Trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất:

Lan tỏa văn hóa đọc, tôn vinh tác giả, người làm sách

ANTD.VN - Ngày 19-4, tại Hà Nội, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức lễ trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất. Giải thưởng được trao cho những tác phẩm đáp ứng đủ 3 tiêu chí: khoa học, giáo dục, độ tin cậy về dữ liệu, đồng thời có giá trị thực sự đối với xã hội, góp phần xây dựng văn hóa đọc, thúc đẩy hoạt động xuất bản phát triển.

Lan tỏa văn hóa đọc, tôn vinh tác giả, người làm sách ảnh 1Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn trao giải A “Sách hay”

Sách thiếu nhi còn “lép vế”

Sau 12 năm thực hiện Giải thưởng sách Việt Nam, Chính phủ quyết nâng cấp giải thưởng này thành Giải thưởng Sách quốc gia. Được biết, giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất đã thu hút được 40/59 nhà xuất bản gửi sách dự thi với tổng số 514 đầu sách. Thể loại sách dự giải năm nay phong phú, chia làm các tiểu ban nội dung như: sách lý luận - chính trị, giáo dục - đào tạo, văn hóa - nghệ thuật, văn học, thiếu nhi, khoa học tự nhiên và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn…

Sau hơn 5 tháng chấm giải, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đã chọn ra 35 tác phẩm đạt giải “Sách hay” và “Sách đẹp”. Trong đó hạng mục giải thưởng “Sách hay” gồm 3 giải A, 9 giải B, 10 giải C. Hạng mục giải thưởng “Sách đẹp” gồm 3 giải A, 5 giải B, 5 giải C. Ông Hoàng Vĩnh Bảo, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch Hội Xuất bản đánh giá, kết quả Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất cho thấy chất lượng các mảng sách không đồng đều. Các mảng sách: khoa học tự nhiên và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, văn hóa - nghệ thuật có nhiều sách đạt giải cao trong khi mảng sách thiếu nhi chất lượng thấp hơn, chỉ có 3 cuốn đạt giải C. 

PGS.TS Nguyễn An Tiêm, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam cho rằng, sách thiếu nhi còn nhiều tiềm năng. Do đó, cần động viên, quan tâm các tác giả, NXB nảy ra những đề tài hay, thú vị và đầu tư hơn về mặt chất lượng bởi mảng sách này đóng vai trò quan trọng, làm nền tảng xây dựng nên thế hệ tương lai của xã hội.

Khích lệ các tác giả và đưa sách đến gần độc giả

Các cuốn sách đạt giải cao tại Giải thưởng Sách quốc gia năm nay thiếu vắng những gương mặt trẻ, tuy nhiên giải thưởng đã quy tụ được các tác giả uy tín, như nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư (97 tuổi, ở Thanh Chương, Nghệ An) với cuốn “Chế độ thực dân Pháp trên đất Nam Kỳ (1859-1954)” đã đoạt giải A “Sách hay”. Tác phẩm được Hội đồng giám khảo đánh giá cao vì những đóng góp lớn cho khoa học lịch sử.  Mặc dù vậy, Hội Xuất bản Việt Nam mong muốn thời gian tới sẽ có những các phẩm chất lượng nhưng các tác giả trẻ hơn.

Cùng với đó, trong quá trình triển khai giải thưởng, Hội Xuất bản Việt Nam đã nhận thấy có một số điều cần điều chỉnh, ví như mối quan hệ giữa tác giả và nhà xuất bản thế nào khi dự giải. Trước đây, việc đề xuất, lựa chọn các cuốn sách dự thi đều do nhà xuất bản, nhưng khi trao giải lại tôn vinh cả tác giả. Do đó, Hội Xuất bản Việt Nam hiện đang xem xét: từ những năm sau, nếu tác giả muốn tham gia thì có thể tự gửi sách dự thi. Điều này là một cơ hội lớn cho những người cầm bút.

Không chỉ vậy, điểm khác biệt phải kể đến khi Giải thưởng sách Việt Nam thường niên khi được tiếp nối, phát triển thành Giải thưởng Sách quốc gia đó là cơ cấu giải thưởng. Do thời gian tổ chức giải tương đối gấp nên Bộ Thông tin và Truyền thông quyết định trao 2 giải “Sách hay” và “Sách đẹp” như các năm trước, ông Hoàng Vĩnh Bảo cho biết, Giải thưởng Sách quốc gia sẽ mở rộng phạm vi các hạng mục giải thưởng mới như “Sách của người nước ngoài viết về Việt Nam”, “Sách có lượng phát hành tốt”... để khuyến khích các tác giả, tác phẩm, NXB tham gia.

Trước ý kiến cho rằng Giải thưởng Sách quốc gia dù trao cho những cuốn sách giá trị nhưng có phần chuyên biệt và không phổ biến đối với số đông bạn đọc, PGS.TS Nguyễn An Tiêm chia sẻ, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đã tìm ra các cuốn sách chất lượng để trao giải, chất lượng sách được đánh giá theo 3 tiêu chí: khoa học, giáo dục, độ tin cậy về dữ liệu. Sách được trao giải lần này đã đáp ứng các tiêu chí trên, còn nguyên nhân sách được trao giải chưa phổ cập thì phải tùy theo đánh giá của mỗi người và tùy theo từng năm.

Khẳng định những cuốn sách được trao Giải thưởng Sách quốc gia có giá trị thực sự đối với xã hội, PGS. TS Nguyễn An Tiêm cho biết, Hội Xuất bản Việt Nam đưa ra giải pháp sắp tới sẽ đề nghị các cơ quan báo chí truyền thông cập nhật thông tin về các cuốn sách được giải: tóm tắt nội dung sách, địa chỉ tìm ra sách... lan tỏa trong xã hội để độc giả dễ dàng nắm bắt.