Israel phá hủy những tiêm kích F-14 cuối cùng của Iran

Không quân Israel hôm 16/6 đã tiến hành cuộc tấn công nhằm vào sân bay quốc tế Mehrabad nằm gần thủ đô Tehran và phá hủy 2 tiêm kích F-14 Tomcat đang đậu tại đây.

Iran đã mua từ Mỹ khoảng 80 tiêm kích F-14 Tomcat từ cuối thập niên 1970 khi quan hệ giữa hai bên vẫn còn tốt đẹp, nhưng sau khi chịu lệnh cấm vận Tehran đã rất khó khăn trong việc duy trì phi đội.

Ước tính số lượng tiêm kích F-14 của Iran còn hoạt động được chỉ dưới 10 chiếc, đây là những chiến đấu cơ ít ỏi có khả năng sử dụng tên lửa không đối không tầm xa đang phục vụ trong Không quân Iran.

Dưới cường độ đánh phá của Israel, mạng lưới phòng không của Iran đã bị tổn thất nặng nề, và với việc mất quyền kiểm soát bầu trời, Không quân Iran có khả năng bị xóa sổ hoàn toàn trong vài ngày tới.

Tomcat nằm trong loạt chiến đấu cơ có tên "mèo", bao gồm F-4F Wildcat, F-6F Hellcat, F-7F Tigercat và F-8F Bearcat - nhưng F-14 Tomcat lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.

Nó được đặt tên để tôn vinh Đô đốc Hải quân Mỹ Thomas “Tomcat” Connelly, người đã kêu gọi Quốc hội ủng hộ nỗ lực của Hải quân trong việc phát triển một máy bay chiến đấu trên tàu sân bay.

F-14 là máy bay chiến đấu lớn nhất và nặng nhất của Mỹ từng cất cánh từ tàu sân bay, nó cũng là bệ phóng duy nhất của tên lửa AIM-54 Phoenix và nó có thể mang theo 6 tên lửa nặng 450 kg cùng một lúc.

Nhờ radar mạnh nhất vào thời điểm đó, Tomcat có thể theo dõi tới 24 mục tiêu. Hơn nữa, nó là một nền tảng đa năng và đóng vai trò tiêm kích chiếm ưu thế trên không của Hải quân, máy bay đánh chặn phòng thủ của hạm đội và nền tảng trinh sát trên không.

F-14 gây chú ý với đôi cánh có thể thay đổi hình dạng (hay còn gọi là cánh cụp cánh xòe) nhằm tối ưu hóa vận động ở các dải tốc độ khác nhau. Để tiết kiệm không gian trên tàu sân bay, cánh của F-14 có thể được "cụp" tới 75 độ.

F-14 có thể không nổi tiếng như bây giờ nếu thiếu diễn viên Tom Cruise, chiếc máy bay này đã trở thành một ngôi sao điện ảnh nhờ bộ phim Top Gun năm 1986, trong đó có cảnh Tomcat cất và hạ cánh từ tàu USS Enterprise (CVN-65).

Trước đó, hai chiếc máy bay loại này đã xuất hiện lần đầu tiên trong bộ phim The Final Countdown năm 1980, trong khi chiếc F-14 xuất hiện lần gần nhất trong phần 2 của phim "bom tấn" Topgun: Maverick.

Một trong những chiếc Tomcat tham gia bộ phim Top Gun hiện được sơn với dòng chữ VF-84 “Jolly Roger” và đang được trưng bày trên tàu sân bay lớp Essex - chiếc USS Lexington (CV-16), được bảo quản như một tàu bảo tàng nổi tại Corpus Christi, Texas.

Mặc dù F-14 Tomcat đã được Hải quân Mỹ cho nghỉ hưu vào năm 2006, song một số ít máy bay được Không quân Iran mua vào những năm 1970 vẫn còn hoạt động sau hơn 4 thập kỷ, đây là bất ngờ cực lớn về độ bền bỉ của nó.

Lầu Năm Góc không hài lòng về thực tế trên và đã tìm cách phá hủy tất cả phụ tùng thay thế, và Lực lượng Không quân Cộng hòa Hồi giáo Iran hiện tại đã phải nỗ lực rất nhiều để duy trì hoạt động cho phi đội.