Gần 300 tên lửa sát thủ AIM-120 của Mỹ đổ về Trung Đông

Bộ Ngoại giao Mỹ phê duyệt bán 280 tên lửa đối không trị giá 650 triệu USD cho Arab Saudi để đối phó mối đe dọa từ UAV của phiến quân hồi giáo cực đoan Houthi.

"Bộ Ngoại giao Mỹ quyết định phê duyệt hợp đồng tiềm năng để bán 280 tên lửa đối không tầm trung AIM-120C-7/C-8, 596 giá phóng tên lửa LAU-128, cùng linh kiện đi kèm và hỗ trợ kỹ thuật cho Arab Saudi với mức giá ước tính 650 triệu USD. Chúng tôi đã gửi thông báo đến quốc hội Mỹ về hợp đồng này", Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng (DSCA) thuộc Lầu Năm Góc cho biết trong thông cáo hôm 4/11/2021.

Thông báo phê duyệt không đồng nghĩa với hợp đồng đã được ký hoặc hai bên đã hoàn tất đàm phán điều khoản thỏa thuận.

Quốc hội Mỹ sẽ có 30 ngày kể từ khi nhận thông báo để quyết định có chặn thương vụ hay không. Nếu không gặp sự phản đối từ quốc hội, hợp đồng sẽ được trình lên Tổng thống Joe Biden ký phê duyệt.

"Chúng tôi đã chứng kiến số vụ tấn công xuyên biên giới nhằm vào Arab Saudi tăng lên trong năm qua. Tên lửa AIM-120C triển khai từ tiêm kích của Riyadh đóng vai trò chủ chốt trong ngăn chặn những đợt tấn công có thể đe dọa binh sĩ và hơn 70.000 công dân Mỹ ở nước này", Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông cáo cho biết.

Đây là hợp đồng vũ khí lớn đầu tiên giữa Mỹ và Arab Saudi kể từ khi Tổng thống Biden nhậm chức. Riyadh là đồng minh quan trọng của Washington ở Trung Đông, nhưng các nhà lập pháp Mỹ từng nhiều lần chỉ trích nước này vì chiến dịch quân sự chống lại phiến quân Houthi ở Yemen.

Quốc hội Mỹ từng nhiều lần từ chối phê duyệt thỏa thuận bán vũ khí cho Arab Saudi với lý do chúng được dùng để tấn công dân thường.

"Hợp đồng tuân thủ đầy đủ cam kết của chính quyền nhằm sử dụng biện pháp ngoại giao để chấm dứt xung đột tại Yemen. Các tên lửa đối không sẽ bảo đảm Arab Saudi có phương án phòng vệ trước những đợt tấn công đường không của lực lượng Houthi", phát ngôn viên Lầu Năm Góc cho hay.

Xung đột nổ ra ở Yemen từ cuối năm 2014 khi phiến quân Houthi chiếm nhiều phần lãnh thổ nước này, bao gồm cả thủ đô Sanaa, đe dọa chính phủ được quốc tế công nhận của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi đang sống lưu vong.

Liên quân do Arab Saudi dẫn đầu triển khai chiến dịch can thiệp vào Yemen từ tháng 3/2015 để đẩy lùi Houthi, khôi phục chính phủ của Hadi.

Để đáp trả, phiến quân Houthi thường dùng tên lửa, UAV tấn công mục tiêu trong lãnh thổ các nước liên quân, cũng như dùng xuồng tự sát tập kích tàu hàng và tàu hải quân trên Biển Đỏ.

Với sự hậu thuẫn của Iran, lực lượng Houthi đã tự sản xuất được hàng loạt UAV, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo đủ sức tấn công các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Arab Saudi, bất chấp nhiều năm đối phó với những chiến dịch quân sự và đòn không kích của liên quân do Riyadh dẫn đầu.

Chính vì vậy, việc mua được số lượng lớn tên lửa không đối không AIM-120 sẽ tạo ưu thế cho không quân Arab Saudi trước phiến quân Houthi.

AIM-120 AMRAAM (viết đầy đủ là Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile dịch ra là "tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến") là một trong những loại tên lửa không đối không hiện đại nhất thế giới, cực kỳ mạnh mẽ.

Kể từ khi được đưa vào phục vụ vào đầu thập niên 1990, cho tới nay tên lửa này đã xuất khẩu tới khoảng 35 quốc gia trên thế giới.

Tính tới ngày nay, các máy bay chiến đấu thế giới đã thực hiện tới hàng ngàn phát bắn AIM-120, có tới hàng trăm chiến thắng đã được ghi công cho AIM-120.

Tên lửa không đối không AIM-120 được công ty Hughes và Raytheon thay nhau phát triển, sản xuất từ 1991 tới nay.

AIM-120 ra đời nhằm thay thế cho mẫu tên lửa dẫn đường bằng radar bán chủ động AIM-7 Sparrow vốn được đánh giá là kém hiệu quả.

Đơn giá một quả AIM-120 chừng 300.000-400.00 USD với các phiên bản từ AIM-120A đến C và lên tới "giá khủng" 1,78 triệu USD/quả với phiên bản AIM-120D.

Tên lửa không đối không AIM-120 có khả năng triển khai trên hầu hết các máy bay tiêm kích do Mỹ sản xuất, ví dụ như F-15 Eagle, F-16 Fighting Falcon, F-22 Raptor, F-35 Lightning II; F/A-18 Hornet và cả E/F Super Hornet.

Ngoài ra, AIM-120 có thể tích hợp trên một số mẫu máy bay chiến đấu của đồng minh Mỹ như Eurofighter Typhoon, Tornado, JAS 39 Gripen, F-2, Sea Harrier...

Các phiên bản AIM-120 nhìn chung đều có kích thước tương đương nhau, sự khác biệt chủ yếu nằm ở những cải tiến động cơ, thuốc phóng, hệ thống dẫn đường... AIM-120 có trọng lượng 152kg, dài 3,7m, đường kính thân 180mm.

AIM-120 được trang bị đầu đạn nổ phá mảnh nặng 22,7kg với phiên bản A/B và rút xuống còn 18,1kg với phiên bản C.

Mặc dù đầu nổ của AIM-120 được cho là nhẹ hơn loại trên AIM-7, nhưng nó vẫn được đánh giá là hiệu quả, dễ dàng phá hủy hoặc gây tổn thương nghiêm trọng với mọi máy bay tiêm kích, máy bay ném bom, máy bay vận tải...

AIM-120 sở hữu khả năng cơ động và tốc độ cao nhờ được trang bị động cơ rocket WPU-6/B có thể đưa AIM-120 đạt tốc độ đáng kinh ngạc - Mach 4 (tương đương 4.900km/h) cho phép nó tiêu diệt ngay cả những máy bay chiến đấu nhanh nhất của đối phương.

Tầm bắn, phiên bản đời đầu A/B của dòng tên lửa AIM-120 chỉ đạt mức 55-75km (khá hơn AIM-7 đạt tầm 50km).

Tuy nhiên từ phiên bản AIM-120C-5 thì tầm bắn tăng lên đến 105km và đến AIM-120D thì tăng lên 160km.

Bên cạnh việc phát triển cho máy bay chiến đấu, nhà sản xuất cũng nghiên cứu chế tạo một vài phiên bản AIM-120 cho các tổ hợp tên lửa đất đối không. Ví dụ như hệ thống tên lửa phòng không SLAMRAAM được thiết kế trên khung gầm xe bọc thép HMMWV, trang bị bệ phóng với 5 đạn tên lửa.

Hay hệ thống tên lửa phòng không tầm trung - xa NASAMS do Na Uy phát triển, cũng sử dụng các phiên bản cải tiến của tên lửa AIM-120. Tuy nhiên, khi được triển khai trên mặt đất, tầm bắn của AIM-120 "giảm chóng mặt" với cự ly theo phương ngang chỉ là 25km.