Từ năm 2009, Chương trình L’ORÉAL – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học đã được giới thiệu đến Việt Nam nhằm hướng đến mục tiêu khuyến khích xã hội tận dụng trí tuệ, sự sáng tạo và đam mê của “một nửa thế giới”- nữ giới trong nghiên cứu khoa học.
Trong suốt 10 năm qua, chương trình Giải thưởng và học bổng nghiên cứu khoa học dành cho nữ giới này đã vinh danh 32 nhà khoa học nữ xuất sắc Việt Nam từ nhiều tỉnh thành trong cả nước vì những nghiên cứu được đánh giá là có ý nghĩa khoa học quan trọng, góp phần cải thiện và thay đổi cuộc sống và giúp họ tiếp tục theo đuổi niềm đam mê trong khoa học. Đặc biệt, có 2 tiến sĩ nữ đã được trao giải Nhà khoa học nữ trẻ tài năng thế giới vào năm 2015 và năm 2018 tại Paris qua những thành tựu nổi bật trong nghiên cứu khoa học và có niềm đam mê cống hiến cho nghiên cứu khoa học để mang đến một thế giới tốt đẹp hơn.
Năm 2019, chương trình L’Oréal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học sẽ vinh danh 3 nhà khoa học trẻ xuất sắc trong lĩnh vực Khoa học Vật liệu và Khoa học Đời sống. Tiêu chí chọn lựa được dựa trên thành tích nghiên cứu khoa học nổi bật thông qua số lượng các bài viết được đăng tải trên các tạp chí quốc tế, các ấn phẩm khoa học được xuất bản, các hoạt động nghiên cứu khoa học đã và đang tham gia, và vai trò hình mẫu cho các thế hệ nghiên cứu trẻ.
Hội đồng khoa học L’Oréal – UNESCO For Women in Science tai Việt Nam đã bình chọn 3 gương mặt nữ tiêu biểu của năm 2019 bao gồm: PGS. TS. Hồ Thị Thanh Vân - Trưởng phòng Khoa học Công nghệ và Quan hệ Đối ngoại, trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM; TS. Trần Thị Hồng Hạnh – Nghiên cứu viên chính, Viện Hóa sinh biển, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; TS. Phạm Thị Thu Hà – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu di truyền và giống, Đại học Tôn Đức Thắng, TP.HCM.
Ba nhà khoa học nữ xuất sắc của năm được vinh danh sẽ nhận được học bổng nghiên cứu trị giá 150 triệu đồng, để giúp họ tiếp tục nghiên cứu sâu hơn vào những đề án có tiềm năng phát triển và tạo nên các ảnh hưởng và lợi ích lớn tại Việt Nam.
Kỷ niệm 10 năm hoạt động tại Việt Nam, chương trình Giải thưởng & Học bổng L’Oréal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học lần đầu tiên tổ chức hoạt động giao lưu khoa học với các nữ sinh viên các ngành Khoa học cùng với các nhà Khoa học nữ xuất sắc Việt Nam đã được vinh danh trong 10 năm qua. Đây là cơ hội đặc biệt để các bạn nữ sinh viên ngành Khoa học được học tập về kỹ năng viết đề án khoa học, kỹ năng thực hiện các hồ sơ xin học bổng và giải thưởng khoa học, giao lưu với 32 nhà khoa học nữ hàng đầu Việt Nam để tìm hiểu các thách thức của khoa học thực nghiệm và học hỏi kinh nghiệm, bí quyết của các nhà khoa học nữ xuất sắc trong con đường nghiên cứu khoa học của họ.
Chương trình giao lưu dành cho tất cả sinh viên các trường Đại học có các ngành Khoa học tại thủ đô Hà Nội.
Tiến Sĩ Trần Thị Hồng Hạnh, Nghiên cứu viên chính,
Viện Hóa sinh biển, Viện Hàn Lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam
Tiến sĩ Trần Thị Hồng Hạnh được vinh danh vì những nỗ lực không ngừng của Chị trong nghiên cứu sử dụng phương pháp sắc ký vân tay kết hợp với thiết bị hiện đại để đánh giá thành phần dược liệu và chất lượng dược liệu nhằm cung cấp bộ dữ liệu về thành phần các hoạt chất có trong mẫu dược liệu nghiên cứu bao gồm cấu trúc hóa học, thành phần, hàm lượng chất, làm cơ sở cho việc đánh giá chất lượng dược liệu trên thị trường. Bên cạnh đó phương pháp sắc ký vân tay trong đánh giá chất lượng dược liệu còn có thể áp dụng trong đánh giá thành phần thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ dược liệu.
Đề án này có ý nghĩa quan trọng trong tình hình hiện nay khi nhu cầu sử dụng dược liệu trong phòng bệnh và chữa bệnh ở Việt Nam ngày càng gia tăng, tuy nhiên theo báo cáo của Cục quản lý dược, Bộ y tế thì phần lớn dược liệu trên thị trường Việt Nam được nhập từ nước ngoài, hàng nhập lậu không rõ nguồn gốc do vậy chất lượng dược liệu không được đảm bảo. Đề án nghiên cứu về thành phần chất lượng các loài dược liệu qua phương pháp dấu vân tay sắc ký fingerprint sẽ giúp việc xác định về định tính và định lượng chất lượng các thảo dược nhanh chóng và có độ chính xác đáng tin cậy, để từ đó làm cơ sở khoa học chứng minh tác dụng của dược liệu trong y học cổ truyền đồng thời tìm ra các tác dụng, công dụng mới của dược liệu phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Bên cạnh đó đề án này cũng giúp cho việc đánh giá các thành phần, chất lượng của từng loại dược liệu trong các loại thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ dược liệu với nhiều thành phần phức tạp trở nên chính xác hơn nhờ có nguồn thông tin nhiều và đa dạng hơn khi đánh giá mối tương quan giữa thành phần hóa học, hàm lượng các chất chính và hoạt tính sinh học trong từng dược liệu.
Phó Giáo sư - Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân
Trưởng phòng Khoa học Công nghệ và Quan hệ Đối ngoại – Trường Đại học Tài nguyên & Môi trường TP.HCM
Phó Giáo sư - Tiến sĩ Hồ Thị Thanh Vân được Hội đồng khoa học đề cử cho đề án nghiên cứu tổng hợp xúc tác nano hợp kim Pt-Mo trên vật liệu nano Ti0, 8W0, 2O2 để nâng cao khả năng chịu đầu độc CO và giảm giá thành cho loại pin nhiên liệu sử dụng trực tiếp methanol là một dạng năng lượng tái tạo.
Hướng nghiên cứu này sẽ mang đến lợi ích thiết thực trong việc sử dụng rộng rãi pin nhiên liệu, để thay thế các loại nhiên liệu hóa thạch và giảm sự nóng lên toàn cầu do khí thải CO2.
Pin nhiên liệu methanol trực tiếp (DMFC) là một trong những thiết bị chuyển đổi năng lượng điện hóa tiềm năng nhất do mật độ năng lượng cao, dễ sử dụng, thân thiện môi trường và nhiệt độ hoạt động thấp. Tuy nhiên, việc thương mại hóa loại pin nhiên liệu này bị cản trở bởi nhiều yếu tố như chi phí cao, trữ lượng thấp, tính không ổn định của chất xúc tác Pt, khả năng dễ bị đầu độc bởi các chất trung gian như CO hoặc CHO.
Đề án nghiên cứu này sẽ giúp giải quyết việc giảm sử dụng kim loại quý Pt đồng thời cải thiện hiệu suất của hợp kim so với Pt nguyên chất, nhờ đó nâng cao hoạt tính và thời gian hoạt động của xúc tác điện hóa Pt, mang đến hiệu quả về chi phí, hoạt động và độ bền cao để có thể thương mại hóa được loại pin nhiên liệu thân thiện với môi trường này trong thời gian không xa.
Tiến sĩ Phạm Thị Thu Hà - Phó Viện Trưởng Viện Nghiên cứu di truyền và giống - Đại học Tôn Đức Thắng, TP.HCM
Tiến sĩ Phạm Thị Thu Hà được vinh danh qua đề án nghiên cứu về phát triển các giống lúa chịu mặn thông qua chọn lọc bằng dấu chuẩn phân tử và phổ biến chúng ở các vùng bị ảnh hưởng của điều kiện mặn tại Đồng Bằng Sông Cửu Long.
Mục tiêu của đề án nghiên cứu là tận dụng các công cụ nhân giống hiện đại, chẳng hạn như lai chéo hỗ trợ đánh dấu (MAB), để phát triển các giống lúa chịu mặn có năng suất cao thích nghi với điều kiện ở miền Nam Việt Nam, được xây dựng dựa trên kiến thức thu được có liên quan đến việc kiểm soát di truyền về khả năng chịu mặn ở lúa, để tăng tốc độ và hiệu quả phát triển các giống cải tiến.
Đề án này có ý nghĩa quan trọng trong tình hình vùng sản xuất lúa gạo ở miền Nam phải đối mặt với tình trạng nhiễm mặn, gây ra vấn đề nghiêm trọng cho những người nông dân nghèo tài nguyên phải phụ thuộc vào sản xuất lúa gạo để sinh kế. Việc phát triển các giống lúa năng suất cao hiện đại phù hợp với điều kiện nhiễm mặn sẽ giúp cải thiện đáng kể cuộc sống của nông dân trên những vùng đất này.
