GS.TS Phan Trọng Lân: Một người nhiễm biến thể B.1.1.7 có thể lây cho 7 người khác

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Tỷ lệ F1 thành F0 tăng vọt ở các điểm nóng như Bắc Giang, Bắc Ninh, số ca bị lây nhiễm lan rất nhanh tại ổ dịch mới ở TP HCM… Vậy có phải SARS-CoV-2 đang trở nên nguy hiểm hơn?
GS.TS Phan Trọng Lân

GS.TS Phan Trọng Lân

Trả lời phỏng vấn báo chí, GS.TS Phan Trọng Lân – Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cho biết, các virus nói chung và virus SARS-CoV-2 nói riêng, trong quá trình lưu hành, sau nhiều lần sao chép và nhân bản có thể xuất hiện những biến đổi trong cấu trúc của gen, điều này được gọi là đột biến gen.

Khi quá trình lây nhiễm tăng nhanh, quá trình virus sao chép và nhân bản cũng gia tăng, các đột biến gen của virus có cơ hội xuất hiện nhiều hơn, dẫn đến khả năng xuất hiện biến thể cao hơn.

Hiện nay, trên thế giới đã phát hiện khoảng hơn 28.000 đột biến trên gen của virus SARS-CoV-2.

GS Phan Trọng Lân cho biết, hầu hết các đột biến không làm thay đổi đặc tính của virus nhưng có một số đột biến có thể gây ảnh hưởng đến đặc tính sinh học như làm tăng khả năng lây nhiễm, giúp virus có khả năng lẩn tránh hệ miễn dịch hay làm tăng khả năng xâm nhập vào các tế bào biểu mô đường hô hấp.

Hiện tại, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chia các biến thể của SARS-CoV-2 làm 2 nhóm là Biến thể đáng quan tâm (VOIs) và Biến thể đáng quan ngại (VOCs).

Các biến thể đáng quan ngại (VOCs) bao gồm: Biến thể B.1.1.7 (phát hiện ở Anh) đã được ghi nhận ở 155 quốc gia, Biến thể B.1.351 (ở Nam Phi) đã được ghi nhận ở 111 quốc gia, Biến thể P.1 (ở Brazil) đã được ghi nhận ở 62 quốc gia, và biến thể B.1.617 (ở Ấn Độ) đã được ghi nhận ở 63 quốc gia.

Tại Việt Nam, trong đợt dịch mới này có sự xuất hiện của các VOCs như biến thể B.1.1.7 và biến thể B.1.351 được ghi nhận vào tháng 10/2020 từ những công dân về nước từ Anh và hiện nay là biến thể B.1.617 từ ổ dịch Yên Bái, Hà Nam.

“Như vậy, các biến thể đáng quan ngại xuất hiện, lưu hành thì sau 1 thời gian sẽ xuất hiện ở hầu hết các nước, trong đó có Việt Nam, làm cho công tác dự phòng và kiểm soát càng đòi hỏi ở mức cao hơn nữa” – GS Phan Trọng Lân phân tích.

Lấy mẫu xét nghiệm Covid-19

Lấy mẫu xét nghiệm Covid-19

Vậy sự xuất hiện những biến thể của SARS-VoV-2 có tác động như thế nào đến công tác phòng, chống, ngăn chặn sự lây lan của đại dịch COVID-19 của Việt Nam?

Trả lời câu hỏi này, vị chuyên gia về dịch tễ cho biết, hiện nay, các tác động của biến thể SARS-CoV-2 chủ yếu trên 5 phương diện là: khả năng lây lan, độ nặng của bệnh, công tác xét nghiệm, tránh miễn dịch, và điều trị.

Qua nghiên cứu cho thấy rằng biến thể B.1.1.7 có khả năng lây nhiễm cao hơn đến 70% so với các biến thể cũ, nghĩa là một người đã mắc bệnh với biển thể cũ trung bình sẽ lây cho 2 đến 4 người khác, với biến thể B.1.1.7 có thể lây cho đến 7 người khác.

Các biến thể khác như B.1.351 (Nam Phi), P.1 (Brazil), B.1.617 (Ấn Độ) cũng được WHO báo cáo rằng có khả năng gia tăng sự lây nhiễm. Do vậy, nếu chúng ta không kịp thời ngăn chặn thì khả năng lây lan dịch tăng theo cấp số nhân.

Cũng theo GS Phan Trọng Lân, về độ nặng và điều trị, theo báo cáo từ WHO và CDC Hoa Kỳ, biến thể B.1.1.7 (ở Anh) có khả năng liên quan đến việc tăng độ nặng và khả năng tử vong… Nếu số ca mắc tăng lên nhiều thì sẽ gây quá tải cho hệ thống y tế, từ đó dẫn đến tăng số ca tử vong.

Đặc biệt, để virus SARS-CoV 2 lan rộng cần dựa vào “sự kiện siêu lây nhiễm”, không phải bắt đầu từ một người như chúng ta thường nghe giải thích, họ mang một số lượng virus đặt biệt lớn và do đó lây nhiễm cho nhiều người. Đúng hơn là siêu lây nhiễm do các hoạt động tập trung đông người tạo điều kiện thuận lợi cho virus lây lan.

“Nếu tổ chức buổi tiệc và mời 30 người khách, với những hành vi như: giao lưu đi lại nhiều, tụ tập đông người; ở lại lâu trong các môi trường, không gian kín... là hành vi làm gia tăng đáng kể nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2, đó có thể là sự kiện siêu lây lan. Nếu chúng ta ngăn được các sự kiện siêu lây nhiễm như vậy, các vụ dịch khó có cơ hội bùng phát” – ông Lân phân tích.

Cuối cùng, vị chuyên gia này khuyến cáo, nếu mỗi người dân đều thực hiện nghiêm quy tắc 5K thì cho dù là biến thể nào của SARS-CoV-2 cũng khó có khả năng lây lan.