Doanh nghiệp “hoang mang” vì vay vốn ngân hàng bị áp giao dịch liên kết, Tổng cục Thuế nói gì?

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Việc cơ quan thuế xác định mối quan hệ liên kết khi doanh nghiệp vay ngân hàng với mức vốn vay trên 25% vốn chủ sở hữu đang khiến nhiều doanh nghiệp hoang mang.

Không phải quy định mới

Trước đó, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Thái nguyên cho biết, thông báo mới của Tổng cục Thuế tại Hội nghị trực tuyến ngày 18/3/2021 đang khiến 7.800 doanh nghiệp trong tỉnh hoang mang.

Cụ thể, cơ quan thuế đã đưa trường hợp “Công ty vay của ngân hàng thương mại với tỷ lệ trên 25% vốn chủ sở hữu và chiếm trên 50% tổng giá trị các khoản nợ trung và dài hạn được xác định là các bên có quan hệ liên kết. Khi đó giao dịch phát sinh giữa 2 bên là giao dịch liên kết”.

Hiệp hội này cho rằng thật ra đây không phải là quy định mới, bởi từ Nghị định số 20/2017/NĐ-CP đã có quy định này. Tuy nhiên đến nay, quy định trên đã thực hiện liên tục được gần 5 năm, qua 3 kỳ quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp các năm 2017, 2018, 2019 nhưng chưa có doanh nghiệp nào và cũng chưa có cơ quan thuế nào xác định quan hệ cho vay giữa ngân hàng và doanh nghiệp là giao dịch liên kết.

“Nhưng, chính cách giải thích mới đây của Tổng cục Thuế tại Hội nghị trực tuyến ngày 18/3/2021, gây ngỡ ngàng và bất ngờ cho người nộp thuế” – Hiệp hội này cho biết.

Phản hồi thông tin trên, Tổng cục Thuế một lần nữa khẳng định quy định về xác định mối quan hệ liên kết theo vốn vay không phải là quy định mới.

Theo đó, căn cứ quy định về xác định mối quan hệ liên kết theo vốn vay đã được quy định tại Thông tư số 117/2005/TT-BTC; Thông tư số 66/2010/TT-BTC; Nghị định số 20/2017/NĐ-CP và Nghị định số 132/2020/NĐ-CP. Trong đó, Nghị định số 20/2017/NĐ-CP và Nghị định số 132/2020/NĐ-CP còn nâng mức tỷ lệ cao hơn so với quy định tại Thông tư số 66 (từ 20% lên mức 25%).

Nhiều doanh nghiệp lo lắng nếu áp dụng quy định vay ngân hàng quá 25% vốn chủ sở hữu sẽ được coi là giao dịch liên kết

Nhiều doanh nghiệp lo lắng nếu áp dụng quy định vay ngân hàng quá 25% vốn chủ sở hữu sẽ được coi là giao dịch liên kết

Do đó, Tổng cục Thuế cho rằng, khi xác định 2 doanh nghiệp có mối quan hệ liên kết thì giao dịch phát sinh giữa 2 doanh nghiệp này là giao dịch liên kết và phải thực hiện kê khai xác định giá giao dịch liên kết theo quy định.

Đồng thời, nếu doanh nghiệp có giao dịch liên kết chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế sẽ áp dụng theo quy định tại Khoản 3 Điều 8 Nghị định 20/2017/NĐ-CP (được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 68/2020/NĐ-CP) và khoản 3 Điều 16 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP.

Nghiên cứu nâng mức trần

Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cho biết, do nhiều doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu hoạt động bằng việc vay vốn ngân hàng với mức vốn vay lớn gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu nên nhiều doanh nghiệp được xác định có mối quan hệ liên kết với doanh nghiệp là các ngân hàng khi vay vượt 25% vốn góp của chủ sở hữu và chiếm trên 50% tổng các khoản nợ trung và dài hạn.

Do đó, qua thực tế triển khai nhiệm vụ, cơ quan này đã nhận được một số văn bản hỏi của các Cục Thuế về việc xác định mối quan hệ liên kết theo vốn vay trong đó có xác định mối quan hệ liên kết vay giữa doanh nghiệp với ngân hàng với mức vốn vay trên 25% vốn chủ sở hữu.

Trong đó, giao dịch xác định chi phí lãi vay với ngân hàng theo nguyên tắc giao dịch độc lập không phải là vướng mắc của doanh nghiệp mà vấn đề là ở việc khi xác định có quan hệ liên kết theo vốn vay với ngân hàng, doanh nghiệp và ngân hàng phát sinh giao dịch sẽ được xác định là giao dịch liên kết, chi phí lãi vay được trừ của doanh nghiệp sẽ áp dụng khống chế theo quy định của Nghị định.

Do vậy, Tổng cục Thuế thấy rằng, việc xác định mối quan hệ liên kết theo vốn vay với đặc thù của doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải nghiên cứu, có thể nâng mức cao hơn - không giữ ở 25% như hiện tại, để phù hợp hơn với đặc thù của doanh nghiệp Việt Nam hoạt động chủ yếu bằng vốn vay.

Tuy nhiên, theo Tổng cục Thuế, việc nghiên cứu này cũng cần phải cân nhắc thêm do Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị đã đưa ra nhiệm vụ, giải pháp: “Nghiên cứu, xây dựng các quy định khắc phục tình trạng "vốn mỏng", chuyển giá, đầu tư "chui", đầu tư "núp bóng"…”

Về vấn đề trên, Tổng cục Thuế đã có buổi trao đổi giữa với các chuyên gia Dự án RARS (Dự án Hỗ trợ hiện đại hoá hệ thống thuế) về vấn đề vốn mỏng có nên áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp Việt Nam hay không.

Theo đó, các chuyên gia Dự án RARS khuyến nghị rằng, tại Việt Nam các doanh nghiệp thường vay nhiều, “mức thị trường” không phải là vay gấp 3-4 lần vốn chủ sở hữu mà có thể có thể tới 7-8 lần. Do đó Việt Nam cần cân nhắc khi đưa ra quy định về vốn mỏng áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp.