Xem xét hành vi người vợ tẩu tán tang vật để nhẹ tội cho chồng đã bị bắt

ANTD.VN - Phạm Quốc H (SN 1983) bị bắt quả tang tại quán cà phê đang tàng trữ 1 đọan ống nhựa hàn kín hai đầu bên trong có 1 gói giấy chứa chất bột màu trắng. Sau đó cơ quan công an đến khám xét khẩn cấp nơi ở của H thì bắt được vợ của H là Nguyễn Diệu A (SN 1981) đang cầm trên tay 1 gói nilon, bên trong có 15 đoạn ống nhựa chứa chất bột màu trắng để đi tẩu tán nơi khác. 

(Ảnh minh họa)

Nội dung vụ việc

Tiếp tục khám xét, cơ quan công an thu giữ thêm 2 đoạn ống nhựa chứa chất bột màu trắng. Kết quả giám định kết luận: chất bột màu trắng chứa trong ống nhựa là chế phẩm heroin, trọng lượng 0,1142g. Số heroin chứa trong 17 đoạn ống nhựa có trọng lượng là 1,7946g.

Theo lời khai của H thì người bán ma túy cho H có tên là Q và K nhưng không biết địa chỉ. Cơ quan điều tra cũng không xác minh được 2 đối tượng này nên đã tách để điều tra xử lý sau. H khai nhận đã mua bán ma túy nhiều lần, nhưng không nhớ người mua và vợ là Nguyễn Diệu A cũng biết việc mua bán ma túy của mình. A đã 2 lần thấy H phân ma túy trong phòng ngủ, đồng thời thấy H nhiều lần mua bán ma túy nhưng không tham gia.

Nguyễn Diệu A khai không tham gia mua bán ma túy cùng chồng và có khuyên H dừng lại, nhưng vì 2 vợ chồng nuôi con nhỏ, không có nghề nghiệp, lại thấy chồng bán ma túy có thu nhập nuôi sống gia đình nên A có nói với H là bán ma túy một thời gian ngắn nữa rồi nghỉ. Khi biết H bị bắt và cơ quan công an đang chuẩn bị khám nhà thì A mang ma túy đi tẩu tán để nhằm làm nhẹ tội cho chồng.

Vấn đề đặt ra trong vụ việc này là Nguyễn Diệu A phạm tội gì?

Ý kiến bạn đọc

Đồng phạm tội Tàng trữ trái phép chất ma túy

Theo tôi hành vi của Phạm Quốc H trong vụ việc này chỉ là hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy. Khi bị cơ quan công an bắt quả thì H đang tàng trữ 1 tép ma túy trong người. Lúc này H không hề có hành vi mua bán ma túy với ai. Có thể số ma túy này H để dùng vào mục đích sử dụng, cộng với số ma túy mà H cất giữ ở nhà, theo tôi H đã phạm tội Tàng trữ trái phép chất ma túy theo Điều 249 Bộ luật Hình sự 2015.

Mặc dù tại cơ quan công an, H đã khai mua bán ma túy nhiều lần, nhưng do cơ quan điều tra không xác minh được người bán, người mua ma túy với H nên theo tôi chưa thể kết tội H về hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Với Nguyễn Diệu A là vợ của H, đã chứng kiến H cất giấu ma túy tại nhà, đồng thời có hành vi tẩu tán số ma túy khi cơ quan công an khám xét nhà nên theo tôi A cũng đồng phạm với H về tội Tàng trữ trái phép chất ma túy. 

Vũ Thuý Hải (Sơn Tây - Hà Nội)

Mua bán trái phép chất ma túy

Trong vụ việc này, tôi cho rằng hành vi của Nguyễn Diệu A đã đồng phạm với chồng về tội Mua bán trái phép chất ma túy theo Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015. Theo khai nhận, H đã mua ma túy của 2 người có tên là Q và K, sau đó đã phân ma túy và bán lại nhiều lần. Tuy A không trực tiếp tham gia vào việc mua bán ma túy của chồng, nhưng đã biết và chứng kiến việc làm này. Hơn nữa khi cơ quan công an khám nhà, A đã lấy gói nilon chứa ma túy mang đi tẩu tán nhằm làm giảm nhẹ tội cho chồng. Hành vi này thể hiện ý chí cùng thực hiện một tội phạm với chồng. Do đó, theo tôi Nguyễn Diệu A cũng đồng phạm với chồng về hành vi mua bán trái phép chất ma túy.

Phạm Văn Trung (Sơn Trà - Đà Nẵng)

Che giấu tội phạm

Theo tôi, trong vụ việc này Nguyễn Diệu A đã can ngăn chồng đừng mua bán ma túy, đồng thời Phạm Quốc H cũng khẳng định vợ không tham gia vào việc buôn bán ma túy của mình. Còn việc A định tẩu tán heroin tại nhà có lý do là do sợ chồng sẽ bị tội nặng. Vì vậy theo tôi không thể ghép A vào vai trò đồng phạm (giúp sức) với chồng được được. Tôi cho rằng hành vi của A chỉ là che giấu tội phạm, tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 389 Bộ luật Hình sự 2015.

Nguyễn Tuấn Anh (Biên Hòa - Đồng Nai)

Bình luận của luật sư

Trong vụ việc này để có cơ khẳng định Nguyễn Diệu A có đồng phạm với hành vi của chồng hay không, trước hết chúng ta phải làm rõ về hành vi phạm tội của Phạm Quốc H. Lúc đầu cơ quan công an chỉ bắt quả tang H tại quán cà phê cất giấu 1 đoạn ống nhựa hàn kín, bên trong có 1 gói giấy chứa chất ma túy, nhưng sau đó khám nhà H đã thu được một lượng ma túy đáng kể có tổng trọng lượng là 1,7946g. Đây chính là những chứng cứ vật chất để tin hay không tin vào lời khai của vợ chồng H.

Nếu H chỉ có ý định tàng trữ một lượng ma túy mà cơ quan công an bắt được ở trong người và thu được khi khám nhà, A và H cũng chỉ khai H mua ma túy về cất giấu để dùng dần, không khai thêm ai mua bán với H, cơ quan điều tra cũng không chứng minh thêm được đồng phạm khác với H, không có các tài liệu, chứng cứ khác nữa, thì có cơ sở cho rằng hành vi của H phạm tội Tàng trữ trái phép chất ma túy.

Tuy nhiên, trong vụ án này, dù cơ quan công an chưa xác định được người bán và mua ma túy cho H, nhưng tại cơ quan điều tra H cũng đã khai mua ma túy của Q và của K và bán cho nhiều người, nhưng không thể nhớ được họ làm gì, ở đâu. Đây cũng là đặc điểm của các vụ án ma túy, rất ít khi đối tượng khai đúng và khai đầy đủ những người đã mua bán ma túy với mình vì chẳng ai mua bán ma túy lại nói thật tên mình với người mua hay người bán.

Việc đánh giá chứng cứ trong một vụ án ma túy nói chung và đối với vụ án mua bán trái phép ma túy nói riêng, cần chú ý đến đặc trưng đối với loại án này. Rất ít trường hợp cơ quan điều tra bắt được quả tang và sau khi khởi tố vụ án thì bắt được hết những người phạm tội trong cùng vụ án, mà chủ yếu là từ một hành vi phạm tội khác, hoặc từ một hành vi phạm tội về ma túy nhỏ mà cơ quan điều tra đấu tranh, khám phá ra những vụ án ma túy rất lớn.

Ngoài ra, theo quy đinh của pháp luật, khi áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự đối với tội phạm về ma túy trong trường hợp các hành vi phạm tội đan xen, nối tiếp nhau như tàng trữ, vận chuyển, hoặc mua bán thì phải xác định, làm rõ động cơ, mục đích của hành vi phạm tội. Nếu tàng trữ hoặc vận chuyển ma túy là để nhằm mua bán thì phải xử lý về tội Mua bán trái phép chất ma túy. Như vậy, với các tài liệu, chứng cứ mà cơ quan điều tra đã thu thập cũng như lời khai thì có cơ sở để cho rằng hành vi của H là mua bán trái phép chất ma túy theo Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015. 

Trở lại vấn đề là vai trò của Nguyễn Diệu A có đồng phạm với hành vi của chồng mình hay không? H và A là vợ chồng, cùng sống chung một nhà, cùng ăn, cùng ở... việc họ có cùng mua bán trái phép chất ma túy hay không thì phải căn cứ vào các tình tiết của vụ án. Nếu chỉ căn cứ vào một tình tiết, A biết chồng mua bán ma túy nên đã can ngăn và lời xác nhận của H rằng vợ không tham gia vào việc buôn bán ma túy là đúng thì việc làm của A đáng được khuyến khích và khen ngợi. Tuy nhiên, các tình tiết khác của vụ án lại không phải như vậy. A không chỉ nhìn thấy chồng mua bán ma túy một lần mà nhìn thấy nhiều lần và đã che giấu nhiều lần cho chồng; khi cơ quan điều tra khám nhà A còn có hành vi tẩu tán ma túy.

Cần chú ý rằng, khái niệm đồng phạm quy định tại Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015 chỉ quy định: Đồng phạm là trường hợp có 2 người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm, còn quy mô của đồng phạm như thế nào thì tùy thuộc vào từng vụ án cụ thể; không nhất thiết phải có sự bàn bạc, có sự cổ vũ để giúp sức về tinh thần hay đưa tiền cho chồng mua ma túy mới là đồng phạm.

Ngay trong vụ án có tổ chức thì cũng không nhất thiết phải có đầy đủ những vai trò như Điều 17 Bộ luật Hình sự (người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức…) nhưng nhất thiết phải có vai trò người thực hành. Trong vụ án có đồng phạm, có thể tất cả những người tham gia đều là người thực hành. Trong vụ việc này, điều cần phải làm rõ là A là người có vai trò gì?

Chắc chắn A không phải là người thực hành, vì A không tham gia cùng chồng vào quá trình mua, bán ma túy; A cũng không phải là người tổ chức hay người xúi giục, mà hành vi của A chỉ có thể là hành vi giúp sức. A đã có hành vi che giấu, tẩu tán ma túy hay tiêu thụ tài sản (tiền) do H mua bán ma túy mà có xảy ra liên tục, hết lần này đến lần khác nên không còn dừng lại ở việc che giấu tội phạm mà nó đã trở thành sự giúp sức về tinh thần để H tiếp tục mua bán ma túy các lần tiếp theo.

Có thể nói hành vi của A đã cổ vũ tinh thần cho H tiếp tục mua bán ma túy để “có thu nhập nuôi sống gia đình”. Hành vi này đồng nghĩa với việc “hứa hẹn trước”. Theo quy định tại Điều 18 Bộ luật Hình sự 2015 thì chỉ coi là che giấu tội phạm trong trường hợp không hứa hẹn trước, nhưng sau khi biết tội phạm được thực hiện, đã che giấu người phạm tội, các dấu vết, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội.

Như vậy, tổng hợp tất cả các tình tiết của vụ án, chúng ta có thể khẳng định hành vi của A là đồng phạm với H về tội Mua bán trái phép ma túy (với vai trò giúp sức). Tuy nhiên, với lý do mà A đưa ra để lý giải cho hành vi của mình là vì 2 vợ chồng nuôi con nhỏ, không có nghề nghiệp lại thấy chồng bán ma túy có thu nhập nuôi sống gia đình nên có nói với H là bán ma túy một thời gian ngắn nữa rồi nghỉ nên cũng có thể xem xét để miễn một phần trách nhiệm hình sự cho A.

Luật sư Phạm Thái Sơn - Văn phòng luật sư Sơn Phạm