Chảy máu chất xám trong ngành y (1)

Khi bác sĩ rủ nhau bỏ việc

ANTĐ - Trong khi ước mơ được vào làm việc tại một bệnh viện công lập vẫn đang ấp ủ trong tâm trí của nhiều sinh viên thì thực tế lại đang xuất hiện một trào lưu ngược lại, bác sĩ trong các BV công có trình độ lại lũ lượt bỏ việc để chuyển lên tuyến trên hoặc ra làm tư nhân.

Nhiều bác sĩ ra trường mơ ước được làm việc ở bệnh viện công


Cùng cực tuyến dưới

Một trong những lý do mà Bộ Y tế đưa ra để lý giải cho việc cần thiết phải tăng viện phí suốt thời gian qua chính là thu nhập của đội ngũ cán bộ nhân viên y tế trong các cơ sở y tế công lập còn thấp, không thể tự sống được bằng nghề, trong khi bản thân các BV cũng… bất lực, bởi viện phí thấp khiến họ thu không đủ bù chi. Từ thực trạng đó, viễn cảnh về việc các BV công lập phải đóng cửa do không cạnh tranh được với các cơ sở y tế ngoài công lập đã hiển hiện và biểu hiện sinh động nhất, dễ thấy nhất chính là tình trạng các bác sĩ công lập kéo nhau bỏ ra làm cho BV tư nhân hoặc tìm cơ hội để xin lên tuyến trên có thu nhập cao hơn. Đơn cử như tại tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2009 đến nay, đã có 48 bác sĩ bỏ việc tại BV công (BV đa khoa tỉnh có đến 12 bác sĩ) để đầu quân cho y tế tư nhân. Đa phần họ là bác sĩ chuyên khoa, chuyên khoa I, thạc sĩ, có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn vững vàng.

Phải thừa nhận các tỉnh hầu như đều có chính sách đãi ngộ để thu hút bác sĩ cao hơn hẳn so với thu hút nhân lực các ngành nghề khác. Thế nhưng hiện tượng chảy máu chất xám trong ngành y vẫn cứ diễn ra. Phải chăng sự đãi ngộ của các địa phương là chưa xứng đáng với đội ngũ bác sĩ hay đây là một xu thế tất yếu? Trong buổi tổng kết ngành y tế 6 tháng đầu năm khu vực phía Bắc do Bộ Y tế tổ chức cách đây vài ngày, đại diện Sở Y tế tỉnh Hoà Bình cho biết, trong 7-8 năm qua, ngành y tế tỉnh đã phải duyệt đơn chuyển cho 10 cán bộ chủ chốt, hầu hết đều là những người sau khi đi học thạc sĩ, hoặc bồi dưỡng chuyên môn theo dự án của tỉnh. Theo BS Trần Quang Khánh, PGĐ Sở Y tế tỉnh này, khi nhận bằng thạc sĩ y học, tất cả đều được tỉnh thưởng 10 triệu đồng nhưng họ sẵn sàng trả lại để không vấn vương khi… dứt áo ra đi. Cũng năm 2008, các BV, cơ sở y tế trong tỉnh Hòa Bình đề xuất xin 65 bác sĩ nhưng chỉ tuyển được 16 bác sĩ. Các BV huyện năm nào cũng xin bác sĩ, nhưng rồi càng xin càng vô vọng.

Tương tự, tỉnh Cao Bằng hiện còn thiếu tới 110 bác sĩ. Bác sĩ Lục Văn Đại, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh này chia sẻ, từ khi có Chỉ thị 06 về củng cố công tác y tế cơ sở, đã có khoảng 20 y sĩ tại tuyến xã được cấp kinh phí học nâng cao thành bác sĩ. Thế nhưng sau khi học xong, để có thể chuyển công tác sang tỉnh Lai Châu, một nữ bác sĩ ở tuyến xã sẵn sàng hoàn lại toàn bộ kinh phí của 4 năm học từ nguồn ngân sách. Tại BV đa khoa tỉnh, một bác sĩ ngoại khoa đã chuyển vào Đắk Lắk, một thạc sĩ chuyển ra BV Bạch Mai, một bác sĩ chuyên khoa I chuyển vào TP Hồ Chí Minh làm việc…


Tuyến trên cũng khó giữ chân

Không chỉ các BV huyện, BV tỉnh mà ngay đến các BV tuyến Trung ương cũng không giữ chân được bác sĩ. TS. Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, trong năm vừa qua tại BV này đã phải chia tay 4 bác sĩ, đều là bác sĩ nội trú có trình độ chuyên môn giỏi. Trong số đó có một bác sĩ chuyển sang công tác tại BV Việt Pháp, 2 chuyển sang làm việc tại BV tư nhân trên địa bàn Hà Nội và một chuyển vào công tác trong TP Hồ Chí Minh. Nguyên nhân của những cuộc chia ly không mong muốn này đều xuất phát từ mức lương mà nhà nước chi trả cho bác sĩ trong các BV công lập thấp, không tương xứng với trình độ và vị trí của họ. Chẳng hạn, một bác sĩ tuyến Trung ương, lương mỗi tháng chỉ khoảng 5-8 triệu đồng, nếu có biểu hiện “tiêu cực” một chút thì cả xã hội phản ánh, bị kỷ luật nghiêm khắc. Trong khi họ lại được các BV tư nhân mời ra làm việc với mức lương 30-60 triệu đồng mỗi tháng, ngay đến y tá cũng được trả đến 20 triệu đồng/tháng… họ sẽ phải lựa chọn.

Không chỉ trả lương cao, hiện còn có tình trạng một số BV tư nhân đang xây dựng, đang thành lập, 2-3 năm tới mới đi vào hoạt động nhưng đã sẵn sàng trả lương cho các bác sĩ giỏi trong các BV công lập hàng tháng để lôi kéo họ sau này ra làm việc cho mình. Thậm chí không chỉ có y bác sĩ, dược sĩ mà ngay đến một số lãnh đạo các BV lớn cũng bị lôi kéo. TS. Nguyễn Văn Kính kể: “Bản thân tôi cũng được một BV tư nhân lớn mời sang làm việc và hứa hẹn trả mức lương rất cao, nếu không phải là giám đốc một BV công lập thì có lẽ tôi cũng phải… suy nghĩ”.

PGS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học và truyền máu Trung ương cho rằng, xu hướng chuyển nhân lực y tế về các tuyến cao hơn, thậm chí chuyển ra ngoài làm tư là chuyện bình thường, theo khuynh hướng tất yếu. Đơn giản đó là sự sàng lọc.

(Còn nữa)