- Kiểm toán Nhà nước than vướng cơ chế, chính sách trong hoạt động kiểm toán
- Sắp kiểm toán việc xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 tại Ngân hàng Nhà nước, Vietinbank, BIDV
Đây là thông tin được đưa ra trong tài liệu Hội thảo Quản lý thuế và vai trò của Kiểm toán Nhà nước diễn ra ngày 9/5.
Theo Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên, thời gian qua, ngành thuế đã thực hiện cải cách thủ tục hành chính từ khâu đăng ký thuế đến kê khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế.
Tuy vậy, số tiền thuế thất thu còn lớn mà nguyên nhân chủ yếu là từ tình trạng trốn thuế, gian lận thuế. Những hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày càng diễn biến phức tạp, phạm vi ngày càng rộng, quy mô ngày càng lớn và thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Qua kiểm tra cho thấy mức độ vi phạm pháp luật thuế còn cao, diễn ra ở hầu hết các địa phương và các loại hình doanh nghiệp các các sắc thuế. Trong khi đó, chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra thuế còn hạn chế, còn bỏ sót nhiều sai phạm của doanh nghiệp như: Áp dụng không đúng thuế suất thuế GTGT, kê khai ưu đãi và miễn giảm thuế TNDN và thực hiện miễn giảm thuế sai quy định, áp đơn giá đất chưa đúng…
Theo số liệu của Kiểm toán Nhà nước, năm 2016, qua đối chiếu 1.563 người nộp thuế, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị các khoản phải nộp tăng thêm là hơn 2.060 tỷ đồng; năm 2017, đối chiếu 2.497 người nộp thuế, phát hiện 3.344 trường hợp có sai phạm, kiến nghị tăng thêm 1.351 tỷ đồng. Năm 2018, đối chiếu 2.605 người nộp thuế, kiến nghị 1.769 tỷ đồng.
Chuyên đề về công tác quản lý hoàn thuế giá trị gia tăng năm 2017 tại Tổng cục Thuế và 19 cục thuế tỉnh, thành phố, kiến nghị xử lý hơn 1.369 tỷ đồng…
Số tăng thu sau kiểm toán cao hơn nhiều lần so với công tác thanh, kiểm tra thuế (Ảnh minh họa)
Đánh giá riêng về công tác thanh tra, kiểm tra thuế, ông Doãn Anh Thơ, Kiểm toán trưởng Kiểm toán Nhà nước khu vực IV cho biết, dù công tác thanh tra, kiểm tra ngày càng được quan tâm, chú trọng theo hướng thống nhất, hiện đại, chuyên nghiệp… nhưng qua thực tế kiểm toán cho thấy vẫn còn nhiều bất cập.
Các hồ sơ được kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế có kết quả tăng thu, ấn định thuế thấp, hầu hết không thay đổi so với kết quả kê khai.
Qua kiểm toán, phát hiện tăng thu nhiều trưởng hợp kết quả kiểm tra không phát hiện. Ngoài ra, số lượng doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra chiếm tỷ lệ rất thấp trên tổng số doanh nghiệp đang hoạt động.
Đại diện Kiểm toán Nhà nước nêu ví dụ, năm 2017, ngành thuế TP.HCM thanh tra, kiểm tra 21.433 doanh nghiệp, chiếm tỷ lệ 8,1% tổng doanh nghiệp đang hoạt động. Số truy thu giảm khấu trừ, phạt là 4.713 tỷ đồng, bình quân 220 triệu đồng/doanh nghiệp, trong đó, nhiều trường hợp được thanh tra, kiểm tra không có số liệu điều chỉnh.
Qua kiểm toán đối chiếu thuế 144 doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra thuế nêu trên, số tăng thu, giảm khấu trừ qua kiểm toán là 607 tỷ đồng. Như vậy, bình quân tăng thu, giảm khấu trừ 4,25 tỷ đồng/doanh nghiệp, cao hơn số cơ quan thuế truy thu nhiều lần.
Đáng nói, theo ông Doãn Anh Thơ, có nhiều trường hợp qua kiểm toán hồ sơ đã kiểm tra thuế phát hiện tăng thu hoặc có trường hợp kiểm toán đối chiếu thuế có số thu lớn nhưng chưa được cơ quan thuế đưa vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra.
Đại diện Kiểm toán Nhà nước cũng cho rằng hệ thống bộ tiêu chí rủi ro chưa thực sự hiệu quả.
Một trong các vấn đề là hệ thống dữ liệu không xác định được ngành nghề kinh doanh chính của doanh nghiệp dẫn đến việc phân tích, đánh giá, so sánh kết quả hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp cùng ngành nghề gặp nhiều khó khăn.
