Chuyện ở những quốc gia không có 1 liều vaccine Covid-19

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Tại một bệnh viện nhỏ nằm ở Thủ đô N'Djamena của nước Cộng hòa Chad (thuộc Trung Phi) - nơi bác sĩ Oumaima Djarma đang công tác, chẳng có một cuộc tranh luận nào về việc đâu mới là vaccine Covid-19 tốt nhất. Đơn giản là vì ở đây chẳng có vaccine Covid-19 nào cả.
Cộng hòa Chad đến nay vẫn chưa có vaccine ngừa Covid-19

Cộng hòa Chad đến nay vẫn chưa có vaccine ngừa Covid-19

Thiếu hụt nguồn cung vaccine Covid-19

Ngay cả đối với các bác sĩ như cô Oumaima Djarma hay những y tá chăm sóc bệnh nhân mắc Covid-19 tại Cộng hòa Chad - một quốc gia không giáp biển tại Trung Phi - kém phát triển nhất thế giới, nơi mà khoảng 1/3 đất nước nằm trong sa mạc Sahara - cũng chả được nghe đến, nhìn thấy, sờ vào một lọ, một mũi tiêm vaccine Covid-19 nào.

“Tôi thấy đó là một thực tế không công bằng và quả là bất công, tôi rất buồn về điều đó. Tôi thậm chí còn không có bất kỳ lựa chọn nào. Tôi ao ước có thể chạm được vào mũi tiêm vaccine Covid-19 đầu tiên có giấy phép tại đây” - vị bác sĩ chuyên khoa bệnh truyền nhiễm, 33 tuổi, này tâm sự. Trong khi các quốc gia giàu có hơn dữ trự vaccine Covid-19 cho công dân của họ, nhiều quốc gia nghèo hơn vật lộn có được vaccine Covid-19. Và một số ít quốc gia, như Chad, vẫn chưa nhận được một liều vaccine Covid-19 nào.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết rằng gần một chục quốc gia, trong đó có nhiều quốc gia ở châu Phi, vẫn đang mòn mỏi được tiêm vaccine Covid-19. Những quốc gia xếp hàng cuối cùng trên lục địa để đợi vaccine Covid-19 cùng với Chad là Burkina Faso, Burundi, Eritrea và Tanzania. “Sự chậm trễ và thiếu hụt nguồn cung vaccine Covid-19 đang khiến các quốc gia châu Phi tụt lại phía sau phần còn lại của thế giới trong việc triển khai tiêm chủng vaccine Covid-19. Châu lục này hiện mới chỉ nhận được 1% số vaccine được cung cấp trên toàn thế giới” - theo cảnh báo mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Mọi người đều phải có cơ hội được tiêm chủng

Ông Gian Gandhi - Điều phối viên COVAX của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) thuộc Bộ phận Cung ứng cho biết ở những nơi không có vaccine, khả năng các biến thể virus Corona mới và liên quan có thể xuất hiện. “Vì vậy, tất cả chúng ta nên lo lắng về bất kỳ sự thiếu phủ sóng vaccine Covid-19 nào trên thế giới” - ông Gian Gandhi nhấn mạnh và kêu gọi các quốc gia có thu nhập cao hơn tặng vaccine Covid-19 cho các quốc gia vẫn đang chờ đợi. Được biết, các quốc gia ở châu Phi đang chờ đợi vaccine Covid-19 lại là những quốc gia khó có thể theo dõi chính xác tình hình bệnh dịch bởi hệ thống chăm sóc y tế vô cùng mong manh của họ.

“Ở những nơi không có vaccine, khả năng các biến thể virus Corona mới và liên quan có thể xuất hiện. Vì vậy, tất cả chúng ta nên lo lắng về bất kỳ sự thiếu phủ sóng vaccine Covid-19 nào trên thế giới. Các quốc gia có thu nhập cao hơn tặng vaccine Covid-19 cho các quốc gia vẫn đang chờ đợi. Các quốc gia ở châu Phi đang chờ đợi vaccine Covid-19 lại là những quốc gia khó có thể theo dõi chính xác tình hình bệnh dịch bởi hệ thống chăm sóc y tế vô cùng mong manh của họ”.

Ông Gian Gandhi (Điều phối viên COVAX của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc - UNICEF)

Hiện chỉ có 170 trường hợp tử vong do Covid-19 được xác nhận tại Cộng hòa Chad, kể từ khi đại dịch bắt đầu. Nhưng những nỗ lực để ngăn chặn virus hoàn toàn lại khá mơ hồ. Bất chấp việc sân bay quốc tế ở Thủ đô N'Djamena đã đóng cửa một thời gian ngắn vào năm ngoái, Chad vẫn ghi nhận trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên là do một cá nhân vượt qua một trong những biên giới đất liền của Chad một cách bất hợp pháp. Các chuyến bay thường xuyên từ Thủ đô Paris (Pháp) và các nơi khác tới Chad đã được nối lại, khiến số ca nhiễm bệnh tại đây hiện đã tăng vọt lên thành 4.835 ca.

Bệnh viện tỉnh Farcha ở Thủ đô N'Djamena là một khuôn viên mới được dựng lên tại một khu dân cư xa xôi, nơi những con lạc đà gặm nhấm những cây keo gần đó. Tổ chức Bác sĩ không biên giới đã hỗ trợ cung cấp oxy cho bệnh nhân nhiễm Covid-19 và bệnh viện có 13 máy thở. Các bác sĩ nơi đây cũng được trang bị đầy đủ khẩu trang NK95 và nước rửa tay do Trung Quốc sản xuất. Tuy nhiên, chưa một nhân viên nào được tiêm phòng vaccine Covid-19 và không hề có một thông báo về thời điểm có thể thực hiện được đưa ra.

Bác sĩ Oumaima Djarma cho hay điều đó dễ được chấp nhận hơn vào thời kỳ đầu của đại dịch Covid-19, bởi vì các bác sĩ trên khắp thế giới đều thiếu vaccine, nhưng giờ lại là một chuyện khác. “Khi tôi nghe nói rằng ở một số quốc gia phương Tây, họ đã kết thúc việc tiêm chủng vaccine Covid-19 cho các nhân viên y tế và người già, bây giờ đã đang chuyển sang các đối tượng khác, tôi đã rất buồn. Tôi tự hỏi rằng liệu họ có thể cung cấp cho chúng tôi vaccine Covid-19 để ít nhất chúng tôi có thể bảo vệ các nhân viên y tế của mình - những người đang ở tuyến đầu của đại dịch” - bác sĩ Oumaima Djarma nói - “Tất cả mọi người đều có thể chết vì căn bệnh này, dù giàu hay nghèo. Mọi người đều phải có cơ hội, cơ hội được tiêm chủng, đặc biệt là những người bị phơi nhiễm nhiều nhất”.

“Chúng tôi muốn được tiêm vaccine Covid-19”

COVAX - Chương trình do Liên hợp quốc hỗ trợ để vận chuyển vaccine Covid-19 trên toàn thế giới, nhằm giúp các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình được tiếp cận. Tuy nhiên, một số quốc gia, bao gồm cả Cộng hòa Chad đã bày tỏ lo ngại về việc nhận vaccine AstraZeneca thông qua COVAX vì lo ngại rằng vaccine này có thể không bảo vệ tốt trước một biến thể lần đầu tiên được nhìn thấy ở Nam Phi. Cộng hòa Chad hy vọng có thể nhận được một số liều Pfizer vào tháng tới nếu có thể bảo quản vaccine an toàn bằng các phương tiện bảo quản lạnh tại một quốc gia có nhiệt độ tăng cao mỗi ngày lên đến 43,5 độ C này.

Một số quốc gia khác chưa nhận được vaccine Covid-19 do chưa thể đáp ứng được các yêu cầu về nhận vaccine, bao gồm cả việc ký kết miễn trừ bồi thường với các nhà sản xuất và có kế hoạch phân phối. Những nơi như Burkina Faso còn phải chờ đợi lâu hơn nữa, vì nhà sản xuất vaccine Covid-19 chủ chốt ở Ấn Độ đã thu hẹp nguồn cung toàn cầu khi quốc gia này bỗng chốc rơi vào thảm hoảng đại dịch.

“Hiện nay với tình trạng thiếu hụt nguồn cung vaccine Covid-19 toàn cầu, đặc biệt là do sự gia tăng các ca bệnh ở Ấn Độ và sau đó là việc Chính phủ Ấn Độ thu hồi liều lượng từ các nhà sản xuất ở đó, Burkina Faso thậm chí còn có nguy cơ bị chậm trễ hơn nữa trong việc nhận liều lượng dự kiến” - ông Donald Brooks, Giám đốc Điều hành một nhóm viện trợ Mỹ tham gia vào phản ứng Covid-19 có tên là Initiative: Eau nhận định. “Chúng tôi muốn được tiêm vaccine Covid-19 giống như các đồng nghiệp khác trên khắp thế giới. Không ai thực sự biết căn bệnh này sẽ làm gì chúng ta trong tương lai” - Chivanot Afavi, một y tá giám sát làm việc trên tuyến đầu chống đại dịch Covid-19 ở Burkina Faso cho hay.

Tại Haiti, quốc gia nghèo nhất ở Tây bán cầu có 11 triệu người dân sinh sống, chưa một mũi tiêm vaccine Covid-19 nào được thực hiện. Haiti dự kiến sẽ nhận được 756 nghìn liều vaccine AstraZeneca thông qua COVAX, nhưng các quan chức Chính phủ cho biết họ không có cơ sở hạ tầng cần thiết để bảo tồn vaccine và lo lắng về việc phải vứt bỏ chúng. Các quan chức Haiti cũng bày tỏ lo ngại về các tác dụng phụ tiềm ẩn và cho biết họ thích loại vaccine một liều.

Một số quốc đảo nhỏ ở Thái Bình Dương cũng chưa nhận được bất kỳ loại vaccine Covid-19 nào. Tuy nhiên tại những khu vực này, dịch bệnh đang được kiểm soát tốt, do đó các chiến dịch tiêm chủng ít cấp bách hơn. Vanuatu - với dân số 300.000 người, đang chờ nhận những liều vaccine AstraZeneca đầu tiên vào cuối tháng này, nhưng chỉ ghi nhận 3 trường hợp mắc Covid-19, tất cả đều được kiểm dịch.

Tại Bệnh viện Farcha ở Cộng hòa Chad, 9 nhân viên chăm sóc sức khỏe đã nhiễm virus SARS-CoV-2, trong đó có Tiến sĩ Mahamat Yaya Kichine, một bác sĩ tim mạch. Hiện bệnh viện đã thành lập các nhóm nhân viên y tế để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm cho toàn bộ nhân viên. “Phải mất gần 14 ngày tôi mới được chữa khỏi. Đã có rất nhiều người chăm sóc bị nhiễm bệnh, vì vậy tôi nghĩ rằng nếu có khả năng tạo ra một loại vaccine, điều đó thực sự sẽ giúp chúng tôi dễ dàng hơn trong công việc của mình” - Tiến sĩ Mahamat Yaya Kichine khẳng định.