Tại nhà máy đóng tàu Yantar ở thành phố cảng Kaliningrad bên bờ biển Baltic, Nga vừa hạ thủy chiếc đầu tiên trong loạt 6 chiếc tàu hộ vệ siêu mạnh thuộc đề án 11356 giành cho Hạm đội biển Đen mang tên “Đô đốc Grigorovich” (Admiral Grigorovich). Lễ hạ thủy diễn ra trong bối cảnh Nga và Ukraine đang có những mâu thuẫn căng thẳng về vấn đề độc lập của Crimea.
Bắt đầu từ 8h sáng đến 8h tối 16-03 (theo giờ địa phương), trên bán đảo Crimea diễn ra cuộc trưng cầu dân ý về cơ chế của nước cộng hòa thuộc Ukraine này. Nhân dân Crimea sẽ lựa chọn một trong 2 con đường: Trở về với Liên bang Nga (Crimea là một phần của Nga cho đến khi nó được "tặng" cho Ukraine năm 1954) hoặc vẫn là Nước cộng hòa tự trị mở rộng, thuộc Ukraine như hiện nay.
“Đô đốc Grigorovich” là chiếc đầu tiên trong loạt tàu mới được trang bị cho hạm đội biển Đen, được thiết kế để tiêu diệt tàu ngầm với tàu mặt nước và các mục tiêu trên không của đối phưong, có khả năng tác chiến độc lập hoặc tham gia theo đội hình biên đội. Nó được khởi đóng vào tháng 12-2010 và dự kiến sẽ được biên chế chính thức cho hạm đội này ngay trong năm nay.
Chiếc thứ 2 là “Đô đốc Essen”, đã được khởi đóng vào tháng 7-2011; chiếc thứ 3, mang tên “Đô đốc Makarov”, được khởi đóng vào tháng 2-2012, chiếc thứ 4 là “Đô đốc Butakov” được khởi đóng vào ngày 12-07-2013, còn chiếc thứ 5 được đặt tên là “Đô đốc Istomin” cũng đã bắt đầu chế tạo vào ngày 15-11-2013. Chiếc thứ 6 là “Đô đốc Kornilov” cũng sẽ được khởi đóng ngay sau khi hạ thủy chiếc “Đô đốc Grigorovich”.
Bộ quốc phòng Nga cho biết, để nhanh chóng nâng cao sức mạnh cho hạm đội biển Đen, trong bối cảnh tình hình Ukraine nói chung và Crimea nói riêng tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, tất cả 6 chiếc khinh hạm sẽ được bàn giao cho hạm đội này trong giai đoạn 2014-2016, nhằm nâng cao sức mạnh tác chiến của hải quân Nga ở khu vực biển Đen và cả Địa Trung Hải - nơi Nga đang mong muốn khôi phục sự hiện diện thường trực ở đây.
Khinh hạm lớp “Đô đốc Grigorovich” có lượng giãn nước không tải 3.850 tấn, đầy tải 4.035 tấn, chiều dài 124,8m, rộng 14,2m, mớn nước 4,2m. Nó có tính năng tàng hình rất mạnh nhờ thiết kế góc cạnh giảm tối đa diện tích phản xạ radar. Tàu được trang bị đầy đủ hệ thống tên lửa chống hạm, chống ngầm và phòng không, đảm bảo cho nó có khả năng tấn công và phòng thủ toàn diện.
Tàu được lắp đặt 2 động cơ turbin khí DS-71, 2 động cơ turbin khí DT-59 sử dụng trong hành trình và tăng tốc, tổng công suất hệ thống động cơ đạt 56.000Hp; hệ thống động lực 2 trục COGAG đảm bảo cho tàu có vận tốc tối đa tới 32 hải lý/h (tương đương 59 km/h), phạm vi hành trình 4.850 hải lý, tương đương 8.800km, với vận tốc tuần hành 14 hải lý/h.
Mỗi chiếc khinh hạm lớp này được trang bị hệ thống 8 ống phóng 3S-14E đặt dưới đặt phía trước tháp chỉ huy với 8 quả tên lửa chống hạm Kaliber-N kiểu 3M-54E/3M-54E1 có tầm bắn 220-300km, được điều khiển bởi hệ thống kiểm soát hỏa lực 3R-14N-11356. Tên lửa có thể bay ở độ cao 10-15m, tránh sự phát hiện của radar tàu địch, tốc độ tối đa Mach3.
Ngoài ra, các tàu hộ vệ lớp Admiral Grigorovich cũng có thể sử dụng tên lửa chống hạm P-800 Oniks. Đây là loại tên lửa chống hạm đáng sợ nhất thế giới hiện nay, có tốc độ tấn công mục tiêu Mach 2,5 (khoảng 2.750km/h). P-800 Oniks có tầm bắn từ 120-300km tùy theo quỹ đạo bay của tên lửa. Nó được dẫn hướng kết hợp quán tính và radar thụ động, được trang bị đầu đạn nặng 250kg đủ sức nhấn chìm loại chiến hạm cỡ vạn tấn.
Khinh hạm “Đô đốc Grigorovich” được trang bị hệ thống tên lửa phòng không rất mạnh, với hệ thống tên lửa phòng không tầm trung 3S-90M Shtil-1 ống phóng thẳng đứng, sử dụng tên lửa phòng không 3M917 (SA-N-12), cơ số 24 quả tên lửa. Đồng thời, nó còn được trang bị hai hệ thống pháo/tên lửa phòng không tầm gần (CIWS) Kashtan gồm 64 quả tên lửa 9M311-1E.
Ngoài ra, nó còn được trang bị một pháo hạm 100mm A-190E với cơ số đạn 500 viên, được điều khiển bằng hệ thống kiểm soát hỏa lực 5P-10E; 2 cụm, mỗi cụm 2 ống phóng ngư lôi 533mm DTA-53-11356; Hệ thống ống phóng chống ngầm RBU-6000, với 12 ống phóng (chứa 48 tên lửa 90R hoặc bom nước sâu RGB-60. Trên tàu có 1 sàn đỗ cho trực thăng tác chiến chống ngầm (ASW) loại Ka-28 hoặc Ka-31.
Với hệ thống hỏa lực chống hạm, chống ngầm và phòng không cực mạnh, tàu hộ vệ 11356 lớp “Đô đốc Grigorovich” được cho là mạnh hơn nhiều so với các tàu hộ vệ lớp Gepard 3.9 thuộc Dự án 11661 của Nga mà Việt Nam hiện đang sở hữu. Sau khi được tăng cường 6 tàu này, khả năng tác chiến mặt nước của hạm đội đóng quân tại quân cảng Sevastopol của Crimea sẽ được nâng cao rất mạnh.
Hạm đội biển Đen cũng sẽ được tăng cường thêm 6 tàu ngầm động cơ diesel-điện lớp Varshavyanka, thuộc dự án 636 (NATO gọi là Kilo). Theo kế hoạch, 6 tàu ngầm này phải được hoàn thành trong năm 2016, theo đơn đặt hàng riêng của bộ quốc phòng Nga cho hạm đội biển Đen. Chiếc đầu tiên mang tên Novorossiisk, đã bắt đầu các đợt chạy thử tại cầu cảng vào ngày 01-02 vừa qua, và sẽ được biên chế chính thức trong năm nay.
Chiếc tàu ngầm thứ hai mang tên Rostov-on-Don được khởi đóng tại nhà máy đóng tàu Admiralty từ tháng 11-2011 và sẽ được hạ thủy vào tháng 5 tới, còn chiếc thứ 3 mang tên Stary Oskol cũng đã được khởi đóng vào tháng 8-2012, còn chiếc thứ 4 là “Krasnodar” vừa làm lễ lát đáy ngày 20-02 vừa qua. Chiếc tàu ngầm thứ 5 và thứ 6 cũng sẽ được khởi đóng trong năm nay và năm 2015.
Các tàu ngầm Kilo này sẽ được trang bị đầy đủ các loại tên lửa hành trình chống hạm Kaliber-S bao gồm sát thủ hàng không mẫu hạm 3M-54E1 và tên lửa hành trình đối đất 3M-14E, các loại ngư lôi siêu khoang VA-111 Shkval, 8 tên lửa phòng không Strela-3 (SA-N-8 Gremlin, tầm bắn tối đa 6 km) hoặc 8 tên lửa Igla (SA-N-10 Gimlet, tầm bắn tối đa 5 km) và một số ngư lôi, thủy lôi khác.
Tư lệnh hải quân Nga, đô đốc Viktor Chirkov cho biết, tất cả 6 chiếc tàu ngầm động cơ thông thường này sẽ được triển khai tại căn cứ hải quân Novorossiisk vào năm 2016. Các tàu ngầm thuộc dự án 636 sẽ tạo thành một lực lượng hùng hậu, đóng một vai trò rất quan trọng trong chiến lược tác chiến của Nga ở biển Đen, "giữ vững hòa bình, ổn định trên bán đảo Crimea nói riêng và cả Ukraine, đồng thời khôi phục hạm đội hải quân hùng mạnh như thời Liên Xô, của hải quân Nga ở Địa Trung Hải.
Dự kiến đến năm 2016, khi 6 tàu hộ vệ cực mạnh và 6 tàu ngầm Varshavyanka được bàn giao đầy đủ, lực lượng của hạm đội biển Đen sẽ trở nên rất mạnh, cho phép lực lượng tàu ngầm, tàu mặt nước và không quân của hạm đội này có đủ khả năng giải quyết những bài toán phức tạp trong khu vực tác chiến của mình, hoàn thành tất cả các nhiệm vụ theo yêu cầu của Bộ tư lệnh hải quân Nga.
