Máy bơm nước di động giá 500.000 đồng
Trong cái nắng thiêu đốt của mùa hè, nhiều diện tích lúa và hoa màu của người dân miền Trung đang đứng trước nguy cơ khô hạn, thiếu nước. Với điều kiện thời tiết khắc nghiệt như vậy, nhưng nhiều khu vực ở xã Hải Thọ, Hải Lăng, Quảng Trị lại không có điện, nên việc tưới tiêu là vô cùng khó khăn. Chính trong cái khó đó, người nông dân trên mảnh đất “gió Lào cát trắng” Quảng Trị đã nghĩ ra ý tưởng sáng chế máy bơm nước di động với giá thành thấp đến ngạc nhiên.
Nhờ việc cải tiến chiếc xe máy là phương tiện đi lại thành loại máy “2 trong 1”, vừa là xe, vừa là máy bơm nước đã khiến người dân trồng hoa màu thu nhập bạc triệu mỗi ngày. Nông dân Hải Thọ có truyền thống trồng các loại hoa màu gia vị như hành, mùi, rau răm, diếp cá, rau thơm, ném, kiệu, cải… từ hàng chục năm nay. Trình độ, kinh nghiệm thâm canh rau màu của bà con cũng đã có tiếng. Tuy nhiên, vùng canh tác màu truyền thống này lại phụ thuộc vào thời tiết. Thuận thì làm quanh năm, nghịch mùa nắng hạn thì đành bỏ hoang.
Chủ nhân của sáng chế này là nông dân Phan Khắc Điền (thôn 1, xã Hải Thọ, Hải Lăng, Quảng Trị). Chỉ với mô tơ bơm nước phế thải được anh cải tiến đấu nối với trục cơ ở giữa của xe máy thông qua một ống tuýp sắt ren sẵn gai có cùng vòng tua của bánh đà xe máy và tốc độ vòng quay của mô tơ anh đã chế ra được chiếc máy bơm nước di động gọn nhẹ, có thể dễ dàng di chuyển và sử dụng bơm tưới được cho lúa và hoa màu ở những nơi không có nguồn điện.
Sinh ra trên mảnh đất Hải Lăng cát trắng, với khí hậu khắc nghiệt, đất đai khô cằn, chủ yếu toàn cát trắng cộng với cái nắng gay gắt của mùa hè khiến cho việc sản xuất hoa màu của gia đình anh và những người dân nơi đây gặp hết sức khó khăn. Cũng chính từ trong “cái khó ló cái khôn”, anh đã cố gắng tìm tòi, sáng chế. “Vào mùa khô thiếu nước, chúng tôi phải dùng máy nổ chạy mô tơ hút nước từ giếng bơm ngầm lên. Nhưng trong một lần máy nổ hỏng, việc lấy nước ngưng lại. Trong lúc chờ mang máy nổ đi sửa, tôi chợt nhớ lại có lần tình cờ xem trên ti vi thấy trong miền Nam người ta chế chiếc xe máy thành máy bơm nước rất độc đáo. Ngặt nỗi chương trình người ta chỉ chiếu lướt qua nên tôi cũng không ghi nhớ được gì nhiều!”, anh Điền nhớ lại.
Quyết tâm phải học và làm được kiểu máy bơm này để phục vụ cho việc lấy nước ở vùng không có điện, anh Điền bắt đầu mày mò. May mắn cho anh là trong xóm của anh có một người từng có thời gian sửa chữa xe máy ở miền Nam biết loại “xe máy bơm nước” này, nên anh lân la hỏi han. Sau một thời gian tìm hiểu và phối hợp với người thợ đó, cuối cùng chiếc máy bơm nước… xe máy cũng thành công.
Thấy tại các ki-ốt sắt vụn có nhiều vỏ máy bơm đã cháy, anh tìm đến mua lại vỏ máy còn nguyên quạt hút rồi về kết hợp với mô tơ chiếc xe máy cũ của gia đình. Theo đó, kết cấu chiếc máy này khá đơn giản: Gồm 1 đầu máy bơm điện loại nhỏ, được chế lại phần đầu để lắp khít vào bộ phận trục quay động cơ xe máy; một ống nhựa nhỏ dẫn nước làm mát động cơ xe máy; một ống nhựa PVC chữ L nối đầu bơm với vòi tưới; một ống nhựa thẳng nối giữa đầu máy bơm với giếng khoan nước. Tất tần tật để chế tạo ra “công nghệ” này tốn chỉ khoảng 500.000 đồng.
Anh Điền cho biết cách vận hành máy cũng cực kỳ đơn giản, chỉ cần khởi động xe máy lên, trục quay hoạt động và nước bắt đầu phun lên. “Nếu giếng bơm không hụt thì nước phun ra rất mạnh, nếu hụt nước thì phải tăng ga xe máy thêm. Nhờ giếng bơm nước này mà tôi không lo thiếu nước mỗi khi xây dựng lăng mộ hay tưới hoa màu. Mà loại máy này khi vận hành chủ yếu để chế độ garanti nên rất ít hao xăng. Xe cũng không hư hại gì nên bà con rất dễ áp dụng. Loại máy này chỉ áp dụng được với xe máy Honda Wave và Dream vì lốc máy các xe này dễ tháo mà trục quay lại nằm chính tâm”, anh Điền tự tin cho hay.
Nhờ có máy bơm nước tự chế này mà anh đã đảm bảo nước tưới tiêu cho 5 sào đất trồng chuyên canh các loại cây màu thực phẩm cây gia vị như rau dền, cải mầm, xà lách, rau muống, ba rô, rau răm, mùi, rau thơm… cung cấp cho nhu cầu thị trường trong xã, thị trấn và các địa bàn lân cận. Chính vì thế trong khi giá rau tại địa phương tăng cao vào lúc trái vụ này, thì gia đình anh vẫn xuất rau đều đều cho các thương lái thu về bạc triệu mỗi ngày. Quy trình tháo lắp và vận hành máy đơn giản, gọn nhẹ với thời gian chưa đầy 5 phút!”.
Kiếm bộn tiền từ chiếc máy “2 trong 1”
Ngay sau khi thành công với “xe máy bơm nước”, anh Điền đã hướng dẫn cho người bà con có diện tích trồng rau màu khá lớn ở địa phương chế tạo chiếc máy bơm độc đáo này. Anh Điền vui vẻ khoe: “Cũng nhờ chiếc máy này mà mùa nắng năm nay gia đình tôi có nguồn rau trái vụ dồi dào để bán với giá cao. Chứ trước đây, muốn trồng rau trái vụ là phải dùng xô xách từng xô nước tưới cực lắm, mà nước cũng không có sẵn, lại nhiễm phèn nên rau cứ héo queo, bán cũng chẳng ai thèm mua. Nay thì khỏe rồi!”.
Thấy sáng kiến của anh có hiệu quả đối với vùng đất thiếu nước, vùng dân cư không có điện nên nhiều hộ đã đến đặt hàng máy bơm nước di động của anh để về phục vụ sản xuất. Theo anh Điền cho biết, giá thành của mỗi chiếc máy chỉ vào khoảng 500.000 đồng rẻ hơn 80% so với chiếc máy bơm bình thường. Sau khi mua máy, người dân có thể về tự đấu nối với chiếc xe máy của gia đình hiện có và có thể bơm nước ở bất cứ chỗ nào thiếu nước. Anh Nguyễn Văn Nam ở thôn 1, xã Hải Thọ mới đây cũng đầu tư làm một chiếc để tưới cho rau trong mùa nắng. Anh Nam phấn khởi cho biết: “Tôi thấy chiếc máy này chi phí thấp nhưng lợi ích rất thiết thực. Trong thời điểm vùng sản xuất rau chưa có điện thì “công nghệ” giản đơn này đã khắc phục cơ bản việc thiếu nước. Gia đình tôi kể từ khi có máy này có thu nhập thêm rất nhiều từ trồng rau trái vụ”.
Từ những chiếc máy đầu tiên của anh Điền phát huy được hiệu quả, nhiều hộ gia đình trồng màu cũng đã quyết định đào giếng khoan và đặt gia công chiếc máy trên. Sáng kiến của anh đã được các chủ cơ khí phát triển và làm ra, cung cấp cho nông dân trong vùng. Tìm hiểu tại cơ sở doa tiện Hưng Toàn, chủ cơ sở cho biết, từ sáng chế của anh Điền, cơ sở đã áp dụng vào sản xuất bán ra thị trường, chỉ tính đầu mùa khô hạn năm nay, cơ sở đã nhận đặt hàng và xuất xưởng được hàng chục cái với giá chưa đến 500.000đồng/chiếc.
Ngoài những người làm vườn, trồng rau màu trái vụ như anh Điền thì phần lớn là những người thợ xây lăng mộ đang thịnh hành ở các xã vùng rú cát như Hải Thiện, Hải Thọ và Hải Vĩnh (Hải Lăng, Quảng Trị)… cũng đã đến đặt hàng. Anh Toàn, chủ cơ sở doa tiện Hưng Toàn còn cho biết: “Để giảm chi phí thuận lợi trong việc bơm tưới cũng như trong xây dựng lăng mộ ở các vùng không có điện, nông dân và thợ xây đều rất cần những máy bơm mô tơ được cải tiến như thế này. Sáng chế của anh Điền đã thực sự áp dụng hiệu quả và mang lại năng suất cao cho người dân”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Lành, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hải Thọ cho biết: “Dù biết trồng rau màu trái vụ cho hiệu quả kinh tế rất cao, có khi thu nhập hơn gấp đôi chính vụ nhưng ngặt nỗi thiếu nước tưới nên bà con đành chịu. Vì thế, chiếc máy bơm nước bằng xe máy do các nông dân “sáng chế” thật sự hữu ích trong thời điểm khô hạn. Để giảm chi phí và tạo thuận lợi trong việc bơm tưới cũng như trong xây dựng lăng mộ ở các vùng không có điện, nông dân và thợ xây đều rất cần những máy bơm được cải tiến như thế này.
Máy này phù hợp với điều kiện vùng khó khăn, thao tác lắp máy nhanh khoảng 5 phút, chi phí lại rẻ nên chắc chắn thời gian tới sẽ được nhân rộng!”. Bây giờ, có dịp đi về vùng cát xã Hải Thọ, nhiều người sẽ không khó để bắt gặp hình ảnh một chiếc xe máy đang bơm nước tưới tiêu cho hoa màu. Đơn giản như kiểu vừa làm vừa chơi nhưng chiếc máy bơm nước bằng động cơ xe máy đó đã góp phần nâng cao hiệu quả, thu nhập cho người nông dân nơi vùng cát vào mỗi mùa nắng hạn.
