Hiệu quả của vaccine trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19

• Covid-19 chưa thể kết thúc sớm, vẫn phải coi trọng biện pháp phòng tránh cơ bản
• Tổ chức Y tế thế giới (WHO): “Làn sóng” dịch Covid-19 tiếp tục tăng mạnh và không xem nhẹ biến thể Omicron

Vaccine giúp giảm gần 50% nguy cơ nhiễm Covid-19 ở trẻ em

Bộ Y tế Israel mới đây đã thông báo kết quả một nghiên cứu cho thấy, nguy cơ nhiễm biến thể Omicron ở trẻ em đã được tiêm vaccine phòng Covid-19 thấp hơn so với nhóm trẻ không được tiêm. Nghiên cứu được thực hiện với sự hợp tác của các chuyên gia Viện Khoa học Weizmann, Viện Công nghệ Technion, Đại học Hebrew và Viện Gartner, đối với nhóm trẻ trong độ tuổi từ 5-11, lứa tuổi được Bộ Y tế Israel cho phép tiêm vaccine kể từ tháng 11-2021.

Kết quả cho thấy vaccine giúp nâng cao đáng kể khả năng ngăn ngừa lây nhiễm các biến thể khác nhau của virus SARS-CoV-2, nhất là trong thời gian đầu sau tiêm. Tính trên tỷ lệ 100.000 dân, trong nhóm được tiêm phòng chỉ có 120 em bị mắc Covid-19, so với 260 em trong nhóm chưa được tiêm. Các em được tiêm bổ sung có tỷ lệ lây nhiễm còn thấp hơn nữa, với 90 ca trên 100.000 dân.

Thông báo của Bộ Y tế Israel khẳng định: “Kể cả trong “làn sóng” biến thể Omicron hoành hành hiện nay, 1 mũi vaccine được tiêm trong vòng 3 tháng gần nhất, dù là mũi 2 hay mũi 3 - đều cung cấp khả năng bảo vệ trước nguy cơ lây nhiễm so với nhóm không được tiêm hoặc được tiêm lâu hơn trước đó”. Nghiên cứu trên cũng phù hợp với thực trạng lây nhiễm Covid-19 tại Israel trong thời gian qua, khi biến thể Omicron xuất hiện tại quốc gia Trung Đông này kể từ cuối tháng 11-2021.

Tuy nhiên, hiệu quả của vaccine trong nhóm trẻ em dưới 11 tuổi lại thấp hơn so với nhóm trẻ vị thành niên. Một nghiên cứu hồi năm ngoái cho thấy, các em trong nhóm tuổi 12-18 đã tiêm vaccine giảm tới 90% nguy cơ nhiễm Covid-19. Ngoài ra, trong “làn sóng” dịch do biến thể Omicron hiện nay, số trẻ em bị triệu chứng nặng cũng tăng nhanh so với các đợt dịch trước. Khoảng 2% bệnh nhân nặng hoặc nguy kịch thuộc nhóm dưới 4 tuổi, tăng gấp đôi so với tuần trước. Trẻ em từ 5-11 tuổi đang chiếm gần 14% tổng số bệnh nhân Covid-19 hiện nay tại Israel.

Nghiên cứu cho thấy nguy cơ nhiễm biến thể Omicron ở trẻ em đã được tiêm vaccine phòng Covid-19 thấp hơn so với nhóm trẻ không được tiêm

Vaccine giúp giảm nguy cơ xuất hiện hội chứng “Covid-19 kéo dài”

Theo các nhà khoa học Israel và nhiều nghiên cứu sơ bộ, dù vẫn có nguy cơ nhiễm bệnh nhưng ngoài tác dụng giảm nguy cơ bệnh nặng, việc tiêm vaccine còn có thể mang lại hiệu quả bảo vệ trước nguy cơ xuất hiện các triệu chứng “Covid-19 kéo dài” (Long Covid-19). Các tác giả nghiên cứu nêu rõ việc tiêm ít nhất 2 mũi vaccine có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ xuất hiện những triệu chứng thường gặp sau thời gian mắc Covid-19 nặng. Nghiên cứu thực hiện với 3.000 người tham gia, bằng cách điền vào một phiếu khảo sát trực tuyến. Theo đó, so với những người chưa tiêm phòng mà mắc bệnh, nhóm 637 người đã tiêm phòng và mắc bệnh ít xảy ra những triệu chứng như choáng váng, đau đầu, yếu và đau cơ dai dẳng.

Hiện các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu về tác động của hội chứng “Covid-19 kéo dài” - các triệu chứng vẫn xuất hiện ít nhất một tháng sau khi người bệnh được xác nhận nhiễm Covid-19 - và tìm cách khắc phục hội chứng này. Dù những kết quả nghiên cứu trên rất đáng khích lệ nhưng hiện các chuyên gia vẫn chưa thể đưa ra kết luận chắc chắn. Tiến sĩ Janna Williams, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm thuộc hệ thống dịch vụ y tế Northwestern Medicine, Chicago (Mỹ) cho rằng, có lý do để tin rằng những người tiêm phòng đầy đủ ít có nguy cơ xuất hiện các triệu chứng “Covid-19 kéo dài”.

Điều này là bởi vì nếu được tiêm phòng đầy đủ, nguy cơ mắc Covid-19 giảm đi và vì vaccine có hiệu quả cao trong phòng bệnh nặng nên nguy cơ xuất hiện các triệu chứng suy nhược liên quan “Covid-19 kéo dài” cũng thấp hơn. Chuyên gia khả biến thần kinh Ashok Gupta đã nghiên cứu về hội chứng “Covid-19 kéo dài” và cho rằng nghiên cứu mới nhất từ Israel, dù chưa được đánh giá chéo, nhưng có kết luận khá tương đồng với các nghiên cứu khác và là tín hiệu đáng khích lệ.

Theo giải thích của chuyên gia Ashok Gupta, nhờ tiêm phòng, cơ thể có hệ thống cảnh báo sớm tình trạng nhiễm virus và có thể nhận diện virus, ngăn chặn hiệu quả hơn. Bệnh không nặng thì ít nguy cơ xuất hiện các triệu chứng “Covid-19 kéo dài”. Tiến sĩ Allison McGeer từ Hệ thống y tế Sinai ở Toronto (Canada) cũng cho rằng, có những bằng chứng chỉ ra triệu chứng “Covid-19 kéo dài” ít xuất hiện ở những người đã tiêm phòng nếu bị nhiễm bệnh do các biến thể trước đây như Delta.

Một nghiên cứu đã qua đánh giá chéo của Anh, được công bố trên Tạp chí Y khoa Lancet hồi tháng 9-2021, cũng chỉ ra việc tiêm 2 mũi vaccine phòng bệnh có thể giúp giảm nguy cơ xuất hiện các triệu chứng kéo dài ít nhất 28 ngày sau khi được ghi nhận nhiễm bệnh. Các triệu chứng thường thấy gồm choáng váng, khó thở, tức ngực, đau đầu, não sương mù (hay quên, tập trung kém, dễ nhầm lẫn), mất trí nhớ, đau cơ và đau nhiều vùng cùng lúc. Có người vẫn có kết quả xét nghiệm dương tính với virus nếu gặp hội chứng này. Đến nay, các chuyên gia đều nhất trí rằng, mọi người nên đi tiêm phòng vì đây là cách tốt nhất để bảo vệ cơ thể trước nguy cơ mắc “Covid-19 kéo dài”.