Đi xe chung để giảm chi phí, lợi thì có lợi, nhưng...

ANTĐ - Trên thế giới, đi chung xe đã trở nên khá quen thuộc. Còn tại Việt Nam, phong trào đi chung xe cũng bắt đầu manh nha. Khi số lượng người tham gia giao thông gia tăng một cách chóng mặt, trong khi những phương tiện giao thông công cộng lại chưa đáp ứng được các nhu cầu di chuyển, đi chung xe có lẽ là một giải pháp hữu hiệu. Thế nhưng bên cạnh đó, nó vẫn còn khá nhiều điều bất cập.

Ảnh minh hoạ

Tìm kiếm bạn đường

Phương thức di chuyển trong đó có nhiều người, không quen biết và liên lạc với nhau để sử dụng chung một phương tiện và cùng một hành trình là phương thức di chuyển văn minh và quen thuộc trên thế giới. Người có nhu cầu sẽ trả cho chủ phương tiện một khoản chi phí để cùng đi trên một quãng đường khi họ có một nhu cầu thực hiện hành trình giống, hoặc gần giống nhau. Đi chung xe có thể tiết kiệm nhiên liệu cho người có xe, giảm bớt chi phí có người có nhu cầu đi xe khi người có nhu cầu đi nhờ sẽ chỉ phải chi trả một khoản tiền nhỏ hơn khá nhiều so với việc họ tự sử dụng phương tiện giao thông của mình hoặc sử dụng giao thông công cộng. Còn người cho đi nhờ sẽ có thêm một ít chi phí bù đắp cho những chi phí về xăng, cầu đường… Việc này trước mắt có thể thấy là sẽ tiết kiệm  tiền cho cá nhân. Nếu trào lưu này mở rộng và thu hút nhiều người tham gia thì cũng sẽ góp phần lớn  làm giảm bớt phương tiện tham gia giao thông, lưu lượng xe cộ trên đường sẽ ít đi và kéo theo đó là môi trường sẽ đỡ bị ô nhiễm hơn. Bên cạnh đó, việc đi chung xe cũng có thể tạo thêm nhiều mối quan hệ quen biết, giúp quãng đường dài trở nên ngắn hơn và bớt nhàm chán. Thậm chí những người đi chung xe có thể đổi lái cho nhau để phương tiện luôn di chuyển, từ đó thời gian di chuyển cũng sẽ được rút gọn.

Hiện nay tại Việt Nam, phong trào đi chung xe cũng mới được biết đến và đang được rất nhiều người quan tâm. Những người có nhu cầu đi chung thường phải tìm đến những trang web chia sẻ thông tin về việc đi chung. Các thành viên qua nhiều diễn đàn đi chung này có thể san sẻ chỗ trống tên xe để tìm người đi chung và ngược lại. Những trang web chia sẻ việc đi chung hiện nay đều hoạt động miễn phí để giúp cho những nhiều người tìm kiếm bạn đường, chia sẻ chi phí đi lại.

và những điều… khó nói

Những ưu điểm của việc đi chung xe thì đã rõ, nhưng không phải bạn đường nào cũng “hợp” ý nhau và không phải là không có những mâu thuẫn nho nhỏ nảy sinh trong quá trình đi chung xe. Thỉnh thoảng cũng có chuyện khó chịu cho cả chủ xe và người đi cùng vẫn xảy ra. Anh Hoàng An, hiện là nhân viên văn phòng và thường cho người khác đi chung xe vì quãng đường từ nhà đến cơ quan của anh khá xa, anh nghĩ có thêm người bạn đồng hành, hành trình sẽ bớt nhàm chán hơn.

Sau khi kiểm tra giấy tờ tùy thân của người bạn đồng hành là một cô gái trẻ tuổi, cũng đang làm văn phòng, anh Hoàng An tưởng rằng, sẽ có nhiều điều chia sẻ giữa hai người và chuyến đi sẽ thêm thú vị. Nhưng khi xe vừa chuyển bánh, cô gái đồng hành cùng anh An trở nên “năng động” hơn trong trò chuyện. Cô nói chuyện trên trời dưới biển không ngừng nghỉ, nói một cách say mê mà không cần biết người đối diện ra sao. Anh Hoàng An tế nhị, không trực tiếp nhắc nhở, chỉ lẳng lặng bật to nhạc trên xe, mong rằng tiếng nhạc sẽ át được tiếng nói. Nhưng nhạc càng to, thì cô gái đồng hành càng cố bật “volume” lớn hơn. Không nói được hết ý, cô còn dùng hành động để diễn tả ý của mình. Hết sức chịu đựng, anh An lên tiếng nhắc nhở, nhưng cô bạn đồng hành lại cứ tưởng anh “đùa” và tiếp tục cười nói cợt nhả. Đến nước ấy thì  anh An chỉ mong được một phút “bình yên” và không dám nghĩ đến chuyện đi chung xe. 

Lại có trường hợp khác cùng đi xe nhưng khổ nỗi mùi cơ thể của bạn đồng hành “lên tiếng” khiến  chủ xe thêm khó chịu. Do phải đi quãng đường xa từ Hà Nội đến Ninh Bình, anh Thanh đã quyết định tìm người đi chung xe để chuyến đi thêm vui thế nhưng ý định của anh đã thất bại. Anh Thanh đã phải mở cửa xe trong suốt cả chuyến đi vì ngại không dám có ý kiến với người bạn đồng hành. Không chỉ những người chủ xe gặp những chuyện “dở khóc, dở cười”, những người đi nhờ xe cũng gặp những tình huống rất khó xử. Chị Hồng, nhân viên kinh doanh bảo hiểm không biết sử dụng phương tiện cá nhân, đi taxi từ nhà đến cơ quan liên tục thì tốn kém, mà nhờ người quen qua đón đi làm thì phiền hà và không chủ động. Chị chọn phương án đi chung để giảm chi phí và có thể có một hành trình ổn định. Sau khi tìm kiếm, chị đã chọn được cho mình người bạn đồng hành ưng ý.

Được thời gian đầu, hai người có những chuyến đi vui vẻ, nói chuyện cũng hợp nên chị Hồng rất vui và thấy sự lựa chọn đi xe chung của mình là đúng đắn. Nhưng thời gian sau, người bạn đồng hành của chị thường xuyên làm gián đoạn hành trình bằng cách đưa chị vào những quán ăn, café khi hết giờ làm. Chị Hồng cũng chỉ nghĩ đơn giản là nói chuyện hợp và cũng nên có những thời gian nói chuyện nhiều hơn nữa với người bạn đồng hành. Nhưng những buổi đến hàng ăn, café ngày càng nhiều, khiến chị Hồng bắt đầu thấy ái ngại. Không dừng lại ở đó, nhiều hôm có bạn bè của người bạn đồng hành, anh ta còn tự tin giới thiệu với bạn bè rằng chị Hồng là bạn gái của anh ta. Chị Hồng vẫn nghĩ là anh bạn đồng hành vui tính chỉ nói vậy, nhưng kèm theo đó, anh ta đã “khuyến mại” cho chị Hồng những cái ôm thật chặt khiến chị Hồng phát sợ. Từ đó, chị Hồng không dám sử dụng dịch vụ đi xe chung với người bạn đồng hành đó nữa. 

Những việc cần làm 

An toàn và dễ chịu cùng người đồng hành luôn là mục đích cuối cùng của những chuyến đi chung. Và việc tìm hiểu người đồng hành trước chuyến đi là một việc làm cần thiết hàng đầu. Nên liên hệ trực tiếp với người đi chung xe và tìm hiểu qua về tính cách của họ. Và sau đó cả hai cũng sẽ phải thống nhất với nhau về kế hoạch và lịch trình trước khi đi sao cho thoải mái và hợp lý nhất. Điều mà những người đi chung thường nghĩ tới đó là nếu như có thay đổi về lịch trình thì phải báo trước với bạn đồng hành, và phải tôn trọng những quyết định của họ. Sau khi chuyến đi kết thúc, những người tham gia đều phải xác nhận hoàn tất hành trình trên những diễn đàn đi chung xe.

Ngoài ra, xác nhận hoàn tất chuyến đi cũng là cơ sở thanh toán cho chủ xe trong trường hợp sử dụng trung gian thanh toán. Các diễn đàn đi chung xe đều khuyến khích những thành viên của mình sau khi hoàn thành những chuyến đi chung xe để lại phản hồi trên diễn đàn. Chỉ mất vài phút của người thực hiện đi chung xe, nhưng những phản hồi đó trên diễn đàn là thông tin giá trị cho cộng đồng đi chung.

Với những người chủ xe, trước khi đi một quãng đường xa cũng nên kiểm tra giấy phép lái xe, bảo hiểm xe và sẵn sàng cho phép người bạn đồng hành kiểm tra những thông tin này. Và nhiều thành viên tham gia hoạt động này cho rằng, những người chủ xe chính là những người cung cấp dịch vụ có phí, và việc làm của họ hoàn toàn tự nguyện, không phải ban ơn cho người khác. Từ đó những người chủ xe cũng cần làm cho bạn đồng hành một không khí thoải mái. Và hãy thông báo sớm cho người đồng hành cùng mình trên chuyến đi nếu như có thay đổi về lịch trình đã thống nhất. Người chủ xe có thể chủ động giao tiếp một cách thân thiện khiến chuyến đi thêm thú vị, nhưng cũng cần tôn trọng bạn đường. Và chủ xe cũng có thể từ chối những phát sinh không có thỏa thuận từ trước với những người đi chung.

Đề phòng tội phạm

Tuy chỉ mới ở giai đoạn đầu, nhưng phong trào đi chung xe đã trở nên hấp dẫn và thu hút được nhiều người tham gia. Và để đi chung thành một thói quen một cách an toàn và hiệu quả thì vẫn cần nhiều thời gian. Những trang web đi chung xe đều có những hướng dẫn chi tiết để giúp tất cả những người có nhu cầu có được những chuyến đi an toàn và thoải mái. Khi phương tiện cá nhân vẫn là một phương tiện có giá trị lớn, khi trình độ nhận thức của xã hội còn chưa đồng đều ở nước ta vẫn khiến nhiều người e ngại loại hình di chuyển này. 

Bên cạnh đó, một vấn đề khác  liên quan đến ANTT mà các chủ xe cần phải lưu ý khi quyết định cho một người khác đi chung xe với mình bởi nguy cơ tiềm ẩn tội phạm từ những chuyến đi xe chung không phải là không có. Thực tế nhiều quốc gia trên thế giới việc đi chung xe diễn ra rất phổ biến. Tại nhiều nước như ở Nga, taxi gần như vắng bóng, nếu muốn bạn có thể ra đường vẫy bất kỳ chiếc xe nào. Nếu đồng ý, họ sẽ dừng xe đón bạn và đương nhiên bạn phải trả chi phí cho việc đi nhờ của mình. Song cũng có nhiều nước không cho phép đi chung xe bởi tính pháp lý và tình hình tội phạm ở từng quốc gia đó.

Thực tế, việc đi xe chung rất dễ bị các đối tượng lợi dụng để thực hiện các hành vi phạm tội, như vận chuyển ma túy, hoặc cướp xe, trộm, cướp tài sản của lái xe… Tại Việt Nam trào lưu đi xe chung mới đang hình thành, song trào lưu này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cũng như những bất ổn về ANTT. Những người có nhu cầu đi xe chung cần tìm hiểu kỹ “đối tác” của mình để tránh những chuyện đáng tiếc  xảy ra.