GS. VS Nguyễn Khánh Toàn sinh năm 1905 tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, ông vốn quê gốc ở xã Thanh Lương, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Tham gia phong trào yêu nước từ rất sớm, năm 1931, ông được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng. Không chỉ là người chiến sĩ cách mạng kiên cường, ông còn là một nhà khoa học uyên bác, với kiến thức vừa bao quát, vừa chuyên sâu trong nhiều lĩnh vực: sử học, văn học, triết học, giáo dục học, ông đã có nhiều công trình nghiên cứu, các bài viết chứa đựng những giá trị văn hóa, tinh thần, tư tưởng lớn lao.
Đặc biệt, công trình “Vài nhận xét về thời kỳ cuối nhà Lê đến nhà Nguyễn Gia Long” và “Vấn đề dân tộc trong cách mạng vô sản” của ông đã được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh. GS.VS Nguyễn Khánh Toàn là một trong những người hiểu biết sâu sắc về cuộc đời hoạt động cách mạng và con người Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông đã có nhiều bài viết phân tích quá trình hoạt động cách mạng của Bác Hồ qua những tác phẩm: Bản án chế độ thực dân Pháp, Đường Kách mệnh, Tuyên ngôn độc lập… làm nổi bật sự phong phú, đa dạng về mọi mặt từ tư tưởng, tâm hồn, phong cách đến phẩm chất, đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một lãnh tụ cách mạng thiên tài, nhưng lại rất giản dị và gần gũi với đời sống nhân dân.
Một đặc điểm nổi bật trong những công trình nghiên cứu của GS.VS Nguyễn Khánh Toàn cũng như những công trình Nhà nước do ông trực tiếp chỉ đạo việc biên soạn như: Lịch sử Việt Nam, Lịch sử Văn học Việt Nam, Tổng tập Văn học, Từ điển tiếng Việt, Ngữ pháp tiếng Việt… là tình cảm dân tộc đậm đà, điều này thể hiện qua những phân tích sâu sắc về truyền thống tốt đẹp, những nhân vật anh hùng, tài năng của đất nước, giá trị nhân văn của Việt Nam. Qua những bài viết đó, GS.VS Nguyễn Khánh Toàn đã truyền đến các thế hệ thanh thiếu niên Việt Nam lòng yêu nước, yêu lịch sử dân tộc.
