Thời hiệu thi hành án dân sự chỉ kéo dài 5 năm

ANTD.VN - Bạn đọc hỏi: Gia đình tôi là bị hại trong vụ án giết người và hủy hoại tài sản. Hiện, đối tượng gây án đang phải đi tù. Theo tuyên án của tòa, bị cáo phải bồi thường cho gia đình tôi tổng cộng 378 triệu đồng và được trừ 80 triệu đồng đã bồi thường. Gia đình tôi phải làm gì để nhận được số tiền bồi thường? Trần Đại Nghĩa (Hưng Yên)

Luật sư Đặng Văn Sơn trả lời: 

Thời hiệu thi hành án dân sự chỉ kéo dài 5 năm ảnh 1Luật sư Đặng Văn Sơn (Văn phòng luật sư Đặng Sơn và Cộng sự; Số nhà 31, ngõ 192, đường Tam Trinh, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội)

Thực tế, trong rất nhiều vụ án hình sự đều phát sinh vấn đề bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật Dân sự. Đây gọi là “Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng” được quy định tại chương XX Bộ luật Dân sự năm 2015. 

Bồi thường dân sự trong các vụ án hình sự thường có nhiều vấn đề phát sinh do việc thực hiện tội phạm gây thiệt hại cho các quan hệ dân sự. Đó có thể là hành vi phạm tội gây thiệt hại đến sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm và tài sản… Vì thế, ngoài trách nhiệm hình sự thì người phạm tội còn làm phát sinh trách nhiệm dân sự đối với những người liên quan. Ngoài ra, trách nhiệm dân sự của người phạm tội còn có thể liên quan đến tiền và tài sản như: tang vật, án phí, tịch thu vật, tiền hoặc tài sản do phạm tội mà có, đòi lại tài sản, đòi bồi thường thiệt hại… 

Tóm lại, vấn đề dân sự trong vụ án hình sự bao gồm việc đòi trả lại tài sản bị chiếm đoạt, đòi bồi thường giá trị tài sản do bị can, bị cáo chiếm đoạt nhưng bị mất, hoặc bị hủy hoại, buộc phải sửa chữa tài sản bị hư hỏng, đòi bồi thường thiệt hại về lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản, chi phí hợp lý để ngăn chặn, khắc phục thiệt hại do tài sản bị chiếm đoạt; đòi bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần do tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm. Mặt khác, việc thi hành án dân sự trong các vụ án hình sự cũng luôn gặp nhiều khó khăn. Thậm chí có những vụ án không thể thi hành phần trách nhiệm dân sự được với nguyên nhân chính là do người có trách nhiệm bồi thường dân sự (thông thường là người phạm tội) đang phải chấp hành án phạt tù và có thể là tử hình.

Thời hiệu thi hành án dân sự chỉ kéo dài 5 năm ảnh 2Cơ quan thi hành án sẽ ban hành quyết định và xác minh điều kiện thi hành án 

Đối với trường hợp của bạn, nếu người phải thi hành án dân sự đang chấp hành hình phạt tù thì bạn vẫn nên làm đơn gửi cơ quan thi hành án dân sự đề nghị được thi hành án. Bởi theo quy định tại Điều 30 - Luật Thi hành án dân sự về thời hiệu yêu cầu thi hành án thì: “Trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, người được thi hành án, người phải thi hành án có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền ra quyết định thi hành án. Trường hợp thời hạn thực hiện nghĩa vụ được ấn định trong bản án, quyết định thì thời hạn 5 năm được tính từ ngày nghĩa vụ đến hạn. Đối với bản án, quyết định thi hành theo định kỳ thì thời hạn 5 năm được áp dụng cho từng định kỳ, kể từ ngày nghĩa vụ đến hạn”.

Ngoài ra, đối với các trường hợp hoãn, tạm đình chỉ thi hành án theo quy định của Luật thi hành án dân sự thì thời gian hoãn, tạm đình chỉ không tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án, trừ trường hợp người được thi hành án đồng ý cho người phải thi hành án hoãn thi hành án. Và trường hợp người yêu cầu thi hành án chứng minh được do trở ngại khách quan hoặc do sự kiện bất khả kháng mà không thể yêu cầu thi hành án đúng thời hạn thì thời gian có trở ngại khách quan hoặc sự kiện bất khả kháng không tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án.

Khi bạn có đơn yêu cầu thi hành án, cơ quan thi hành án sẽ ban hành quyết định thi hành án và xác minh điều kiện thi hành án. Nếu người phải thi hành án có tài sản để thi hành thì dù người đó đang chấp hành án phạt tù, gia đình bạn vẫn có quyền yêu cầu thi hành án. Trường hợp họ không có tài sản thi hành án thì bản án chưa thể thi hành được, song người phải thi hành án sẽ phải chịu thêm lãi suất theo lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước về số tiền phải thi hành án.

Bạn đọc có nhu cầu được tư vấn pháp luật xin mời gửi thư đến tòa soạn, địa chỉ số 82 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội; hoặc gọi điện đến Đường dây nóng: (024)39426618; 0903289922; hoặc hòm thư điện tử: bandoc@anninhthudo.vn.