- Nợ xấu các ngân hàng tăng mạnh, vì sao?
- Ngân hàng có nợ xấu từ 3% trở lên sẽ không được mua trái phiếu doanh nghiệp?
- Phát hành trái phiếu doanh nghiệp giảm mạnh sau khi bị "siết"
Báo cáo tài chính quý III/2020 của nhiều ngân hàng cho thấy, lượng trái phiếu doanh nghiệp mà các ngân hàng nắm giữ lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng, tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái.
Như tại Techcombank, tính đến cuối tháng 9/2020, lượng trái phiếu doanh nghiệp mà ngân hàng nắm giữ là 54.400 tỷ đồng, tăng hơn 24.000 tỷ đồng so với đầu năm và tăng tới 79% so với cùng kỳ năm trước. Hay tại TPBank, lượng nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp tính đến hết quý III cũng tăng gấp 3 so với cùng kỳ, lên mức hơn 12.703 tỷ đồng.
Ngân hàng MBBank, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp hiện cũng ở mức cao, 27.500 tỷ đồng, tăng gần gấp đôi cùng kỳ (14.400 tỷ đồng). SeABank cũng ghi nhận lượng trái phiếu doanh nghiệp nắm giữ tăng gấp 3,5 lần…
Thực tế, quan sát các đợt phát hành trái phiếu, nhất là trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản thời gian gần đây, bên mua lại có sự góp mặt rất nhiều ngân hàng thương mại, với khối lượng mua khá lớn, từ vài trăm tỷ cho đến hàng nghìn tỷ đồng một đợt phát hành. Thống kê sơ bộ, có tới khoảng 40% trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản phát hành được các ngân hàng mua lại.
 |
Lượng nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng tăng mạnh trong 9 tháng đầu năm |
Với việc các ngân hàng gia tăng nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo rủi ro. Ngân hàng Nhà nước từng có văn bản yêu cầu các ngân hàng thương mại phải có những biện pháp hạn chế rủi ro, đặc biệt, yêu cầu các ngân hàng thương mại không được mua trái phiếu doanh nghiệp với mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp phát hành...
Ngân hàng Nhà nước khẳng định, đã phát sinh việc tổ chức tín dụng mua trái phiếu doanh nghiệp với mục đích cơ cấu lại nợ, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là trong điều kiện doanh nghiệp phát hành trái phiếu tiếp tục gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh và không có khả năng trả nợ gốc và lãi trái phiếu đến hạn, dẫn đến việc phát hành thêm trái phiếu để cơ cấu lại nợ.
Cơ quan quản lý cũng phát hiện một số trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu với mục đích thực hiện các chương trình, dự án đầu tư của doanh nghiệp, tăng quy mô vốn hoạt động, nhưng thực tế là góp vốn, mua cổ phần tại các doanh nghiệp khác để các doanh nghiệp này thực hiện dự án hoặc tiếp tục góp vốn, mua cổ phần... khiến tổ chức tín dụng khó kiểm soát được mục đích sử dụng vốn, dòng tiền từ nguồn phát hành trái phiếu…
Do đó, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại tập trung rà soát việc đầu tư trái phiếu đối với các doanh nghiệp có số dư lớn, nhất là các doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với nhiều tổ chức tín dụng, doanh nghiệp khác, đảm bảo tuân thủ đúng quy định về các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, đặc biệt là quy định về giới hạn cấp tín dụng đối với một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định việc các ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp sẽ được tính vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.
“Hiện nay các ngân hàng huy động vốn có tỷ trọng cao là vốn ngắn hạn, trong khi các khoản đầu tư như chứng khoán và bất động sản thường là dài hạn có rủi ro nhất định về thanh khoản, do đó đòi hỏi phải thẩm định khả năng thu hồi vốn, đánh giá dòng tiền trong tương lai chặt chẽ.
Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các vụ cục chức năng thường xuyên theo dõi, báo cáo về tình hình các tổ chức tín dụng mua trái phiếu doanh nghiệp, nếu nhận thấy có rủi ro sẽ lập tức có văn bản cảnh báo", Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.
