Giao hết cho tư nhân “khám” ôtô: Băn khoăn cơ chế giám sát, quản lý

ANTĐ - Đăng kiểm ô tô vốn là lĩnh vực có nhiều tiêu cực của ngành giao thông vận tải. Thế nên, cơ quan quản lý Nhà nước cần xây dựng được cơ chế giám sát, hậu kiểm chặt chẽ trước khi cho cổ phần hóa 94 trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc.

Dự kiến, trong năm 2015, Bộ GTVT sẽ hoàn tất cổ phần hóa, để tư nhân tham gia vào toàn bộ lĩnh vực đăng kiểm. Đây vốn là lĩnh vực có nhiều tiêu cực, Chính phủ đã phải chỉ đạo Bộ GTVT siết chặt kỷ cương sau nhiều tai tiếng. Do vậy, việc xã hội hóa quá nhanh đang khiến nhiều người nghi ngại.

Cổ phần hóa toàn bộ 94 trung tâm đăng kiểm

Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Trần Kỳ Hình cho biết, hiện nay, trên cả nước có 94 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, trong đó 57 trung tâm thuộc các Sở GTVT, 4 trung tâm thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, 33 trung tâm xã hội hóa với 232 dây chuyền kiểm định cơ giới hóa đang hoạt động. Việc xã hội hóa công tác đăng kiểm xe cơ giới bắt đầu từ năm 2005. Đến nay, đã có 33 trung tâm đăng kiểm xã hội hóa đang hoạt động và 22 trung tâm đang xây dựng, dự kiến đi vào hoạt động trong năm 2015.

Hiện tại, các Sở GTVT đang xây dựng lộ trình xã hội hóa 57 trung tâm đăng kiểm trực thuộc địa phương quản lý. Ngoài ra, Cục Đăng kiểm đã lên kế hoạch xã hội hóa 4 trung tâm trực thuộc Cục này. Các trung tâm này đang có khoảng 100 lao động, số tiền thu phí đăng kiểm năm 2014 là 33 tỷ đồng. 

Giao hết cho tư nhân “khám” ôtô: Băn khoăn cơ chế giám sát, quản lý ảnh 1

Nhiều ý kiến lo ngại khi giao hết cho tư nhân thực hiện đăng kiểm (Ảnh minh họa)

Đăng kiểm được xem là một trong những lĩnh vực có nhiều tiêu cực của ngành giao thông vận tải. Trong năm 2014, hàng loạt đăng kiểm viên đã bị Cục Đăng kiểm Việt Nam tạm đình chỉ từ 1 tháng đến 6 tháng, có trung tâm đăng kiểm đã bị dừng hoạt động. Mới đây, đầu tháng 4-2015, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Nguyễn Minh Cương phúc tra đột xuất Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 88-02D, trực thuộc Công ty TNHH Minh Tâm (Vĩnh Phúc) đối với 3 xe ôtô vừa được cấp chứng nhận đủ điều kiện an toàn lưu thông. Kết quả cho thấy, 1 xe không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật của 3/5 công đoạn kiểm tra, 2 xe không đạt 2/5 công đoạn. 4 nhân viên của trạm này đã bị tạm đình chỉ, trạm đăng kiểm 88-02D cũng phải tạm dừng hoạt động cho đến khi có đủ nhân viên theo quy định.

Ông Nguyễn Hữu Trí, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng, xã hội hóa đăng kiểm là cần thiết, Nhà nước sẽ đỡ gánh nặng đầu tư vào lĩnh vực đăng kiểm. Theo tính toán, để đầu tư một trung tâm đăng kiểm cỡ vừa, chưa tính tiền thuê đất, chi phí đã lên tới 20 tỷ đồng. 


Nên thí điểm trước khi làm ồ ạt

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông cho hay, mặc dù từ năm 2005 đã thực hiện xã hội hóa lĩnh vực đăng kiểm nhưng đến nay, Cục Đăng kiểm vẫn chưa có đánh giá, so sánh hiệu quả và chất lượng hoạt động đăng kiểm giữa các trung tâm xã hội hóa và trung tâm đang do Nhà nước quản lý. “Đề nghị Bộ GTVT làm rõ khả năng đảm bảo cung ứng sản phẩm, cơ chế giám sát, quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực đăng kiểm sau khi cổ phần hóa; những tác động của doanh nghiệp và xã hội sau khi hoàn thành cổ phần hóa, đặc biệt là mức phí dịch vụ đăng kiểm”, Thứ trưởng Đặng Huy Đông kiến nghị.

Còn Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu cho rằng, hoạt động đăng kiểm đòi hỏi phải có sự kiểm tra nghiêm ngặt về an ninh, an toàn, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn tính mạng con người và tài sản khi tham gia giao thông, không vì mục tiêu lợi nhuận. “Do đó, việc cổ phần hóa các trung tâm đăng kiểm cần phải được cân nhắc và thực hiện thận trọng. Bộ Tài chính đề nghị có thể thí điểm cổ phần hóa 1 hoặc 2 trung tâm trước khi làm hàng loạt”, đại diện Bộ Tài chính bày tỏ quan điểm.

Trong khi đó, một số mô hình trung tâm đăng kiểm xã hội hóa thí điểm dưới dạng Công ty TNHH MTV đang làm ăn không khởi sắc như mong đợi như tại Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Đắk Nông và Hà Tĩnh. Các trung tâm này đều trong tình trạng “thu vừa đủ chi”. Hiện cả nước có 9 trung tâm đăng kiểm cổ phần hóa thành doanh nghiệp thì có đơn vị phải tạm dừng hoạt động vì thiếu đăng kiểm viên, nơi còn hoạt động cũng không mấy hiệu quả. Thực trạng này khiến không ít người lo ngại về việc xã hội hóa đăng kiểm. Với tình trạng hậu kiểm trong lĩnh vực này có phần lơi lỏng, nếu giao hết vào tay tư nhân, không biết chất lượng đăng kiểm sẽ như thế nào?