Những chuyến xe chở hàng lậu bị bóc dỡ
Thời điểm này, các lực lượng chức năng Hà Nội đang phải căng mình ngăn chặn hàng lậu tràn vào từ biên giới. Nhiều vụ vận chuyển hàng lậu quy mô lớn đã bị lực lượng công an, quản lý thị trường bắt giữ. Gần đây nhất, cuối giờ chiều ngày 17-11, tổ công tác Đội CSGT số 5 thực hiện nhiệm vụ trên tuyến QL1B thì nhận được đề nghị phối hợp cùng Đội QLTT số 8 dừng xe khách BKS 17B-005.55. Sau khi dừng xe, qua kiểm tra tổ công tác phát hiện trên khoang có nhiều hàng hóa là đồ điện tử như micro, loa và các loại quần áo, bàn là, xe máy điện… không có giấy tờ chứng minh được nguồn gốc xuất xứ.
Trước đó, khoảng 12h15 ngày 16-11, tổ công tác Đội CSGT số 3 trong khi đang làm nhiệm vụ đảm bảo trật tự ATGT tại ngã tư Láng - Trần Duy Hưng, Hà Nội đã phát hiện xe khách BKS: 29B-006.64 chở nhiều thùng carton đầy nghi vấn trong khoang hành khách nên đã yêu cầu dừng xe kiểm tra. Quá trình kiểm tra, tổ công tác phát hiện trên xe có 10 thùng carton chứa dược phẩm và thực phẩm chức năng mang nhãn mác nước ngoài. Số còn lại chứa tân dược và thực phẩm chức năng do các công ty dược tại Việt Nam sản xuất. Số hàng này đã được bàn giao cho Đội QLTT số 4 tiếp tục điều tra, làm rõ.
Ngày 5-11, Đội Quản lý thị trường số 3 phối hợp Tổ công tác của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) làm nhiệm vụ tại đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đã phát hiện xe tải loại 15 tấn chở hàng lậu có nguồn gốc từ Trung Quốc, bao gồm các sản phẩm đồ gia dụng, quần áo đắt tiền… Liên tiếp trong những ngày gần đây, công an các quận, huyện trên địa bàn Hà Nội cũng đã phát hiện, bắt giữ nhiều vụ kinh doanh, vận chuyển điện thoại nhập lậu với số lượng lớn từ các tỉnh về Hà Nội. Đây đều là những nhãn hiệu điện thoại đời mới như Samsung, iPhone… không có hóa đơn, chứng từ, được nhập từ Trung Quốc, qua cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) rồi đưa về Hà Nội tiêu thụ.
“Nội địa hóa” hàng lậu
Theo các cơ quan chức năng, tình hình buôn lậu những tháng cuối năm có diễn biến phức tạp với các thủ đoạn ngày càng tinh vi. Các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại thường tập trung vào các mặt hàng nhập lậu với lợi nhuận cao như thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản, bánh, kẹo, bia, nước giải khát, thuốc phòng bệnh, chữa bệnh. Ngoài ra, còn có các mặt hàng tiêu dùng như đường, sữa, mỹ phẩm; nhóm ngành hàng vật tư nông nghiệp như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng…
Thực tế cho thấy, các đối tượng buôn lậu dùng nhiều thủ đoạn vận chuyển hàng hóa trái phép như chèn hàng lậu vào vách dưới gầm xe, thiết kế thùng hai đáy để giấu các loại hàng hóa ở đáy dưới, sau đó để hàng chính ngạch lên trên; hợp lý hóa hồ sơ bằng nhiều hóa đơn giá trị gia tăng, vận chuyển hàng trái phép… Vì vậy lực lượng chức năng rất khó phát hiện và phải có sự hỗ trợ đắc lực từ mạng lưới thông tin cơ sở mới tìm ra đầu mối và xử lý triệt để.
Những năm gần đây, thay vì tập trung vận chuyển hàng lậu vào các tháng cuối năm thì ngay từ giữa năm, các đối tượng đã vận chuyển, tập kết vào các nhà kho lớn, đợi đến cuối năm mới cho các lái xe chở hàng, xé lẻ đi tiêu thụ. Các đối tượng liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn, hình thành nhiều đường dây vì vậy việc điều tra, bóc gỡ gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Công San, Phó chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội cho biết, hiện nay thị trường hàng lậu, hàng giả đã xuất hiện hiện tượng “nội địa hóa” bằng phương thức nhập lậu linh kiện, bán thành phẩm vào Việt Nam qua các làng nghề chế tác, gia công, gắn bao bì, nhãn mác mới thành các sản phẩm của Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản… Hàng giả, xâm phạm SHTT không chỉ được sản xuất trong nước mà còn được sản xuất ở nước ngoài, sau đó đưa vào trong nước bằng nhiều đường khác nhau, cả chính ngạch và tiểu ngạch. Đặc biệt là với các loại hàng hóa đã được thị trường chấp nhận, có thương hiệu sẽ được các đối tượng buôn lậu đặt hàng y chang từ Trung Quốc rồi nhập khẩu vào Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Công San, việc kinh doanh sử dụng tem nhập khẩu giả, in ấn bao bì nhãn mác giả có quy mô và số lượng lớn đang tăng lên khó kiểm soát. Một số vụ hàng giả mới được phát hiện cho thấy đã có yếu tố móc nối gữa cá nhân và tổ chức nước ngoài làm hàng giả, được tổ chức chặt chẽ từ khâu sản xuất đến khâu phân phối. Cá biệt đã phát hiện được cả những vụ việc do đối tượng là các tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp sản xuất hàng giả tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, lợi dụng cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, đã xuất hiện những đối tượng đặt hàng từ Trung Quốc giả làm hàng trong nước sản xuất để đưa vào tiêu thụ trong nước như: bánh kẹo Trung Quốc nhưng ghi sản xuất tại Hà Nội, bóng đèn Trung Quốc ghi là bóng đèn Rạng Đông…
Nhiều thông tin từ đường dây “nóng” chống hàng lậu
Công tác chống buôn lậu, hàng giả trên địa bàn Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung tuy đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhưng theo đánh giá vẫn còn nhiều hạn chế so với số hàng lậu, hàng nhái, hàng giả khổng lồ tuồn vào trong nước. Cơ quan chức năng mới chỉ phát hiện, xử lý những vụ việc nhỏ lẻ, chưa có nhiều vụ việc đánh trúng vào các đường dây, ổ nhóm lớn. Việc kiểm tra, xử lý mới chỉ dừng lại ở các cơ sở kinh doanh, thiếu thông tin để tiến hành mở rộng hoặc tổ chức kiểm tra, xử lý tận gốc.
Ông Trần Hùng - Phó chánh Văn phòng Thường trực BCĐ 389 quốc gia cho rằng dù đã thu được một số kết quả đáng chú ý, tuy nhiên, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chưa tạo được những chuyển biến căn bản, tình hình vẫn diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, làm thất thu ngân sách, thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến môi trường đầu tư, kinh doanh và hội nhập quốc tế, nạn hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc được bày bán công khai gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Để đối phó với nạn buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, BCĐ 389 quốc gia đã yêu cầu các đơn vị chức năng phối hợp với địa phương tiếp tục triển khai, tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết nguyên đán Bính Thân 2016. Đặc biệt, việc triển khai đường dây nóng của BCĐ 389 quốc gia và BCĐ 389 tại các Bộ, ngành, địa phương nhằm tiếp nhận thông tin tố giác về các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, phản ánh những tiêu cực, không hoàn thành chức trách nhiệm vụ của các cơ quan chức năng đã đem lại những hiệu quả ban đầu. Sau hơn 5 tháng triển khai tiếp nhận thông tin qua đường dây nóng, BCĐ 389 quốc gia đã tiếp nhận được hàng trăm thông tin do người dân, tổ chức, cá nhân phản ánh.
Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng cũng là vấn đề cần đặc biệt quan tâm. Theo ông Phạm Bá Dục (Phó Chủ tịch Hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu thành phố Hà Nội), một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng cũng đang gián tiếp tiếp tay cho những đối tượng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng lậu. Vì vậy, để chống hàng giả, hàng nhái, hàng lậu, ông Dục cho rằng cần phải tăng cường công tác kiểm tra xử lý, ngăn chặn các hành vi vi phạm.
Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng nên nâng cao nhận thức để biết được những hàng hoá như thế nào là đảm bảo chất lượng, không nên có tâm lý sử dụng hàng hoá có tên tuổi nhưng giá rẻ. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc chống hàng giả, hàng nhái, đồng thời tuyên truyền đến người tiêu dùng về vấn đề này.
Thông tin từ Ban Chỉ đạo (BCĐ) 389 TP Hà Nội, trong 10 tháng năm 2015, các lực lượng chức năng đã tổ chức thanh, kiểm tra trên 54.000 vụ, xử lý gần 16.400 vụ, khởi tố hình sự 72 vụ, 98 bị can liên quan đến hàng lậu, hàng giả, hàng xâm phạm SHTT. Tổng số tiền phạt hành chính, thu ngân sách, tịch thu hàng hóa trên địa bàn Hà Nội gần 2.168 tỷ đồng.
Còn trên phạm vi cả nước, theo Văn phòng Thường trực BCĐ 389 quốc gia, tính đến hết tháng 10, các lực lượng chức năng đã bắt giữ, xử lý gần 169.000 vụ vi phạm (tăng 5,6% so với cùng kỳ 2014), số thu nộp NSNN từ tiền xử phạt vi phạm hành chính, bán hàng tịch thu và công tác thanh tra, kiểm tra, truy thu thuế đạt 10.120 tỷ 598 triệu đồng (tăng 3,4% so với cùng kỳ năm 2014), khởi tố 1.066 vụ án hình sự.
