Cựu Bí thư Bến Tre lĩnh án nghiêm khắc vụ Xuyên Việt Oil gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng

• Cần “bịt” mọi “lỗ hổng” trong quản lý xăng dầu từ vụ Xuyên Việt Oil
• Cách thức bà “trùm” Xuyên Việt Oil chiếm dụng hàng trăm tỷ đồng bình ổn xăng dầu
• Thu giữ và “đóng băng” lượng tài sản đặc biệt lớn trong vụ Xuyên Việt Oil

Cần thiết phải áp dụng hình phạt nghiêm khắc

Sau thời gian nghị án kéo dài, sáng 29-11, Hội đồng xét xử (HĐXX) sơ thẩm TAND TP.HCM đưa ra phán quyết đối với các bị cáo Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre); Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương); Mai Thị Hồng Hạnh (Giám đốc, kiêm Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil) cùng 12 bị cáo liên quan.

Theo nhận định của Hội đồng xét xử (HĐXX) TAND TP.HCM, hành vi của các bị cáo là trong vụ án là đặc biệt nghiêm trọng. Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil) trực tiếp chỉ đạo nhân viên Công ty Xuyên Việt Oil thực hiện việc đưa hối lộ trong bối cảnh công ty này không đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu.

Hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật, ảnh hưởng đến hoạt động công bằng của các cơ quan, tổ chức mà còn gây tổn hại đến an ninh năng lượng quốc gia.

Đối với các bị cáo từng giữ chức vụ tại Tỉnh ủy Bến Tre, Bộ Công Thương và một số cơ quan khác, tòa cho rằng họ đã nhận hối lộ từ Mai Thị Hồng Hạnh để không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ. Điều này làm ảnh hưởng đến tính minh bạch trong hoạt động công vụ, gây thiệt hại cho lợi ích Nhà nước và làm suy giảm niềm tin của nhân dân.

HĐXX xác định, trong quá trình Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn và xin cấp hạn mức tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1-2020, bị cáo Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Bến Tre) đã nhận hối lộ hai lần với tổng số tiền 600.000 USD (tương đương 13,8 tỷ đồng) từ Mai Thị Hồng Hạnh.

Từ năm 2021, bị cáo Thọ còn lợi dụng chức vụ để tác động, gây ảnh hưởng, giúp Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn thuận lợi. Công ty này được cấp hạn mức tín dụng lên đến 400 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay 40%. Trong thời gian này, Hạnh đã “tặng” bị cáo Thọ nhiều tài sản giá trị. Tổng cộng, cựu Bí thư Bên Tre đã nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ để trục lợi hơn 33 tỷ đồng.

HĐXX đánh giá, bị cáo Lê Đức Thọ là người nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ án, do đó cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc. Tuy nhiên, các sai phạm xảy ra trong thời gian bị cáo làm Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre được tòa xem xét trong bối cảnh bị cáo Thọ muốn tận dụng mối quan hệ với Công ty Xuyên Việt Oil để phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, tạo công ăn việc làm cho người dân.

Việc bị cáo Thọ đã nộp lại toàn bộ số tiền 34 tỷ đồng hưởng lợi bất chính được xác định là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hìnhq sự khi lượng hình.

Với các nhận định, phân tích đưa ra, HĐXX quyết định tuyên phạt bị cáo Lê Đức Thọ 15 năm tù về tội “Nhận hối lộ” và 13 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng để trục lợi”. Tổng hợp hình phạt cả 2 tội danh, cựu Bí thư tỉnh Bến Tre phải chấp hành mức án chung là 28 năm tù. Ngoài ra, bị cáo Thọ còn bị phạt bổ sung 100 triệu đồng cho mỗi tội danh.

Nữ giám đốc giữ vai trò chính, chủ mưu

Với bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, HĐXX nhận định, Giám đốc Xuyên Việt Oil giữ vai trò chủ mưu trong vụ án. Theo tài liệu và kết quả thẩm vấn, Công ty Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện được cấp giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu.

Từ năm 2016 đến 2022, bị cáo Hạnh đã tiếp cận và nhờ sự hỗ trợ của các cán bộ phụ trách chuyên môn tại Bộ Công Thương. Trong thời gian này, Hạnh đã thực hiện 22 lần đưa hối lộ cho 8 cá nhân với tổng số tiền hơn 31 tỷ đồng.

Quá trình điều hành Công ty Xuyên Việt Oil, Hạnh chỉ đạo cấp phó Nguyễn Thị Như Phương và nhân viên không thực hiện nghĩa vụ trích lập và nộp quỹ bình ổn giá xăng dầu, gây thất thoát 219 tỷ đồng. Bị cáo Hạnh cũng chỉ đạo lập báo cáo đầy đủ về khoản 1.244 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường nhưng không trích nộp theo quy định mà sử dụng cho mục đích cá nhân.

"Bị cáo Hạnh là người đề ra chủ trương và chỉ đạo trực tiếp, do đó phải chịu trách nhiệm chính. Đến nay, Công ty Xuyên Việt Oil không có khả năng khắc phục hậu quả nên cần áp dụng mức án nghiêm khắc đối với bị cáo Hạnh" - HĐXX nhấn mạnh.

Từ đó, HĐXX quyết định tuyên phạt Mai Thị Hồng Hạnh 19 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và 11 năm tù về tội :Đưa hối lộ”. Tổng hợp hình phạt, bị cáo Hạnh phải chấp hành mức án chung là 30 năm tù (mức án cao nhất của án tù có thời hạn). Tòa cũng tuyên Giám đốc Xuyên Việt Oil phải bồi thường toàn bộ thiệt hại trong vụ án với số tiền hơn 1.400 tỷ đồng.

Đối với Nguyễn Thị Như Phương, em họ của bị cáo Hạnh và là Phó giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil, HĐXX xét thấy, bị cáo này làm công ăn lương, không có trình độ về tài chính kế toán nên giảm nhẹ một phần trách nhiệm. Bị cáo Như Phương bị tuyên phạt 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Các bị cáo khác, chủ yếu là nhân viên tại Công ty Xuyên Việt Oil được xác định phạm tội với vai trò đồng phạm giúp sức nhưng mức độ phạm tội hạn chế và không có mục đích tư lợi cá nhân. Do đó, HĐXX đã xem xét các tình tiết giảm nhẹ này để áp dụng mức án phù hợp.

Nhận tiền để cấp giấy phép trái pháp luật

Đối với cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, HĐXX xác định, bị cáo Hải cùng các cựu cán bộ khác của Bộ Công Thương, gồm: Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Thị trường trong nước), Nguyễn Lộc An và Hoàng Anh Tuấn (cùng cựu Phó Vụ trưởng) đã nhận hối lộ từ Mai Thị Hồng Hạnh để cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu cho Công ty Xuyên Việt Oil trái pháp luật.

Bị cáo Nguyễn Lộc An, dù biết rõ Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu và không thực hiện kiểm tra thực tế nhưng vẫn lập tờ trình đề nghị cấp trên phê duyệt cấp giấy phép. Mỗi lần gặp, bị cáo Hạnh đều hối lộ bị cáo An tiền.

HĐXX nhận định, hành vi của các bị cáo tại Bộ Công Thương thuộc trường hợp nhận hối lộ trên 1 tỷ đồng nên cần xử lý nghiêm. Tuy nhiên, đối với bị cáo Đỗ Thắng Hải, tòa cho rằng việc nhận tiền của bị cáo diễn ra một cách bị động, sau khi đã ký quyết định cấp lại giấy phép cho Xuyên Việt Oil hơn một tháng. Hành vi của bị cáo Hải có mức độ vi phạm thấp hơn so với các bị cáo khác và số tiền nhận hối lộ cũng ít hơn.

Đối với cựu Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM Lê Duy Minh, HĐXX xác định, bị cáo này 5 lần nhận hối lộ từ Mai Thị Hồng Hạnh với tổng số tiền hơn 4,8 tỷ đồng. Bị cáo nhận hối lộ nhằm mục đích trì hoãn việc ban hành các quyết định cưỡng chế thu hồi nợ thuế, đồng thời không công bố thông tin về tình trạng nợ thuế của Xuyên Việt Oil trên các phương tiện truyền thông để tránh ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Chi tiết mức án các bị cáo trong vụ Xuyên Việt Oil

1. Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh bị tuyên 19 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", 11 năm tù về tội "Đưa hối lộ". Tổng hợp hình phạt 30 năm tù. Cấm bị cáo hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu trong 2 năm, kể từ khi chấp hành xong hình phạt tù.

2. Bị cáo Nguyễn Thị Như Phương (cựu Phó giám đốc Xuyên Việt Oil) bị tuyên 6 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

3. Bị cáo Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Bến Tre) bị tuyên 15 năm tù về tội "Nhận hối lộ" và 13 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Tổng hợp hình phạt 28 năm tù.

Nhóm bị cáo bị tuyên án về tội "Nhận hối lộ":

4. Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) bị tuyên 3 năm tù.

5. Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương) bị tuyên 7 năm tù.

6. Hoàng Anh Tuấn (cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương) bị tuyên 7 năm tù.

7. Lê Duy Minh (cựu Cục trưởng Cục thuế TP.HCM) bị tuyên 6 năm tù.

8. Phan Kiến Anh (cựu Giám đốc Chi nhánh phân phối sản phẩm lọc dầu Nghi Sơn) bị tuyên 4 năm tù.

9. Nguyễn Lộc An (cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương) bị tuyên 4 năm tù.

10.Đặng Công Khôi (cựu Phó cục trưởng Cục quản lý giá, Bộ Tài chính) bị tuyên 2 năm tù.

Nhóm bị cáo bị tuyên án về tội "Đưa hối lộ":

11.Nguyễn Văn Thắng (cựu Phó giám đốc chi nhánh Hà Nội - Xuyên Việt Oil) 4 năm tù.

12.Đồng Xuân Dũng (lao động tự do) 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

13.Vũ Trung Thành (cựu Giám đốc Vietinbank chi nhánh Thanh Xuân) 2 năm 6 tháng tù, hưởng án treo.

14. Đinh Tiến Dũng (cựu kế toán Công ty Xuyên Việt Oil) 1 năm 6 tháng tù, hưởng án treo.

15.Nguyễn Tấn Long (cựu Trưởng phòng kinh doanh Xuyên Việt Oil) 1 năm 6 tháng tù, hưởng án treo.