Doanh nghiệp xăng dầu lãi do cơ chế
Hưởng lợi cả đôi đường
Theo thông tin trên trang web của Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam ngày 6-4, giá thế giới (FOB) của mặt hàng xăng RON92 bình quân 30 ngày là 115,62 USD/thùng, tiếp tục giảm nhẹ so với mức 115,93 USD/thùng của ngày 3-4. Sau khi cộng chi phí vận chuyển, các loại thuế, phí… theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP thì giá cơ sở đối với mặt hàng xăng RON92 ngày 6-4-2014 là 24.843 đồng/lít. Giá bán lẻ hiện hành của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) tại khu vực 1 là 24.690 đồng/lít, thấp hơn giá cơ sở 53 đồng/lít.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp xăng dầu hiện đang được sử dụng quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng xăng là 200 đồng/lít. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đang có lãi 147 đồng/lít. Nếu cộng cả phần lợi nhuận định mức mà Nhà nước định sẵn cho doanh nghiệp là 300 đồng/lít xăng theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP thì thực tế, các doanh nghiệp đang lãi 447 đồng/lít xăng.
Lần điều chỉnh giá xăng dầu gần đây nhất là ngày 19-3 với việc tăng thêm gần 200 đồng/lít xăng. Mức tăng này không đáng kể và chưa tác động lớn đến giá cả đầu vào trên thực tế nhưng sau lần điều chỉnh giá này, giá xăng dầu thế giới có xu hướng giảm và hiện tại, doanh nghiệp đang lãi nhiều hơn cả phần tăng giá ngày 19-3 vừa qua.
Theo một chuyên gia kinh tế, cần xem lại việc tính lợi nhuận định mức trong tính giá cơ sở. Lợi nhuận định mức chỉ phù hợp khi doanh nghiệp hoạt động công ích và chịu lỗ để bình ổn giá. Nhưng khi doanh nghiệp đã được hỗ trợ từ công cụ bình ổn giá và liên tục có lãi, thì phải bỏ lợi nhuận định mức mới công bằng với người tiêu dùng. Hiện tạii, doanh nghiệp vừa được hưởng lợi nhuận định mức, vừa được hỗ trợ từ quỹ bình ổn giá!
Cách nào hạn chế lạm quyền?
Các chuyên gia kinh tế không ít lần cho rằng điều hành giá xăng dầu cần linh hoạt hơn và giảm các biện pháp hành chính, để doanh nghiệp được tự do cạnh tranh. Cơ quan quản lý chỉ nên làm công tác hậu kiểm, giám sát và can thiệp vào thị trường bằng biện pháp kinh tế. Và để hạn chế sự “lạm quyền”, “phóng tay” điều chỉnh giá của doanh nghiệp, gây tác động xấu đến giá cả thị trường cũng như tâm lý người dân, Nhà nước nên kiểm soát tốt việc công khai, minh bạch giá xăng dầu. Doanh nghiệp cũng không được phép điều chỉnh giá vượt quá khung giá cơ sở cho phép.
Trả lời phóng viên Báo ANTĐ tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Công Thương chiều qua 7-4, ông Võ Văn Quyền - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) xác nhận kinh doanh xăng dầu đang có lãi. Tuy nhiên, doanh nghiệp chưa thể giảm giá ngay thời điểm này vì quyết định điều chỉnh giá xăng dầu gần đây nhất mới diễn ra ngày 31-3, theo đó 3 mặt hàng dầu đã giảm giá và giá xăng giữ nguyên. Theo quy định, các cơ quan chức năng sẽ phải theo dõi diễn biến thị trường xăng dầu, nhiều nhất là trong 10 ngày tới mới có quyết định trả lại thị trường xăng dầu cho doanh nghiệp “định đoạt” và việc tăng hay giảm giá xăng dầu mới có thể được quyết định, đảm bảo phù hợp với thị trường.
