Nghị định 72 quản lý các website có ảnh bày triển lãm
Đưa ảnh lên Facebook có cần xin phép?
Theo của Nghị định 72, phạm vi điều chỉnh gồm các hoạt động nhiếp ảnh như vận động sáng tác, tổ chức trại sáng tác, thi, liên hoan, triển lãm, mua bán và sử dụng tác phẩm nhiếp ảnh. Trong đó, triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh được định nghĩa là “hình thức phổ biến, giới thiệu, trưng bày, trình chiếu tác phẩm nhiếp ảnh bao gồm cả triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh trên mạng Internet”. Do đó, ngay khi công bố, Nghị định đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến hoạt động phát tán, công bố ảnh trên mạng Internet.
Nhiều nghệ sĩ đã hiểu Điều 11 của Nghị định quy định: “Tổ chức, cá nhân tổ chức triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh tại Việt Nam phải có giấy phép triển lãm do cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền cấp” thì có nghĩa, một bức ảnh được đăng tải trên Facebook cũng bị quản lý. Tương tự, các cuộc chơi ảnh của một nhóm các tay máy trên diễn đàn ảnh cũng sẽ nằm trong phạm vi điều chỉnh của Nghị định…
Nếu như vậy, nhiều ý kiến cho rằng, Nghị định 72 ra đời sẽ hạn chế sự phát triển rất “nóng” của các phong trào chơi ảnh nghiệp dư và chuyên nghiệp hiện nay. Chưa nói tới, việc kiểm soát từng bức ảnh được phát tán trên mạng vừa không tưởng trong quản lý lại vừa giảm tính hiệu quả của một nghị định.
Tuy nhiên, luật sư Lê Hồng Hiển, Giám đốc Công ty Luật Nay & Mai, Đoàn Luật sư TP Hà Nội lại cho rằng đang có sự hiểu sai về Nghị định 72/2016/NĐ-CP. Bởi Nghị định 72 không có điều khoản nào quy định: “Những cá nhận chụp ảnh đăng trên Facebook phải xin phép cơ quan quản lý Nhà nước”.
Cũng theo luật sư Lê Hồng Hiển, đúng ra, mọi người cần hiểu chỉ có các tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động nhiếp ảnh mới chịu sự điều chỉnh của Nghị định này. Tức là, chỉ có những tổ chức, cá nhân tham gia vào việc vận động sáng tác, tổ chức trại sáng tác, thi, liên hoan, triển lãm, mua, bán và sử dụng tác phẩm nhiếp ảnh mới thuộc phạm vi điều chỉnh của nghị định.
Dẫu vậy, điều dư luận thắc mắc về nghị định còn liên quan tới việc phân định một cách rạch ròi lúc nào sẽ là một triển lãm ảnh trên mạng Internet và khi nào là các hoạt động giới thiệu ảnh đơn thuần. Bởi nếu không tìm được một lằn ranh rõ ràng thì Nghị định 72 sẽ gây khó cho các nhà quản lý và các nghệ sĩ đang hoạt động nghệ thuật.
Chỉ quản lý triển lãm ảnh trên website
Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm giải thích: “Triển lãm ảnh trên Internet có thể hiểu là người ta lập ra website, các nghệ sĩ nhiếp ảnh gửi ảnh đến và mọi người đều có thể truy cập website đó để xem ảnh thì được xem là hình thức triển lãm ảnh trên mạng. Nghị định chỉ nhằm quản lý các hoạt động triển lãm ảnh trên website, còn hoạt động phát tán, đăng ảnh và thi ảnh trên các diễn đàn ảnh, các diễn đàn xã hội hoàn toàn nằm ngoài nội dung điều chỉnh của Nghị định”.
Như vậy, chỉ đến khi được người đứng đầu đơn vị soạn thảo văn bản giải thích, dư luận mới hiểu rõ về nội dung điều chỉnh thật sự của Nghị định đối với hoạt động triển lãm ảnh trên mạng Internet.
Vậy, những ý kiến tranh luận liên quan đến Nghị định 72 đã xuất phát từ việc định nghĩa và giải thích từ ngữ trong văn bản không rõ ràng, gây ra hiểu lầm không đáng có. Điều đáng nói, khi chạm tới một vấn đề luôn làm các nhà quản lý đau đầu như việc phát tán ảnh trên mạng Internet, ban soạn thảo nên có sự khoanh vùng ngay từ đầu để tránh cho người đọc tự suy diễn, tạo nên dư luận trái chiều.
Bên cạnh đó, cũng cần thấy rằng, Nghị định 72 dù rất muốn bao quát toàn bộ hoạt động nhiếp ảnh trong thực tiễn và tương lai nhưng cũng chỉ mới chạm tới một phần trong đời sống nhiếp ảnh số hiện nay. Bởi từ lâu, Internet đã được sử dụng như một công cụ đắc lực để các tác giả công bố và giới thiệu tác phẩm.
Trong đó, việc phát tán ảnh nude, ảnh phản cảm đã từng làm “nóng” dư luận trong thời gian qua. Không chỉ có các website, các diễn đàn ảnh, các trang mạng xã hội đang được tận dụng để tạo ra các sân chơi. Và trong vô số các sân chơi ấy, không ai dám chắc, tất cả đều hợp thuần phong mỹ tục, đều đi đúng định hướng.
