Từ những loại thực vật “hiền lành”
Ma túy bao gồm các chất gây nghiện và các chất hướng thần. Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng. Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoạt động, gây ảo giác, nếu dùng nhiều lần có thể dẫn đến tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
Ngoài các loại ma túy hiện nay đang thịnh hành trong giới trẻ là các loại ma túy bán tổng hợp (hêroin, côcain…), ma tuý tổng hợp (amphetamin, methamphetamin, ecstasy…), từ xa xưa các loại ma túy đã được phát hiện trong tự nhiên như nhựa quả thuốc phiện, thân cây thuốc phiện; lá, hoa, quả cây cần sa, lá cây côca, cây gai dần, cây xương rồng, một số loại nấm. Đặc biệt vài năm trở lại đây, loại ma túy chiết xuất từ nấm và cây xương rồng đã phổ biến trong giới trẻ châu Âu và đã xuất hiện ở Việt Nam.
Có một loài nấm biến đổi màu sắc kỳ ảo, khi thì màu nâu vàng có khi lại chuyển sang xanh lục hay lam. Bởi vì tính chất thay đổi sắc màu đó mà loại nấm này được mệnh danh là “nấm ma thuật”. Thực chất đây là cây nấm dòng psilosybin chứa thành phần hoạt tính gây ảo giác, mọc nhiều ở các nước như Anh, Mỹ, Mexico và Thái Lan. Nghiên cứu mới đây tại Mỹ cho thấy chỉ cần một liều cao nấm psilocybin cũng đủ làm thay đổi tính cách của gần 60% người tham gia thí nghiệm trong ít nhất 1 năm.
Giáo sư Roland R. Griffiths thuộc Đại học Johns Hopkins - trưởng nhóm nghiên cứu - cho biết: có nhiều người bộc lộ sự thay đổi tính cách sau thời gian 1 năm và nhân cách mới có thể tồn tại vĩnh viễn sau khi sử dụng thuốc chiết xuất từ loại nấm này. Về mặt khoa học, tính cách con người biến động nhiều trong lứa tuổi thiếu niên và hầu như không thay đổi sau độ tuổi 30. Tuy nhiên, mức độ thay đổi tính cách sau khi dùng nấm psilocybin có thể ngang bằng với sự thay đổi xảy ra ở người bình thường sau vài chục năm. Qua nghiên cứu này, Giáo sư Griffiths kỳ vọng việc sử dụng có kiểm soát thuốc bào chế từ nấm psilocybin có thể giúp điều trị chứng trầm cảm ở bệnh nhân ung thư và giúp con người từ bỏ thuốc lá. Tuy nhiên, nếu lạm dụng thuốc sẽ dẫn tới tình trạng loạn thần còn khủng khiếp hơn ma túy.
Từ nhiều thế kỷ nay, các thầy phù thủy (và thổ dân) ở một số vùng thuộc Mexico đã nhai xương rồng để tạo trạng thái ngây ngất, đê mê khi hành lễ, tạo niềm tin nơi dân chúng. Aztec là một nền văn minh, một đế chế được coi tàn bạo nhất thời kì tiền Columbia America. Tại đây, những người sắp “bị ăn thịt” cũng được cho ăn một loại nấm gây ảo giác hoặc uống một thứ chất cồn làm từ nước cây xương rồng lên men để không còn cảm giác điều gì sắp xảy ra.
Hai loại xương rồng Lophora Williamsi và Anha là nguồn chiết xuất mescalin, gây ảo giác, rất được thanh niên hippy ở châu Âu ưa chuộng. Mescalin là loại ma túy nhẹ nên người dùng yên tâm. Có 3 dạng Mescalin: tiêm, hút và nhai. Brazil và Colombia là hai nơi có khá nhiều phòng thí nghiệm lậu. Trong việc chế biến Mescalin, thường thêm chất phụ gia để làm tăng độ phê. Hiện nay loại ma túy 2C-I chiết xuất từ cây xương rồng đang phổ biến trong giới trẻ Âu-Mỹ. Dân chơi thời thượng thường gọi loại thuốc chết người đó với một cái tên rất hiền lành là “nụ cười” (smile). Thứ thuốc ấy tồn tại ở dạng bột và dạng viên, chứa một loại hóa chất gọi là phenethylamines trong cây xương rồng có xuất xứ từ Mexico, có tác dụng kích thích, gây ảo giác. Ma túy 2C-I lần đầu tiên được phát hiện bởi Alexander Shulgin, một nhà dược học đã nhân rộng nó thành thuốc lắc vào những năm 1970.
Tại thời điểm này, Cảnh sát Los Angeles đang nghi ngờ Johnny Lewis - ngôi sao trong series “Sons of Arnarchy” đồng thời là nghi can giết chết chủ nhà 81 tuổi và con mèo của bà này trước khi tự vẫn vào ngày 26-9-2012 đã sử dụng 2C-I. Trong tháng 6 vừa qua, cái chết của hai thiếu niên ở Đông Grand Forks, North Dakota, Mỹ cũng liên quan đến 2C-I. Chất gây nghiện này vô cùng nguy hiểm vì có khả năng giết chết người bằng những cơn đột quỵ hoặc gây rối loạn nhịp tim dễ dẫn đến tử vong. Dấu hiệu nhận biết một người đang dùng 2C-I là buồn nôn, ói mửa, cảm giác sợ hãi và hoảng loạn.
Đến lệnh cấm ở các nước châu Âu
Không chỉ phổ biến ở Âu-Mỹ, hiện nay giới trẻ Việt Nam cũng đã sử dụng loại ma túy mới chiết xuất từ nấm và xương rồng. Các cơ quan phòng chống ma túy của nhiều nước trên thế giới đã liệt loại ma túy mới này trong danh sách cấm triệt để. Tại Pháp, nấm gây ảo giác được xếp vào loại sản phẩm ma túy. Ở Hà Lan vào tháng 3-2007, một thiếu niên người Pháp sau khi dùng “nấm thần kỳ” đã nhảy xuống cầu Amsterdam tự vẫn.
Điều đó đã tạo nên một cuộc tranh luận mạnh mẽ trong dư luận nước này về việc “dung thứ” cho hợp chất này. Ước tính, quy định trên có thể ảnh hưởng đến số phận của ngành công nghiệp trồng nấm của Hà Lan có thu nhập 15-20 triệu euro. Sau đó Hà Lan chính thức áp dụng luật cấm các loại “nấm kỳ diệu” bắt đầu từ năm 2008. Theo quy định của Bộ Y tế nước này, việc buôn bán khoảng 186 loại nấm gây ảo giác được coi là bất hợp pháp. Đối tượng vi phạm có thể đối mặt với mức phạt tối đa 4 năm tù, riêng bán nấm sấy khô có thể bị phạt tới 8 năm tù. Danh sách các loại nấm này có thể bổ sung vào thời gian tới. Tuy nhiên, dù bị cấm nhưng những người có nhu cầu vẫn có thể đến các cơ sở trồng nấm để mua. Không những thế nó còn được vận chuyển đi nhiều nơi trên thế giới như một loại “thần dược” của những kẻ nghiện ảo giác. Tháng 7-2012, Cục Quản lý Dược phẩm Hoa Kỳ cũng đã phân loại 2C-I là một chất ma túy chiết xuất từ cây xương rồng phải kiểm soát chặt chẽ, mọi hành vi sản xuất, mua bán hoặc sở hữu đều là bất hợp pháp.
Pháp luật hiện hành của nước ta chưa có quy định cấm nào về nó. Chính vì kẽ hở đó mà loại ma túy chiết xuất từ các loại thực vật tưởng chừng rất hiền lành này được nhập về và truyền tay trong giới trẻ nước ta. Không những thế các tay chơi đang đồn thổi loại xương rồng peyote và nấm psilocybe (nấm ma thuật) được giới nghiện ảo giác tại Hà Nội mua về trồng tại nhà lấy nhựa phục vụ cho những “chuyến bay” đang rất phổ biến.
Cơn lốc mới của dân nghiện ảo giác tại Việt Nam
Chưa có nghiên cứu cụ thể nào về loại ma túy chiết xuất từ nấm hay xương rồng nào ở nước ta nhưng tác hại của nó thì đã thể hiện rõ rệt. Không chỉ tạo ra ảo giác mà nó còn tạo ra ma lực lôi kéo đầy cám dỗ của những cuộc chơi thác loạn bầy đàn nam nữ. Một tay chơi tại Hà Nội đã mạnh dạn miêu tả lại cảnh thác loạn sau khi sử dụng loại ma túy mới này: Dường như họ “như những con thú”, bất lực trước chính bản thân và hoàn toàn mất kiểm soát các hành vi “người” của mình. Qua giới thiệu, tôi ghé thăm một cô bạn gái đã từng trong “băng” ăn chơi trên phố Hàng Đồng, con gái duy nhất của một gia đình giàu có tiếng chuyên cho vay lãi ở chợ Đồng Xuân. Tôi đã sốc và không muốn tin đó là sự thật khi chứng kiến cô gái trẻ xinh xắn căng tròn sức sống nhưng mang trên gương mặt đôi mắt đã quầng thâm, ánh nhìn thất thần vô định, cô có những hành vi mất tự chủ như đứa trẻ lên 2. Lý do cô ta bị như vậy là cách đây vài tháng sau khi uống rượu say cô và nhóm bạn đã sử dụng loại ma túy chứa độc tố từ nhựa cây xương rồng peyote. Đó là một loại xương rồng mà nhựa của nó có thể làm thay đổi hoàn toàn trạng thái và rối loạn nhận thức con người khi đã ăn phải. Peyote vẫn đang âm thầm tồn tại, manh nha phát triển và được giới “bay” tại Hà Nội truyền tay nhau sử dụng. Nguồn cây giống loại cây xương rồng này được biết có xuất xứ từ các tỉnh biên giới Campuchia.
Ngoài Peyote ra thì loại nấm psilocybe mà đám dân nghiền ảo giác Việt Nam hay gọi là “nấm ma thuật” cũng đang được truyền tay. Chỉ một liều psilocybin, hoạt chất gây ảo giác có trong nấm ma thuật cũng có thể làm tính cách con người thay đổi trong một thời gian dài, thậm chí vĩnh viễn. “Nấm ma thuật” trước đây được một số đối tượng đi nước ngoài xách tay mang về vì tại một số nước loại ma túy này là hợp pháp. Từ đầu năm 2010, công dân CH Czech được phép mang theo người không quá 15 gram cần sa (hay còn gọi là gai dầu), 4 viên ecstasy, 2 gram amphetamine, 0,5 gram heroin, 1 gram cocaine. Họ cũng được trồng trong vườn nhà, trên ban công không quá 5 bụi gai dầu và 40 cây nấm psychedelic (“nấm ma túy”).
Ngoài ra còn có thể dễ dàng đặt mua bào tử nấm Psilocybe trên một số trang bán hàng “độc” online trên mạng Internet, thủ tục thanh toán bằng thẻ tín dụng quốc tế. Có lẽ chính vì tính “cơ động” của các loại ma túy mới này nên nó được không ít dân chơi “lựa chọn” mà không hề mảy may có một chút nhận thức nào về sự nguy hiểm tiềm tàng trong các loại thực vật “hiền lành” này.
