Dời trước 1.800 hộ
Gần 10 gia đình trên phố Hàng Bạc chung nhau khu vệ sinh, bể nước nhỏ xíu
Số liệu điều tra xã hội học mới nhất của UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, 1.800 hộ dân được giãn dân trong giai đoạn I của Đề án sẽ gồm các hộ sống trong các di tích (562 hộ); các hộ dân sống trong các trường học (39 hộ); các hộ dân sống trong các công sở (148 hộ); các hộ dân sống trong các biển số nhà đông hộ, nhà xuống cấp nguy hiểm, các ngôi nhà cổ có giá trị đặc biệt cần bảo tồn (1.051 hộ). UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, về nguyên tắc, việc giãn dân không mang yếu tố cưỡng chế, bắt buộc mà chủ yếu dựa trên sự tự nguyện của người dân. Do đó, công tác tuyên truyền, vận động đóng vai trò rất quan trọng để đảm bảo tính khả thi và sự thành công của dự án. Tuy nhiên, đối với những biển số nhà đông hộ, xuống cấp, nguy hiểm đang thuê nhà của Nhà nước, nhà cần bảo tồn thuộc quỹ nhà Nhà nước có diện tích bình quân nhỏ hơn hoặc bằng 5,2 m2/người mà không tự thỏa thuận được để giãn dân thì Nhà nước sẽ thu hồi theo chính sách GPMB và sử dụng diện tích thu hồi theo quy hoạch bảo tồn khu phố cổ.
Về cơ chế quản lý quỹ nhà đất sau khi giãn dân, quận Hoàn Kiếm cho biết đối với những công trình thuộc sở hữu Nhà nước (di tích, công sở, trường học) sau khi giãn dân sẽ bàn giao cho các đơn vị hoặc chủ sở hữu chịu trách nhiệm sử dụng công trình để quản lý sử dụng theo quy hoạch và pháp luật hiện hành. Với công trình thuộc sở hữu tư nhân, diện tích sau khi giãn dân được chuyển nhượng cho những người sống trong cùng biển số nhà, hộ dân liền kề và người có hộ khẩu trong khu phố cổ nhằm tránh làm tăng dân số trong khu phố cổ.
Hiện nay, UBND TP Hà Nội đã có quyết định về việc giao cho quận Hoàn Kiếm 11,12ha đất tại khu đô thị mới Việt Hưng để thực hiện dự án. Tuy nhiên, để có đủ quỹ đất phục vụ giãn dân phố cổ, đáp ứng di dời 6.550 hộ dân (là số hộ cần phải giãn dân của cả đề án), cần phải có 40,46ha. Như vậy, trong giai đoạn tiếp theo khi di chuyển nốt 4.750 hộ dân thì quỹ đất cần là gần 30ha.
Bố trí đủ quỹ nhà
Theo UBND quận Hoàn Kiếm, kinh phí dự trù cho toàn bộ giai đoạn I là hơn 4.300 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước chỉ gần 500 tỷ đồng, số vốn còn lại được xã hội hóa (doanh nghiệp, tư nhân) để đầu tư xây dựng khu nhà ở giãn dân. Hiện nay, UBND TP đã phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 các ô đất (11,12ha) phục vụ giãn dân phố cổ trong khu đô thị mới Việt Hưng (quận Long Biên). Khu đất giãn dân phố cổ với diện tích 11,12ha bao gồm 16 tòa nhà ở cao 9 tầng, 1 toà nhà hỗn hợp cao 15 tầng. Bên cạnh đó còn có các công trình phúc lợi công cộng như nhà trẻ, mẫu giáo, trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, không gian sinh hoạt cộng đồng. Toàn bộ cơ sở hạ tầng được xây dựng trên để đáp ứng cho khoảng 1.800 hộ dân tương ứng với 7.200 nhân khẩu từ khu phố cổ sang sinh sống. Đặc biệt, khu trung tâm thương mại và tầng 1 các khu nhà ở bố trí đủ chỗ kinh doanh cho 1/3 số hộ dân sang định cư đảm bảo cuộc sống.
Lãnh đạo UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, cơ cấu căn hộ dự kiến tại khu giãn dân phố cổ được hình thành dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu của người dân. Theo đó, căn hộ có diện tích từ 45 - dưới 75m2 chiếm khoảng 30%, căn hộ có diện tích từ 75 - dưới 100m2 chiếm khoảng 50%, căn hộ có diện tích từ 100m2 trở lên chiếm khoảng 20%. Chất lượng các căn hộ sau khi hoàn thiện về nội, ngoại thất giống như các chung cư thương mại tại khu đô thị mới Việt Hưng.
Khu phố cổ Hà Nội rộng khoảng 81ha, nằm trên 10 phường thuộc quận Hoàn Kiếm với tổng số dân (điều tra 2010) là 66.600 người. Trong khu phố cổ có 1.623 hộ sống trong các biển số nhà xuống cấp nguy hiểm và biển số nhà đông hộ. Hơn 200 ngôi nhà có giá trị đặc biệt cần phải bảo tồn. Mục tiêu chung của Đề án giãn dân phố cổ, nhằm nghiên cứu, đề xuất những giải pháp làm giảm mật độ dân cư khu vực phố cổ từ mật độ 823 người/ha xuống còn 500 người/ha là mật độ khống chế theo quy hoạch đến 2020, tương ứng phải di chuyển khoảng 6.550 hộ dân với khoảng 26.200 người dân.
