Sau vụ sập biệt thự Pháp cũ ở phố Trần Hưng Đạo hồi tháng 11-2015, Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ ban hành Chỉ thị 05. Theo đó, năm 2016 sẽ tổng kiểm tra rà soát đánh giá các chung cư cũ, các nhà công cộng có tuổi thọ trên 60 năm.
Đặc biệt, đánh giá an toàn chịu lực nhà ở, độ nguy hiểm đe dọa tính mạng người dân. Bộ này cũng giao Viện Khoa học công nghệ lấy ý kiến chính quyền địa phương và cư dân chung cư cũ để hoàn thành dự thảo trình Bộ ban hành quy trình đánh giá, kiểm định các nhà nguy hiểm vào tháng 4 năm nay.
Thực ra, “bức tranh” toàn cảnh các khu chung cư cũ ở Hà Nội đã được giới chuyên gia kiến trúc đô thị, công luận và người dân “soi xét”, đánh giá cũng như gióng lên tiếng chuông cảnh báo, thậm chí cấp báo từ lâu.
Thành phố cũng đã từng bàn thảo về vấn đề này cùng với cơ chế, chính sách, giải pháp khá cụ thể như kêu gọi doanh nghiệp, chủ đầu tư vào cuộc cùng chính quyền giải “bài toán” không mấy dễ dàng này; đồng thời ban hành một số quy định về việc di dời người dân, diện tích sau khi cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới được sử dụng như thế nào, kể cả quy định chiều cao được cấp phép xây dựng lại những chung cư cũ trong khu lõi trung tâm thành phố.
Có thể nói, việc “giải cứu” chung cư cũ xuống cấp nghiêm trọng gây nguy hiểm ở Hà Nội, TP.HCM cũng như các đô thị trên cả nước trong những năm qua không được như mong đợi, số công trình được hoàn thành hầu như chỉ đếm trên đầu ngón tay. Các chủ đầu tư và người dân nhà tập thể cũ chưa tìm được tiếng nói chung, thậm chí người dân cũng đưa ra không ít đòi hỏi quá mức về diện tích, tầng ở.
Trong khi đó, chủ đầu tư bao giờ cũng muốn “nắm đằng chuôi” quyền lợi sau khi đã đổ ra cả “đống” tiền. Trong khi, những chung cư cũ này đều nằm ở vị trí đắc địa trong việc kinh doanh, mở dịch vụ, cho thuê mặt bằng, mặt tiền.
Trong cuộc “giải cứu” chung cư cũ thuộc diện nguy hiểm, chính quyền cơ sở, các nhà đầu tư, đặc biệt là cư dân cần phải thấy trước những khó khăn để cùng ngồi lại với nhau tìm cách tháo gỡ.
Lắng nghe nguyện vọng chính đáng của người dân là điều cần thiết, song bản thân những người sống trong các chung cư này cũng cần nhận thức được rằng, an toàn tính mạng là điều cốt tử quan trọng nhất. Về phía chủ đầu tư cũng nên đặt lợi ích của cộng đồng lên trên lợi nhuận của mình.
