Gợi ý đáp án môn Ngữ Văn đề thi tốt nghiệp THPT 2022

• Sẵn sàng phương án đưa đón thí sinh dự thi THPT Quốc gia trong mọi tình huống
• Hà Nội: Đảm bảo an toàn và tăng cường phòng dịch cho kỳ thi THPT quốc gia

Gợi ý đáp án:

2/ Đề bài: Phân tích đoạn trích trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu); từ đó, liên hệ hình ảnh chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá để rút ra thông điệp về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống.

a. Bảo đảm cấu trúc bài văn nghị luận Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận Nội dung và nghệ thuật đoạn truyện; liên hệ đến hình ảnh chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá để rút ra thông điệp về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa và đoạn trích.

* Phân tích đoạn trích: - Phát hiện của Phùng về vẻ đẹp của chiếc thuyền:

+ Sau nhiều lần chờ đợi, bỏ qua những khung cảnh khác, cuối cùng người nghệ sĩ đã chụp được một bức ảnh nghệ thuật tuyệt vời với hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa. Con thuyền ấy trong buổi bình minh hiện ra rất đẹp, ấn tượng như “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.

+ Theo Phùng thì “toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích” từ màu sắc (“bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”) đến đường nét (“mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe”, “tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó hiện ra dưới một hình thù y hệt cánh một con dơi”) và con người (“ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ”).

- Phản ứng của người nghệ sĩ:

+ Phùng đã tràn đầy xúc động, sung sướng vô cùng khi bắt gặp được cảnh “đắt” trời cho. Anh cảm thấy choáng ngợp trước “cái khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn” và đứng trước cảnh ấy, anh trở nên “bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”.

+ Với người nghệ sĩ, khung cảnh đó chứa đựng “chân lí của sự hoàn thiện”, làm dấy lên trong Phùng những xúc cảm thẩm mĩ khi nghĩ đến lời đúc kết “Bản thân cái đẹp chính là đạo đức”, khiến tâm hồn anh như được gột rửa, thanh lọc, trở nên trong trẻo, tinh khôi khi bắt gặp được hình ảnh của cái tận thiện, tận mĩ.

* Đánh giá chung:

- Qua đoạn trích, tác giả đã khơi lên một nội dung quan trọng liên quan đến tình huống độc đáo, có ý nghĩa khám phá, phát hiện về đời sống.

- Tác giả lựa chọn ngôi kể, điểm nhìn thích hợp (nghệ sĩ Phùng, nhân vật trong tác phẩm) làm cho câu chuyện trong đoạn trích trở nên khách quan, chân thực và đầy thuyết phục. Lời văn giản dị, đằm thắm mà sâu sắc, đa nghĩa, đầy dư vị.

* Liên hệ đến hình ảnh chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá để rút ra thông điệp về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống.

- Hình ảnh hai chiếc thuyền gợi ra ý nghĩa: bức tranh thiên nhiên thì tuyệt mĩ nhưng bức tranh hiện thực thì trần trụi, nhọc nhằn. Từ sự phức tạp ấy, người nghệ sĩ cần nhận ra rằng để hiểu được sự thật đời sống không thể nhìn đơn giản, họ phải có cái nhìn đa chiều và sâu sắc hơn.

- Nghệ thuật phải miêu tả chân thực đời sống, nắm bắt cả những khoảnh khắc đẹp và chưa đẹp để có cái nhìn toàn diện về cả bề mặt lẫn chiều sâu của đời sống. Người sáng tác không thể lảng tránh sự thật về cuộc đời và số phận con người; phải trung thực và đầy bản lĩnh khi đã kiên quyết lựa chọn con đường “nghệ thuật vị nhân sinh”, phải có khả năng thấu hiểu đời sống, không thể nhìn cuộc đời bằng con mắt giản đơn, dễ dãi.

d. Chính tả, ngữ pháp Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.