Lắp Chip vào cây xăng để gian lận, phạm tội gì?

ANTĐ - Ngày 24-12-2015, Đội trưởng đội QLTT số 14 - Chi cục QLTT Hà Nội phối hợp Phòng An ninh kinh tế - Công an TP Hà Nội kiểm tra 3 cơ sở kinh doanh xăng dầu của Công ty CP Xăng dầu Chất đốt Hà Nội (HFC) ở 436 Trần Khát Chân (quận Hai Bà Trưng), 249 Thụy Khuê (quận Tây Hồ) và xã Yên Viên (huyện Gia Lâm).
Lắp Chip vào cây xăng để gian lận, phạm tội gì? ảnh 1

Ảnh minh họa

Cơ quan chức năng phát hiện cả 6 cột bơm tại 2 cây xăng của HFC ở số 436 Trần Khát Chân và xã Yên Viên đều được gắn chip để gian lận. Cụ thể, tại cây xăng có địa chỉ tại 436 đường Trần Khát Chân, quận Hai Bà Trưng, thời điểm kiểm tra, một khách hàng bơm 20 lít xăng nhưng kiểm tra bằng bình tiêu chuẩn chỉ đạt 19 lít. Lực lượng liên ngành đã yêu cầu nhân viên cây xăng ngừng hoạt động để kiểm tra.

Tại mỗi cây xăng có 3 cột bơm và các cột bơm này đều bị gắn chíp cùng bảng mạch điện tử, được nhân viên dùng điều khiển từ xa để làm thay đổi bộ đếm cột bơm. Khi lực lượng chức năng tháo chíp điện tử, toàn bộ các cột bơm xăng đều không hoạt động. Vi phạm tương tự được xác định tại cây xăng Yên Viên, thuộc địa bàn xã Yên Viên, huyện Gia Lâm. Kết thúc kiểm tra, lực lượng liên ngành đã lập biên bản vi phạm, niêm phong tất cả các cột bơm xăng, thu giữ các bảng mạch và chíp điện tử, điều khiển từ xa để kiểm tra làm rõ và tạm thời đình chỉ hoạt động của 2 cây xăng. Riêng cây xăng 436 Trần Khát Chân, theo cơ quan chức năng, đây không phải lần đầu tiên vi phạm bị phát hiện. 

Vấn đề cần trao đổi là chủ doanh nghiệp và người thực hiện ăn bớt xăng của khách hàng phạm tội theo tội danh nào? Hình phạt ra sao?

 Ý kiến bạn đọc :

Các nghi can phạm tội lừa đảo 

Lợi dụng lòng tin của khách hàng vào các thiết bị đo lường đã được kiểm định, có niêm chì, một số cây xăng của Công ty CP Xăng dầu chất đốt Hà Nội đã cài IC giả chiếm đoạt tài sản của người mua xăng. Mặc dù qua kiểm tra, khách hàng bơm 20 lít xăng chỉ đạt 19 lít, tuy nhiên trong nhiều năm, các cây xăng đã chiếm đoạt của khách hàng số tiền không phải là nhỏ.

Khách hàng không hề hay biết mình đã bị móc tiền bao nhiêu lần và bao nhiêu tiền. Điều 139 Bộ luật Hình sự: Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định rõ: Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm nghìn đồng trở lên là phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cần truy tố các chủ cây xăng và những người thực hiện việc bớt xén xăng dầu tại các cây xăng theo tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản với những tình tiết tăng nặng: Phạm tội có tổ chức, thủ đoạn tinh vi, lừa đảo nhiều người, thực hiện hành vi phạm tội liên tục trong thời gian dài.

Vũ Kim Anh (TP Việt Trì - Phú Thọ)

Đã phạm tội lừa dối khách hàng

Chủ cây xăng, những người bán xăng đều có thể đã phạm tội theo Điều 162 Bộ luật Hình sự - Tội lừa dối khách hàng với nội dung: Người nào trong việc mua, bán mà cân, đong, đo, đếm, tính gian, đánh tráo loại hàng hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng thì phạm tội lừa dối khách hàng.

Dĩ nhiên, họ chỉ trở thành tội phạm nếu biết rõ cây xăng đã được cài IC giả, đã thực hiện việc bớt xén xăng dầu và hưởng lợi từ hành vi bớt xén này. Muốn can thiệp vào hệ thống đo lường của cây xăng phải tháo niêm chì, cài đặt IC giả khá phức tạp, nếu không có sự đồng ý của chủ cây xăng và sự đồng lõa của người bán xăng sẽ rất khó thực hiện.

Những nhân viên bán xăng, với sự phụ thuộc chủ cây xăng, có thể không bị truy tố theo tội danh lừa dối khách hàng, nhưng vẫn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi: Không tố giác tội phạm. Vì họ biết rõ cây xăng đã lừa dối khách hàng mà không tố giác với cơ quan có trách nhiệm.. 

Trần Đình Thu (Tĩnh Gia - Thanh Hóa)

Chủ cây xăng cũng phải chịu trách nhiệm

Các chủ cây xăng là những người kiếm lợi trên số tài sản chiếm đoạt được của khách mua xăng. Họ cũng là người quyết định có lắp IC giả hay không, có áp dụng các biện pháp đối phó với cơ quan thanh, kiểm tra hay không. Những người bán xăng thuê chỉ là những người thừa hành, có liên đới trách nhiệm, không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên vấn đề quan trọng là làm sao thu hồi được số tiền họ chiếm đoạt trong nhiều năm qua. Chắc chắn đây sẽ là số tiền khổng lồ. Không thể chỉ phạt hành chính vài chục, vài trăm triệu được. Tôi đề nghị căn cứ vào số lượng xăng dầu bán ra trong những năm có gắn IC giả, tính theo tỷ lệ ăn bớt và truy thu số tiền này. Có thể mỗi cây xăng đã chiếm đoạt nhiều tỷ đồng. Dĩ nhiên không tìm được chính xác số khách hàng bị chiếm đoạt tài sản, số tiền thu được sẽ nộp ngân sách để thực hiện các công việc công ích. 

Bùi Văn Tám (Ba Vì - Hà Nội)

 Bình luận của luật sư :

Hành vi ăn bớt xăng bằng thủ đoạn gắn chíp cùng bảng mạch điện tử vào các cột bơm xăng rồi dùng điều khiển từ xa được thực hiện bởi các nhân viên và chủ doanh nghiệp có dấu hiệu phạm tội lừa dối khách hàng. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 162 BLHS.

Đây là loại tội phạm có cấu thành vật chất. Do đó cần phải chứng minh người tiêu dùng đã bị thiệt hại khi mua xăng.

Điều 162 tội lừa dối khách hàng

 1. Người nào trong việc mua, bán mà cân, đong, đo, đếm, tính gian, đánh tráo loại hàng hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.

2. Phạm tội nhiều lần hoặc thu lợi bất chính lớn thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng.

Để có đủ căn cứ xử lý trách nhiệm hình sự đối với chủ doanh nghiệp và các nhân viên thực hiện hành vi phạm tội thì CQĐT cần làm rõ:

+ Người bị thiệt hại khi mua xăng ở cây xăng  (bị hại): 
Về vấn đề xác định người bị hại, CQĐT cần phải thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân cung cấp các hóa đơn chứng từ chứng minh đã mua xăng.

+ Gây thiệt hại nghiêm nghiêm trọng cho khách hàng: 

Áp dụng tương tự về hậu quả nghiêm trọng trong thiệt hại về kinh tế theo hướng dẫn của Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17-4-2003 của Hội đồng Thầm phán TAND Tối cao. 
Trường hợp “Thu lợi bất chính lớn, rất lớn hoặc đặc biệt lớn” được xác định:

a. Thu lợi bất chính từ năm triệu đồng đến dưới mười lăm triệu đồng là lớn;

b. Thu lợi bất chính từ mười lăm triệu đồng đến dưới bốn mươi lăm triệu đồng là rất lớn;

c. Thu lợi bất chính từ bốn mươi lăm triệu đồng trở lên là đặc biệt lớn.

+ Đối với trường hợp cây xăng 436 Trần Khát Chân đã từng bị xử phạt hành chính thì cần phải làm rõ thời hiệu xử phạt vi phạm. Nếu cây xăng 436 Trần Khát Chân vẫn còn trong thời hiệu xử lý vi phạm hành chính kể từ ngày cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ra quyết định xử phạt mà tính đến ngày phát hiện vi phạm mới vẫn trong thời hiệu thì được coi là đã bị xử phạt hành chính. Hành vi vi phạm lần này thì không cần phải căn cứ vào hậu quả gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng mà vẫn có thể xử lý trách nhiệm hình sự. 

Điều 6. Thời hiệu xử lý vi phạm hành chính

1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy định như sau:

Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 1 năm, trừ các trường hợp sau:
Vi phạm hành chính về kế toán; thủ tục thuế; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, hải sản; quản lý rừng, lâm sản; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; thăm dò, khai thác dầu khí và các loại khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 02 năm.

Luật sư NGUYỄN ANH THƠM (VPLS Nguyễn Anh - Đoàn LSTP Hà Nội)