Lý do mà cả hai nhà văn đưa ra đều là: “Không tin tưởng sự cầm cân nảy mực của Hội đồng giải thưởng”. Trong thư ngỏ, Y Ban viết: “Trò chơi hủy diệt cảm xúc được 4 phiếu giải thưởng, 3 phiếu bằng khen và 2 phiếu trắng. Đây chính là mấu chốt của vấn đề” và “Nếu tôi sáng suốt, nếu tôi không đi trên con đường dại này thì ngay từ đầu tôi phải từ chối Ban giám khảo này. Họ không đủ Tâm, đủ Tầm để bỏ phiếu cho tác phẩm. Họ chỉ đủ Tâm, đủ Tầm để bỏ phiếu cho tên tác giả. Hai phiếu trắng ở đây nói lên điều gì? Làm giám khảo mà không dám đối mặt với một cái tên trên một tờ giấy”.
Cũng trong thư ngỏ, nhà văn Y Ban đã đề cập đến trách nhiệm của Hội đối với hội viên: “Hai tác phẩm của tôi là I Am Đàn bà (2007) và Này hỏi thật đã nhìn thấy gì chưa đấy (2011) bị thu hồi, truyện ngắn I Am Đàn bà bị rút giải, hội nghề nghiệp phủi tay đứng ngoài cuộc. Lúc ấy tôi cũng thương thân mà khóc…”, nhưng rồi: “Tôi vẫn có niềm tin và hy vọng, rằng một ngày kia hội nghề nghiệp sẽ thực sự là nơi tựa lưng cho những người cầm bút…”.
Nhà văn Phạm Ngọc Cảnh Nam đưa ra lý do từ chối nhận bằng khen của Hội rất ngắn gọn: “Tôi xin giành quyền được từ chối bằng khen này của Hội Nhà văn. Lý do đơn giản, mà ai cũng thấy là giải thưởng đã không được xét đúng theo tiêu chí văn chương. Và, cũng là để cho sự trung thực còn có chỗ trú ngụ trong ngôi đền thiêng liêng của nó là Văn học”. Trả lời phỏng vấn, Y Ban thẳng thắn: “Nếu tôi cứ im lặng nhận giải, rồi lại nói họ, thì đó mới là cách ứng xử không đàng hoàng. Còn dư luận muốn nói thế nào thì tôi không thể ngăn cản được dư luận, cũng giống như dư luận không thể nào ngăn cản được điều mà Y Ban đã muốn nói ra và thấy cần phải nói: “Mình là một nhà văn, mình phải trung thực với chính những điều mình nghĩ, mình viết, đó là cách đối xử của chúng ta với con chữ của chúng ta”. Nối tiếp làn sóng từ chối nhận giải, các mạng văn chương sáng qua lại tiếp tục đăng tải bức thư ngỏ của nhà phê bình Nguyễn Hoàng Đức với đề nghị phế truất giải thưởng của tập thơ “Giờ thứ 25” của nhà thơ Phạm Đương với lý do “không thể đạo văn hóa trắng trợn như vậy được”.
Trả lời với tư cách người phát ngôn của Hội Nhà văn Việt Nam, nhà văn Đình Kính - thành viên ban Chung khảo, Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam cho biết, Hội mới chỉ đọc thư ngỏ trên mạng chứ chưa nhận được văn bản chính thức nào của người xin rút bằng khen. Được biết, trong sáng hôm nay 21-1, Hội Nhà văn sẽ tổ chức cuộc họp bàn về những vấn đề liên quan đến công tác trao giải 2012. Đồng thời sẽ có hồi đáp về tất cả những ồn ào và hậu trường việc xét giải.
