Đức dự định cung cấp cho Ukraine thiết giáp đổ bộ đường không Wiesel độc đáo

Cùng với xe tăng chủ lực Leopard 1A5, pháo tự hành PzH 2000, xe chiến đấu bộ binh hạng nặng Marder, mới đây Đức cho biết họ sẵn sàng viện trợ cho Ukraine cả thiết giáp đổ bộ đường không Wiesel độc đáo.

Sự phát triển của gia đình Wiesel bắt đầu vào nửa đầu những năm 1970. Bundeswehr (Lục quân Đức) muốn có được một dòng "chiến xa" hạng nhẹ tích hợp các loại vũ khí khác nhau nhằm gia tăng sức mạnh cho lực lượng đổ bộ đường không.

Dự án được tạo ra bởi Porsche, và đến năm 1975, nó đã bước vào giai đoạn thử nghiệm nhưng bị gián đoạn đến giữa thập niên 1980. Sang năm 1985, Quân đội Tây Đức mới chính thức đặt hàng Rheinmetall chế tạo 343 chiếc Wiesel-1 với nhiều cấu hình vũ khí khác nhau.

Theo kinh nghiệm vận hành Wiesel-1, Quân đội Đức đã ra lệnh phát triển một bản cải tiến. Dự án này được thực hiện vào những năm 1990, tới năm 2001, chiếc xe hoàn thiện đã được đưa vào phục vụ với tên gọi Wiesel-2.

Những chiếc Wiesel đã được Quân đội Đức tích cực sử dụng và thậm chí còn tham gia vào hoạt động gìn giữ hòa bình. Tuy nhiên chúng nhanh chóng trở nên lỗi thời và trong 10 - 15 năm gần đây, Bộ Quốc phòng Đức đã giảm dần số lượng trong thành phần tác chiến.

Xe bọc thép Wiesel được tạo ra cho các đơn vị đổ bộ, điều này đã ảnh hưởng đến vẻ ngoài của nó. Đây là loại thiết giáp bánh xích nhẹ và nhỏ gọn với chiều dài 3,55 m và chiều cao 1,8 m với trọng lượng chiến đấu chỉ 2,75 tấn.

Vỏ giáp của Wiesel dạng hàn có hình dạng dễ nhận biết, giúp bảo vệ khỏi đạn 7,62 mm hoặc mảnh bom. Động cơ diesel công suất 86 mã lực được đặt phía trước, cho tốc độ tối đa lên tới 70 km/h.

Do kích thước và trọng lượng nhỏ, Wiesel có thể được vận chuyển bằng nhiều loại máy bay và trực thăng khác nhau. Trong giai đoạn đầu, khả năng thả dù đã được xem xét, nhưng các cuộc thử nghiệm cho thấy bộ hạ cánh không thể chịu được tải trọng như vậy.

Wiesel-1 được chế tạo trong một số cấu hình. Phổ biến nhất là phương tiện trinh sát và hỗ trợ hỏa lực được trang bị module chiến đấu với pháo 20 mm Rheinmetall MK 20. Các hệ thống chống tăng tự hành với tên lửa TOW cũng trở nên phổ biến.

Đối với lực lượng công binh, một xe quét mìn điều khiển từ xa với các thiết bị cần thiết đã được phát triển. Một số biến thể khác của Wiesel cho những mục đích khác nhau cũng từng xuất hiện nhưng không được sản xuất hàng loạt.

Phiên bản Wiesel-2 cung cấp một sự hiện đại hóa sâu sắc cho thiết kế hiện có. Trước hết, thân xe được làm lại: dài hơn và cải thiện khả năng bảo vệ. Động cơ mới với công suất 109 mã lực mạnh hơn. Khung gầm nhận được thêm một cặp bánh chịu lực.

Kết quả là chiều dài của Wiesel-2 đạt 4,8 m, và trọng lượng vào khoảng 3,5 - 4 tấn tùy thuộc sửa đổi. Một số phiên bản xe chiến đấu đã được chế tạo trên cơ sở Wiesel-2, ví dụ như khung gầm được sử dụng cho hệ thống phòng không LeFlaSys, tích hợp tên lửa FIM-92 Stinger.

Bên cạnh đó, biến thể súng cối tự hành, xe chỉ huy, xe cứu thương... cũng đã được phát triển trên khung gầm Wiesel-2. Tuy vậy tương tự Wiesel-1, những cấu hình nói trên không nhận được sự chấp thuận từ phía khách hàng.

Trong tổng số 520 chiếc Wiesel-1/2 do Quân đội Đức đã đặt hàng, hiện chỉ còn khoảng 175 xe vẫn còn hoạt động và dự kiến quy mô sẽ tiếp tục giảm mạnh hơn nữa trong tương lai gần.

Lý do của việc cắt giảm như vậy rất đơn giản và dễ hiểu. ChiếcWiesel đã quá lỗi thời khi phiên bản đầu tiên được tạo ra từ nửa đầu những năm 1970, và sản xuất hàng loạt cách đây hơn 30 năm. Phiên bản nâng cấp Wiesel-2 cũng đã hơn 20 tuổi.

Kết quả là tất cả các biến thể Wiesel không đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện tại và nói chung, có rất ít giá trị đối với Bundeswehr. Khi công nghệ mới xuất hiện, chúng sẽ bị loại bỏ và đưa vào diện dự trữ hoặc chuyển giao cho đối tác nước ngoài.

Wiesel có thể đến Ukraine dưới dạng hỗ trợ quân sự. Rõ ràng việc làm này sẽ mang lại lợi ích cho Đức. Bundeswehr có thể loại bỏ các xe bọc thép không cần thiết và không tốn tiền cho việc xử lý chúng.

Tuy nhiên đối với Quân đội Ukraine, sự nhỏ gọn và cơ động cao của Wiesel vẫn có thể phát huy tác dụng trong môi trường tác chiến đô thị chật hẹp, khi những chiếc thiết giáp hạng nặng cồng kềnh rất khó xoay trở giữa đống đổ nát của thành phố.