- Tiếp tục giảm mức thu 30 khoản phí, lệ phí, ngân sách hụt thêm 1.000 tỷ đồng
- Thủ tục nhận tiền từ gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng như thế nào?
Đây là đề xuất của Bộ Tài chính tại dự thảo Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 157/2007/QĐ-TTg ngày 21/9 /2007 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với học sinh, sinh viên.
3,6 triệu học sinh, sinh viên được vay vốn
Bộ Tài chính cho biết, theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) và Bộ Giáo dục và đào tạo (Bộ GDĐT), qua hơn 14 năm thực hiện Quyết định số 157/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với học sinh, sinh viên (HSSV), tính đến ngày 31/12/2020 tổng doanh số cho vay đã đạt hơn 66.000 tỷ đồng; tổng doanh số thu nợ đạt 55.674 tỷ đồng.
Số học sinh, sinh viên được vay vốn đạt trên 3,6 triệu học sinh, sinh viên. Tỷ lệ học sinh, sinh viên có nhu cầu vay vốn từ 10% – 15% số lượng nhập trường hàng năm. Tổng số học sinh, sinh viên có việc làm sau khi ra trường chiếm tỷ lệ 68%, mức thu nhập trung bình là 6 triệu đồng/người/tháng.
Theo Bộ Tài chính, chương trình đã hỗ trợ trên 3,6 triệu học sinh, sinh viên được vay vốn để trang trải chi phí học tập có ý nghĩa cả về kinh tế, chính trị và xã hội, tạo được sự đồng thuận cao của các ngành, các cấp, của cộng đồng xã hội; đảm bảo sự bình đẳng trong giáo dục, góp phần tạo nguồn nhân lực cho đất nước.
Tuy nhiên, theo báo cáo của NHCSXH và Bộ GDĐT, trong quá trình triển khai Quyết định 157 vừa qua có một số tồn tại, vướng mắc, hạn chế.
 |
Đã có 3,6 học sinh, sinh viên được vay vốn theo Quyết định 157 |
Cụ thể, về đối tượng vay vốn: Tại thời điểm ban hành Quyết định 157, pháp luật chỉ quy định về tiêu chí xác định hộ nghèo. Đến nay, pháp luật đã có quy định cụ thể về tiêu chí xác định chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có mức sống trung bình (Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ về chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025).
Vì vậy, quy định đối tượng vay vốn tại Quyết định 157 cần được rà soát, điều chỉnh đảm bảo tính thống nhất của hệ thống chính sách pháp luật.
Về mức vốn cho vay và chi phí học tập của HSSV: Theo Quyết định 157, mức cho vay tối đa do Thủ tướng Chính phủ quyết định từng thời kỳ, căn cứ vào sự thay đổi về chính sách học phí và giá cả sinh hoạt.
Từ khi thực hiện cho vay, Thủ tướng Chính phủ đã điều chỉnh tăng mức cho vay 8 lần, từ 800.000 đồng/tháng/học sinh, sinh viên lên 2,5 triệu đồng/tháng/học sinh, sinh viên.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng mức cho vay tối đa hiện hành mới chỉ đủ trang trải mức học phí của học sinh, sinh viên theo quy định tại Nghị định số 86/2015/NĐ-CP. Hiện nay, Bộ GDĐT đang chủ trì trình Chính phủ ban hành quy định mới theo hướng tăng so với quy định hiện nay. Vì vậy, mức vay vốn tối đa cần được điều chỉnh phù hợp mức tăng học phí và chi phí học tập của học sinh, sinh viên.
Đề xuất nâng mức cho vay lên 4 triệu đồng
Theo đánh giá của Bộ GDĐT, trong điều kiện mức học phí hiện nay (theo Nghị định số 86/2015/NĐ-CP), mức cho vay hiện hành (2,5 triệu đồng/tháng/học sinh, sinh viên) mới chỉ đáp ứng 49% học phí của nhóm ngành có học phí cao nhất và 38,5% nhu cầu chi phí học tập cho học sinh, sinh viên (học phí và chi phí sinh hoạt). Mức chi phí học tập của một học sinh, sinh viên là khoảng 6,5 triệu đồng/tháng đến 9,5 triệu đồng/tháng (tính với mức học phí cao nhất).
Còn NHCSXH đề xuất nâng mức cho vay tối đa từ 2,5 triệu đồng lên 4 triệu đồng/tháng/học sinh, sinh viên vì lý do như sau: Tại thời điểm ban hành Quyết định 157, mức cho vay tối đa 1 học sinh, sinh viên là 800.000 đồng/tháng, đáp ứng khoảng 66% tổng chi phí học tập của HSSV. Tại thời điểm năm 2019, mức cho vay 2,5 triệu đồng /học sinh, sinh viên/tháng đáp ứng khoảng 60% chi phí học tập.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, mức cho vay hiện hành chỉ đáp ứng được 37% tổng chi phí học tập của học sinh, sinh viên do tình hình lạm phát và dự kiến tiếp tục tăng mức học phí tại các cơ sở đào tạo trong thời gian tới theo đề xuất của Bộ GDĐT cộng với chi phí sinh hoạt tiếp tục gia tăng, mức cho vay hiện hành 2,5 triệu đồng/tháng khó đảm bảo theo học của học sinh, sinh viên.
Do đó, qua đề xuất của Bộ GDĐT và NHCSXH, Bộ Tài chính thấy rằng, mức vay vốn tối đa cần được điều chỉnh để phù hợp với lộ trình tăng học phí, khả năng huy động vốn của NHCSXH, khả năng cấp bù chênh lệch lãi suất và phí quản lý của ngân sách nhà nước.
Việc nâng mức vốn vay để hỗ trợ cho học sinh, sinh viên trang trải chi phí học tập qua đó góp phần ổn định đời sống, tư tưởng cho hộ gia đình và học sinh, sinh viên, nâng cao trình độ dân trí là cần thiết.
Do đó, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định nâng mức cho vay tối đa lên mức 4 triệu đồng/tháng/học sinh, sinh viên. Mức nay bằng 61% mức chi phí học tập tối thiểu và 42% mức chi phí học tập tối đa của HSSV.
