Sáng nay 18-6, tại Bộ Ngoại giao Việt Nam đã diễn ra cuộc họp giữa hai Chủ tịch Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc. Chủ tịch Ủy ban về phía Việt Nam là Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Chủ tịch Ủy ban về phía Trung Quốc là Ủy viên Quốc vụ - Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì.
Ông Dương Khiết Trì, đang đảm nhiệm trọng trách Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc, là một vị trí cao hơn vị trí Bộ trưởng Ngoại giao của Trung Quốc, nắm thực quyền về chính sách ngoại giao của nước này.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh (bên phải) và Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì trước khi bước vào cuộc họp sáng nay
Cuộc gặp lần này được đánh giá là một sự kiện quan trọng và là một kênh để thảo luận, tìm ra giải pháp cho vấn đề căng thẳng ở biển Đông.
Trước đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình cho biết tại cuộc họp báo quốc tế: “Vấn đề Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (Hải Dương 981) trái phép trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam chắc chắn được bàn đến trong cuộc gặp này”.
Còn tại hiện trường khu vực Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (Hải Dương 981), theo thông tin ghi nhận trên màn hình radar của một đơn vị tàu thuộc lực lượng làm nhiệm vụ thực thi pháp luật trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam, ngày 17-6, giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (Hải Dương 981) có dấu hiệu dịch chuyển ở biên độ 0,7 hải lý so với vị trí ban đầu.
Tuy nhiên, thông tin này chưa được khẳng định, bởi các phương tiện kỹ thuật và các biện pháp quan sát khác và theo ý kiến chuyên môn, cũng có thể là sai số kỹ thuật cho phép.
Đáng chú ý, qua tăng cường quan sát, biên đội Kiểm ngư Việt Nam phát hiện giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (Hải Dương 981) đã hạ thấp hai cẩu, đây là dấu hiệu giống với công tác chuẩn bị cho việc di chuyển.
Trước thông tin trên, biên đội Kiểm ngư Việt Nam đã tăng cường quan sát khu vực Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (Hải Dương 981) và đã ghi nhận những biến đổi khác thường.
Tàu cá của Trung Quốc đi thành từng đàn dưới sự yểm trợ của tàu quân sự và tàu hải giám để sẵn sàng đâm va vào tàu Việt Nam trong những ngày trước - Ảnh: Hữu Khá/Thanh niên
Khác với thường lệ, diễn biến hôm nay ghi nhận nhiều thay đổi liên tiếp trong triển khai đội hình của các tàu hộ tống Trung Quốc: Hải cảnh, hải giám, ngư chính, tàu dịch vụ dầu khí tiến ra ngăn cản theo hướng không cố định tác chiến mà có lúc co cụm sát khu vực giàn khoan, có lúc phân tán ra xa thay vì các hoạt động tuần lưu thường nhật.
Thay vì việc chốt vị trí, các tàu Trung Quốc chủ động ngăn chặn từ xa, không để các tàu của lực lượng làm nhiệm vụ thực thi pháp luật của Việt Nam tiếp cận khu vực giàn khoan.
Cũng trong ngày 17-6, phía Trung Quốc tăng số tàu lên thành 136 chiếc, tăng 17 tàu so với ngày 16-6, đồng thời giảm một máy bay và một tàu quân sự quanh khu vực giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (Hải Dương 981).
Trong số đó có 37-39 tàu Hải cảnh, 12-14 tàu vận tải, 18-20 tàu kéo, 50-58 tàu cá, 5 tàu quân sự và 1 máy bay trực thăng hạ xuống giàn khoan Hải Dương 981(Haiyang Shinyou 981) lúc 9 giờ 36 phút.
Cung cấp thông tin tại hiện trường thực địa, đại diện Cục Kiểm ngư Việt Nam cho biết, tàu Trung Quốc vẫn tiếp cận tàu Kiểm ngư nhằm vây ép, chặn hướng các tàu Kiểm ngư, khoảng cách gần nhất là 30-50m và tăng tốc độ sẵn sàng đâm va vào các tàu của Việt Nam. Bên cạnh đó, các tàu cá vỏ sắt của Trung Quốc được sự hỗ trợ của tàu Hải cảnh có số hiệu 46012 của Trung Quốc tiến hành dàn hàng ngang, ngăn chặn tàu cá của Việt Nam ở phạm vi cách giàn khoan khoảng 30 hải lý.
