Rau ngót được cảnh báo là loại rau đứng đầu về nguy cơ nhiễm thuốc trừ sâu
Rau lành hóa độc
Kết quả kiểm tra, phân tích 25 mẫu rau ngót được Cục BVTV lấy tại các chợ trên địa bàn Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cho thấy, có đến 7/25 mẫu nhiễm thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép; 15/25 mẫu phát hiện có thuốc trừ sâu nhưng ở dưới ngưỡng cho phép, và chỉ có 3 mẫu không phát hiện.
Mặc dù số mẫu lấy chưa đủ nhiều, chưa đủ tính đại diện cho toàn bộ tình hình sản xuất rau xanh, trong đó có rau ngót, song, việc lấy mẫu ngẫu nhiên và cho ra kết quả trên không khỏi khiến người tiêu dùng lo lắng về nguy cơ mất ATTP. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát nhìn nhận, bấy lâu, rau ngót được xem là một loại rau rất lành, thậm chí nhiều vùng còn dùng ăn sống hoặc xay lấy nước uống. Vì vậy, việc tồn dư hóa chất vượt ngưỡng cho phép trên loại rau này khó có thể nói không ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
Để tìm hiểu thực hư, quy trình sản xuất loại rau này, phóng viên An ninh Thủ đô đã ghi nhận tại những cánh đồng chuyên về rau ngót ở Vân Nội (Đông Anh), Đa Phúc (Sóc Sơn), Văn Đức (Gia Lâm), Tiền Lệ (Hoài Đức)... thấy ở đâu cũng đang trồng rất nhiều loại rau này. Tại đây, người ta trồng với quy mô hàng hóa, không phải để bán trong làng, xã mà chuyên phục vụ cho các chợ đầu mối trong nội thành.
Trên cánh đồng 2 phường Yên Nghĩa và Đồng Mai thuộc quận Hà Đông (Hà Nội), rau ngót bạt ngàn cả vùng bãi, trung bình, mỗi hộ trồng từ 1-3 sào. Phần lớn diện tích trồng lúa đều đã chuyển sang rau màu, trong đó chủ yếu vẫn là rau ngót, đu đủ, táo… Trên các bờ ruộng, vỏ thuốc BVTV, chất kích thích tăng trưởng vương vãi khắp nơi. Do đã có thông tin về rau ngót nhiễm thuốc trừ sâu vượt mức cho phép, nên một số nông dân khá nhanh nhạy khi được hỏi về vấn đề này. Bà Chắt, (thôn Yên, Đồng Mai) nói: “Chúng tôi ở đây toàn trồng rau sạch, có phun tưới gì đâu”.
Phun thuốc để giảm một nửa thời gian thu hoạch
Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Thuần, ở tổ 5, phường Yên Nghĩa lại cho hay: “Hộ nào trồng ít thì mới không phun, vì không bõ thuê người phun, cọ rửa bình. Còn những nhà trồng nhiều, vài ba sào thì phải phun mới kịp, mà không phun thì nhiều sâu lá lắm”. Theo bà Thuần, không chỉ thuốc trừ sâu mà còn phải phun thuốc trừ cỏ, trừ bệnh… Đặc biệt, rau ngót rất dễ nhiễm bệnh xoăn lá, do vậy, bà Thuần cho rằng, gần như 100% diện tích trồng rau ngót phải phun loại thuốc chống bệnh này, nếu không thì chẳng có thu hoạch.
Chúng tôi lên “vựa” rau Đa Phúc của huyện Sóc Sơn. Bà con nông dân ở đây cho biết, nếu dùng kích thích, thuốc trừ sâu tốt thì chỉ cần 10-12 ngày là thu hái được. Trong khi theo các chuyên gia lĩnh vực trồng trọt, rau ngót nếu gặp thời tiết thuận lợi thì cũng phải ngoài 20 ngày mới cho thu hái một lứa. Nếu gặp thời tiết nắng nóng còn kéo dài hơn. Vì vậy, để rút ngắn chu kỳ, hầu như rau đều phải dùng thuốc, song nhiều nông dân thanh minh: “Sau khi cắt hái một lượt, chúng tôi mới tính ngày để đánh thuốc chứ không đánh gần ngày hái”. Từ Đa Phúc, rau được chở về Vân Trì (Đông Anh) và từ đây, từng ô tô lại chở về các chợ đầu mối ở Hà Nội như Dịch Vọng, Ngã Tư Sở, Đền Lừ, Long Biên… để bán buôn.
Cục trưởng Cục BVTV Nguyễn Xuân Hồng cho biết, qua điều tra khảo sát thì lý do nông dân phun thuốc lên rau ngót vì có nhện, đồng thời một loại virus làm cho lá xoăn. Thực ra, chúng không ảnh hưởng tới chất lượng rau nhưng vì muốn đẹp nên bà con vẫn cứ phun.
Ông Nguyễn Đồng Quảng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cũng đã cảnh báo về tình trạng nông dân lạm dụng thuốc trừ sâu để phun trên rau xanh. “Ghi nhận cho thấy, ngay cả khi rau không có sâu nông dân vẫn phun thuốc. Không ít vùng sản xuất, sâu bệnh trên rau chưa đến ngưỡng phải dùng thuốc BVTV, nhưng nông dân vẫn phun, vừa làm tăng chi phí vừa ảnh hưởng tới chất lượng rau, quả”, ông Nguyễn Đồng Quảng cho hay.
Theo lãnh đạo Cục Trồng trọt, cần phải kiểm tra, phân tích vì nhiều thông tin cho rằng, trong các loại thuốc trừ sâu bệnh có chất kích thích. Một chuyên gia trong lĩnh vực này cho biết, khả năng chất kích thích trong các loại thuốc BVTV hiện nay là rất cao. “Phun với nồng độ nhẹ, vừa phải là thuốc kích thích. Còn phun với nồng độ cao là thuốc trừ sâu, bệnh”.
Trước tình hình nhức nhối trên, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát yêu cầu phải quản lý chặt danh mục các thuốc BVTV, ngăn chặn thuốc lậu. Đồng thời các cơ quan có trách nhiệm thuộc Bộ NN&PTNT phải xem lại quy trình sản xuất, sớm giúp nông dân về kỹ thuật trồng rau sạch, hạn chế hoặc chuyển sang dùng các loại thuốc chế phẩm sinh học.
