Người dân làm thủ tục bồi thường đất ở quận Hà Đông, Hà Nội
Giải đáp thắc mắc xung quanh giá đất đền bù khi Nhà nước thu hồi đất, lần này, UBND TP Hà Nội quy định rõ: “Giá đất để tính bồi thường, hỗ trợ là giá đất theo mục đích sử dụng, đã được UBND TP quy định và công bố, không bồi thường theo giá đất sẽ chuyển mục đích sử dụng”. Đặc biệt, quy định mới thoáng hơn trong vấn đề xác định giá bồi thường, có lợi cho người dân. Cụ thể, trong trường hợp giá đất do UBND TP quy định tại thời điểm sau thông báo thu hồi đất chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND cấp huyện giao chủ đầu tư thuê tổ chức tư vấn có chức năng thẩm định giá để xác định lại giá đất ở làm căn cứ bồi thường. Đương nhiên, trường hợp này phải có chứng thư thẩm định giá gửi UBND cấp huyện xem xét, đề xuất Sở Tài chính báo cáo UBND TP quyết định.
Liên quan tới tái định cư (TĐC), UBND TP quy định, giá bán nhà TĐC được xác định sát với giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường và “đảm bảo không thấp hơn tiền sử dụng đất phân bổ và chi phí thực tế”. Giá bán nhà sẽ do Sở Tài chính Hà Nội xem xét, quyết định. Đặc biệt, khi thực hiện chính sách giá TĐC theo nguyên tắc trên, người bị thu hồi đất sẽ được lựa chọn theo phương án bố trí TĐC của chủ đầu tư hoặc mua nhà đất thương mại tại các dự án phát triển khu đô thị mới trên địa bàn TP. Ngoài ra, trường hợp người bị thu hồi đất không đủ khả năng mua nhà ở, đất ở TĐC, sẽ được xem xét giải quyết cho thuê, thuê mua hoặc mua nhà ở dành cho người có thu nhập thấp tại đô thị theo quy định. Căn cứ quỹ nhà đất TĐC hiện có, UBND cấp huyện có trách nhiệm phê duyệt quy chế bắt thăm xác định vị trí TĐC, đảm bảo công khai, công bằng, dân chủ và đúng pháp luật. TP đưa ra nguyên tắc chung: “ưu tiên TĐC tại chỗ” và “ưu tiên bố trí vị trí thuận lợi cho chủ sử dụng nhà đất bàn giao mặt bằng sớm nhất và đối tượng gia đình chính sách”.
Với các loại đất không đủ điều kiện bồi thường, quy định mới cũng “nới” khá nhiều. Cụ thể, nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt được xây dựng trên đất không đủ điều kiện bồi thường về đất nhưng thực tế đã xây dựng trước 1-7-2004 thì vẫn được hỗ trợ bằng 50% mức quy định. Tương tự, nhà ở và công trình xây dựng không phép trước 1-7-2004 của hộ gia đình, cá nhân trên đất có đủ điều kiện được bồi thường theo quy định cũng được đền bù bằng 100% đơn giá xây dựng mới do UBND TP ban hành.
Cũng theo quy định mới, UBND TP điều chỉnh tăng hàng loạt mức hỗ trợ bằng tiền. Chẳng hạn, hỗ trợ di chuyển mộ trước đây là 3 triệu đồng/mộ nay tăng lên 5 triệu đồng/mộ; hỗ trợ thuê nhà tạm cư trước 500 nghìn đồng/nhân khẩu hoặc 1 triệu đồng/hộ độc thân/tháng nay tăng lên gấp đôi thành “1 triệu đồng/nhân khẩu hoặc 2 triệu đồng/hộ độc thân/tháng”; hỗ trợ di chuyển từ 3 triệu đồng tăng lên thành 5 triệu đồng...
Do quy định mới có khá nhiều thay đổi, UBND TP quy định rõ về xử lý các vấn đề trong giai đoạn chuyển tiếp. Theo đó, đối với những dự án, hạng mục đã chi trả xong việc bồi thường, hỗ trợ, TĐC trước 18-1-2013 thì không áp dụng hoặc không điều chỉnh theo quy định mới. Tương tự, các phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC đã phê duyệt trước 18-1-2013 cũng sẽ được giữ nguyên, trừ trường hợp bồi thường chậm do lỗi thuộc cơ quan Nhà nước.
