Houthi khiến kho tên lửa phòng không Patriot của Arab Saudi cạn kiệt, phải cầu cứu Mỹ

Tên lửa phòng không Patriot của Arab Saudi đã phải căng mình đánh chặn các đòn tấn công từ phiến quân Houthi ở Yemen với tần suất trên dưới 10 quả/tuần suốt nhiều tháng qua.

Hiện tên lửa dự trữ đang ở mức thấp nguy hiểm, nhóm quan chức của quân đội nước này tiết lộ.

Giới chức Arab Saudi lo ngại những đợt tấn công dồn dập có thể gây thiệt hại nặng cho cơ sở hạ tầng dầu khí của nước này nếu lá chắn Patriot không còn đạn.

Chính phủ Arab Saudi đang đề xuất Mỹ bán hàng trăm tên lửa đánh chặn do Raytheon sản xuất để bổ sung cho hệ thống Patriot, đồng thời tiếp cận các nước Vùng Vịnh và châu Âu để tìm thêm nguồn hàng.

Hai quan chức Mỹ cho biết Bộ Ngoại giao nước này đang xem xét hợp đồng bán tên lửa Patriot trực tiếp cho Riyadh, cũng như phê duyệt thỏa thuận chuyển giao vũ khí giữa các nước đồng minh với Arab Saudi.

"Mỹ cam kết hỗ trợ Arab Saudi bảo vệ lãnh thổ, trong đó có đối phó tên lửa và UAV của phiến quân Houthi được Iran hậu thuẫn. Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với nước này và các nước đối tác nhằm bảo đảm không có lỗ hổng trong lưới phòng không", quan chức cấp cao Mỹ cho hay.

Hiện Bộ Ngoại giao Mỹ và tập đoàn vũ khí Raytheon từ chối bình luận về thông tin sẽ bán thêm các đạn tên lửa cho hệ thống đánh chặn Patriot.

Số vụ tấn công nhằm vào Arab Saudi đã tăng đáng kể, với 29 UAV và 11 tên lửa đạn đạo tập kích trong tháng 11, con số này hồi tháng 10 lần lượt là 25 và 10.

Hồi tháng 2/2020, Arab Saudi chỉ ghi nhận 5 tên lửa đạn đạo và một UAV tấn công nhắm vào các mục tiêu của nước này.

Đặc phái viên Mỹ về Yemen Timothy Lenderking tuần trước cho biết phiến quân Houthi đã thực hiện 375 cuộc tấn công xuyên biên giới nhằm vào Arab Saudi trong năm 2021.

Đánh chặn UAV có giá chỉ 10.000 USD bằng tên lửa Patriot trị giá hàng triệu USD mỗi quả được coi là biện pháp không bền vững về ngân sách dài hạn.

"Đòn tấn công bằng UAV vũ trang của phiến quân là mối đe dọa quá mới, các biện pháp đối phó chúng vẫn chưa hoàn thiện", một quan chức Arab Saudi cho hay.

Patriot là một trong những hệ thống phòng không thành công của Mỹ, bất chấp những dèm pha về tính năng chiến đấu của chúng, Patriot vẫn được đánh giá là hệ thống phòng không thế hệ thứ 3 hiệu quả qua quá trình thực chiến ấn tượng.

Trong khi đó, đối thủ của nó là S-300 và S-400 vẫn chưa một lần khai hỏa trong thực chiến dù được quảng bá mạnh hơn hẳn Patriot.

Giới quân sự cho rằng, tính năng chiến đấu chỉ có thể kiểm nghiệm khi đã qua thực chiến và Patriot đã thể hiện xuất sắc điều đó.

Trong cuộc Chiến tranh Vùng vịnh, Mỹ đã sử dụng hệ thống này bắn hạ thành công số lượng lớn tên lửa đạn đạo Scud của Iraq. Mới đây Israel cũng đã dùng hệ thống này bắn hạ các UAV của phía dân quân Hamas.

Hệ thống tên lửa chống tên lửa đạn đạo MIM-104F PAC-3 (Patriot Advanced Capability), gọi tắt là Patriot, được Mỹ phát triển để thay thế hệ thống Nike Hercules và thay thế hệ thống MIM -23 Hawk. Hệ thống Patriot đã phục vụ trong quân đội Mỹ từ tháng 12-1981.

Cấu trúc của hệ thống này bao gồm: trạm chỉ huy AN/MSQ-104; radar đa chức năng AN/MPQ-53; bệ phóng M901; tên lửa phòng không MIM104; trạm nguồn năng lượng AN/MSQ-26; phương tiện kỹ thuật ngụy trang điện tử và cuối cùng là thiết bị kết nối thông tin.

Hiện nay, hệ thống tên lửa Patriot đã được mô-đun hóa nên việc triển khai một khẩu đội chỉ mất chưa đầy 1 giờ đồng hồ.

Tổ hợp quan trọng nhất trong hệ thống tên lửa Patriot là hệ thống radar AN/MPQ-53/65. Đây là radar mạng pha quét điện tử thụ động có thể quét một khu vực bán kính lớn và theo dõi phát hiện hàng trăm mục tiêu cùng lúc.

Loại radar này còn cho phép dẫn tên lửa tiêu diệt mục tiêu.

Do chúng sử dụng hệ điều khiển bằng điện tử quét từng phần vì thế rất khó bị gây nhiễu… Đây là sự khác biệt với các hệ thống tên lửa khác.

Tiến trình đánh chặn 1 tên lửa đạn đạo bằng 2 tên lửa Patriot diễn ra như sau: Khi 1 tên lửa đạn đạo được radar phát hiện, radar đánh giá sơ bộ về tốc độ, độ cao, cách xử lý, diện tích radar hiệu dụng của mục tiêu.

Khi những dữ liệu về mục tiêu đạt chuẩn, thì mục tiêu dưới dạng 1 tên lửa đạn đạo sẽ được hiển thị trên màn hình của trắc thủ; tại trạm điều khiển AN/MSQ-104, sỹ quan chỉ huy tác chiến đánh giá tốc độ, độ cao, quỹ đạo… của mục tiêu, sau đó lệnh cho trắc thủ đưa hệ thống phóng từ chế độ chờ sang chế độ phóng.

Việc phóng tên lửa diễn ra tự động tại thời điểm máy tính xác định mục tiêu sẽ bị tiêu diệt lớn nhất; hệ thống máy tính sẽ xác định ống phóng nào trong khẩu đội có khả năng tiêu diệt được mục tiêu và lệnh phóng quả tiếp theo sẽ sau chỉ 4 giây.

Khi tên lửa rời bệ phóng, radar tiếp tục bám mục tiêu và nạp những thông tin mới về mục tiêu cho tên lửa. Tên lửa bay tới giai đoạn cuối, radar đặt trong quả tên lửa tiếp tục bắt bám mục tiêu, sau đó tính toán và điều tên lửa để bay đón đầu đánh chặn.

Động cơ điều chỉnh hướng trên tên lửa đánh chặn sẽ điều chỉnh sao cho 2 đầu đạn nằm trên cùng quỹ đạo.

Sau khi tên lửa đánh chặn thứ nhất lao thẳng vào phá hủy lửa đạn đạo đối phương; tên lửa đánh chặn thứ hai sẽ tìm kiếm đầu đạn của tên lửa đạn đạo và tiến công phá hủy/chúng.

Tên lửa đánh chặn trên hệ thống Patriot sử dụng động cơ rocket một tầng, nhiên liệu rắn với cơ cấu điều khiển độc cao đặc biệt để cơ động trong khi bay.

Đạn tên lửa lửa dài 5,2m, đường kính thân 25cm, sải cánh 50cm, tốc độ tối đa khoảng 6.500 km/h, trọng lượng phóng 312kg, đầu đạn HE nổ mảnh nặng 73kg với ngòi nổ cận đích.

Hệ thống Patriot có khả năng vô hiệu hóa các mối đe dọa như tên lửa đường đạn chiến dịch-chiến thuật mang đầu đạn hạt nhân, tên lửa hành trình, các loại máy bay hiện đại và cả UAV.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, hệ thống Patriot, đặc biệt các phiên bản nâng cấp là bước nhảy vọt về chất so với bất kì hệ thống tên lửa phòng không nào.

Đến nay, hệ thống tên lửa Patriot đang được 6 quốc gia, vùng lãnh thổ trang bị trong đó có: Đức, Israel, Nhật Bản, Hà Lan, Saudi Arabia...

Ngày nay các biến thể mới trong gia đình tên lửa Patriot luôn được cải tiến, và biến thể PAC3 mới nhất sử dụng kiểu đạn đánh chặn mới với phương thức Hit to Kill (truy đuổi và tiêu diệt).

Hit to Kill là phương thức có độ chính xác cực cao, và tiêu diệt mục tiêu bằng động năng thay vì bằng đầu đạn nổ.

Với phương thức này quả đạn tên lửa sẽ nhỏ và nhẹ hơn, điều đó cho phép mỗi xe mang phóng có thể mang theo tối đa 16 quả đạn thay vì chỉ 4 quả như trước kia.

Patriot PAC3 hiện mới chỉ được Mỹ biên chế, một số quốc gia khác cũng đang tìm cách đặt mua hệ thống tối tân này.