9 bị can bị đề nghị truy tố gồm Phạm Thanh Bình - nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vinashin; Trần Văn Liêm - nguyên Trưởng ban Kiểm soát Tập đoàn Vinashin; Nguyễn Văn Tuyên - nguyên Giám đốc Công ty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh; Nguyễn Tuấn Dương - nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Cửu Long; Tô Nghiêm - nguyên TGĐ Công ty CP Đầu tư phát triển khu kinh tế Hải Hà; Trịnh Thị Hậu - nguyên TGĐ Công ty Tài chính TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy; Hoàng Gia Hiệp - nguyên Phó TGĐ Công ty Tài chính TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy; Trần Quang Vũ - nguyên TGĐ Tập đoàn Vinashin; Đỗ Đình Côn - nguyên Phó TGĐ Công ty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh. Cũng liên quan đến tội danh này, còn có 2 bị can đang bỏ trốn, có quyết định truy nã quốc tế nên cơ quan ANĐT tạm đình chỉ điều tra là Giang Kim Đạt - nguyên Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Vận tải viễn dương Tập đoàn Vinashin và Hồ Ngọc Tùng - nguyên TGĐ Công ty Tài chính TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy.
Quá trình điều tra, Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã tách hành vi “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” của các bị can để điều tra, xử lý tại giai đoạn 1 của vụ án này. Các sai phạm tập trung ở các dự án: mua tàu cao tốc “Hoa Sen”; đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng (tỉnh Nam Định); đầu tư xây dựng nhà máy điện Diezel Cái Lân (tỉnh Quảng Ninh); bán vỏ tàu Bạch Đằng Giang và dự án tàu “Bình Định Star”.
Sai phạm đầu tiên là phi vụ mua tàu cao tốc “Hoa Sen” với trách nhiệm của ông Phạm Thanh Bình. Đầu năm 2007, ông Bình được một công ty môi giới nước ngoài đặt vấn đề bán cho Vinashin tàu “Cartour” của Italia. Ông Bình đã ký công văn gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị cho Vinashin được đóng mới 6 tàu biển cao tốc chở khách. Ngày 12-4-2007, Văn phòng Chính phủ có công văn truyền đạt ý kiến của Thủ tướng, đồng ý cho Vinashin đóng mới tàu biển cao tốc chở khách, không đề cập đến việc mua tàu. Tuy nhiên, ông Bình đã không thông báo ý kiến trên của Thủ tướng đến các thành viên HĐQT mà vẫn thực hiện việc mua tàu. Do vội vã, thiếu tính toán nên khi về Việt Nam, chiếc tàu “ngoại” mang tên “Hoa Sen” không phù hợp với hệ thống cảng tại Việt Nam. Chạy được thời gian ngắn, “Hoa Sen” phải “nằm đắp chiếu” vì hoạt động không hiệu quả. Phi vụ này, ông Bình và các cộng sự đã gây thiệt hại gần 470 tỷ đồng.
Phi vụ kinh doanh lỗ nặng thứ hai của các “quan” Vinashin liên quan đến dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hồng. Tháng 5-2006, Giám đốc Công ty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh, ông Nguyễn Văn Tuyên ký với ông Nguyễn Tuấn Dương - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Cửu Long biên bản thỏa thuận về việc Công ty Hoàng Anh thuê Công ty Cửu Long xây dựng nhà máy nhiệt điện tại tỉnh Nam Định, trị giá 55 triệu USD. Tiếp đó, ngày 21-6-2006, ông Phạm Thanh Bình đã ký công văn xác nhận giao cho Công ty Hoàng Anh làm chủ đầu tư dự án nhiệt điện Sông Hồng và đề nghị UBND tỉnh Nam Định có ý kiến với Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công Thương) đưa dự án nhiệt điện Sông Hồng triển khai trên địa bàn tỉnh vào qui hoạch phát triển điện lực quốc gia.
Trong khi các cơ quan chức năng đang thẩm định hồ sơ dự án thì ngày 12-5-2007, ông Tuyên và ông Dương đã… tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng. Điều đáng nói là chỉ thời gian ngắn sau lễ khởi công, Bộ Công nghiệp đã có công văn không phê duyệt dự án do thiết bị công nghệ quá lạc hậu và yêu cầu UBND tỉnh Nam Định đình chỉ thực hiện dự án xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng. Hậu quả của việc làm này đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 310 tỷ đồng.
Lần lượt đối với các dự án còn lại, cơ quan ANĐT xác định như sau: dự án nhà máy nhiệt điện Diezel Cái Lân, hoạt động được trong 3 năm 2007-2009 và cho đến khi dừng hoạt động đã “kịp” gây thiệt hại hơn 60 tỷ đồng. Dự án mua bán vỏ tàu Bạch Đằng Giang, thiệt hại hơn 27 tỷ đồng…
