PVN khai thác dầu khí tại mỏ Bạch Hổ
Quá trình lịch sử của ngành dầu khí Việt Nam
Trong hơn 40 năm qua, PVN đã triển khai bình thường các hoạt động thăm dò khai thác dầu khí, trong đó có khu vực Hoàng Sa và các vùng phụ cận. PVN cũng đã, đang và sẽ hợp tác với nhiều đối tác quốc tế để thăm dò và khai thác dầu khí trên vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Đến nay, Tập đoàn đã ký kết hơn 100 hợp đồng khai thác dầu khí, trong đó 61 hợp đồng dầu khí vẫn đang có hiệu lực. Khối lượng công tác thăm dò và khai thác dầu khí trên vùng biển, thềm lục địa của Việt Nam đã đạt trên 500.000 cây số tuyến địa chấn 2D, trên 50.000 cây số tuyến địa chấn 3D và 900 giếng khoan các loại. Tất cả các hoạt động dầu khí này đều nằm trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam.
Giai đoạn trước 1975: Ngay từ năm 1969 - 1970, Chính phủ Việt Nam Cộng hòa đã khảo sát trên 12.000 cây số tuyến địa chấn 2D kết hợp với khảo sát từ và trọng lượng hàng không trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam do công ty của Mỹ thực hiện. Trong 2 năm 1973 - 1974, chính quyền Việt Nam Cộng hòa tiếp tục hợp tác với hai công ty của Mỹ là công ty Western Geophysical và Geophysical Services Inc khảo sát địa chấn 2D, dự án 2D bao trùm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trên 13.400 cây số tuyến địa chấn 2D và dự án dọc bờ biển miền Trung Việt Nam với 5.400 cây số tuyến địa chấn 2D.
Giai đoạn 1975 - 1996: Quốc hội đã phê chuẩn việc Việt Nam tham gia Công ước của Liên hợp quốc tế về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Thời gian vào năm 1983 – 1985, Tổng công ty dầu khí quốc gia Việt Nam là tiền thân của PVN hiện nay đã thực hiện đề án khảo sát ở vùng biển dọc miền Trung Việt Nam, đã sử dụng tàu Malugin của Liên Xô trước đây cùng Công ty NOPEC của Na uy thu nổ các tuyến địa chấn, khảo sát từ vĩ tuyến 10-15 độ, bao gồm cả khu vực Hoàng Sa và vùng lân cận. Năm 1993, Đại học Tổng hợp Hà Nội và Đại học Paris VI của Pháp đã sử dụng tàu Atalante (Pháp) đã thực hiện chương trình khảo sát “Ponaga” đo trọng lực, từ và thu nổ địa chấn nông kết hợp lấy mẫu tầng nông ở vùng biển Hoàng Sa, miền Trung và Đông Nam Việt Nam.
Từ năm 1996 đến nay, PVN cùng các công ty dầu khí quốc tế hoạt động trong phạm vi thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam, hoàn toàn tuân thủ UNCLOS 1982. Liên tục từ năm 2007 đến nay, PVN thực hiện nhiều dự án khảo sát địa chấn 2D toàn thềm lục địa Việt Nam do Công ty TGS-OPEC của Na uy thực hiện và khảo sát địa chấn 2D Đông Phú Khánh do Công ty PGS của Sigapore. Các khảo sát năm 2007, 2010, 2012 tại khu vực Hoàng Sa và khu vực lân cận và gần đây nhất là vào tháng 4-2014, PVN đã cùng với Công ty của Mỹ hoàn thành toàn bộ hợp tác hơn 5.000 cây số tuyến đại chấn 3D tại Nam Hoàng Sa.
Song song với các công tác ngoại thực địa, PVN cũng thực hiện nhiều nghiên cứu đánh giá tiềm năng dầu khí ở Hoàng Sa, Trường Sa, bãi Tư chính Vũng Mây. Đã có nhiều công trình, báo cáo nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước về đánh giá tốt địa chất, tiềm năng dầu khí toàn thể trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam đã được trình bày tại các diễn đàn quốc tế và được thừa nhận, đánh giá cao. PVN đã và đang triển khai bình thường các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, trong đó có Hoàng Sa và các vùng lân cận. Trong thời gian tới, PVN cùng các công ty dầu khí quốc tế sẽ tiếp tục hoạt động bình thường khai thác thăm dò dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam như đã làm trong 40 năm qua.
Nhật ký Trung Quốc 10 lần xâm phạm trong 11 năm qua
Trước việc ngày 2-5-2014, Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam và việc Trung Quốc cho là 57 lô dầu khí của Việt Nam nằm ở các vùng biển tranh chấp trong cuộc họp báo quốc tế ngày 16-5-2014 tại Bắc Kinh, PVN đã cực lực phản đối. PVN tiếp tục khẳng định Trung Quốc đã dựa vào yêu sách “đường lưỡi bò” phi lý mà cả thế giới đều không công nhận để nói 57 lô dầu khí Việt Nam ở trong vùng biển tranh chấp. Điều này là hoàn toàn không có cơ sở và không có giá trị. Trung Quốc đang cố tình và chủ ý biến những vùng biển không có tranh chấp thành có tranh chấp với các đòi hỏi phi lý. Thực tế những vùng này nằm hoàn toàn trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam.
Đây không phải lần đầu Trung Quốc tiến hành các hoạt động phi pháp và vi phạm vùng biển của Việt Nam. Trong 9 lần vi phạm trước đây của Trung Quốc, Việt Nam đã phản đối qua đường ngoại giao, đấu tranh và tuyên truyền trên thực địa để Trung Quốc thấy rõ lẽ phải, không vi phạm vùng biển của Việt Nam.
Điển hình như vụ vi phạm lần thứ nhất năm 2003, giàn khoan của Trung Quốc đã dự định khoan ở khu vực phía Đông lô 113, bị Việt Nam phản đối quyết liệt. Trung Quốc đã phải dừng chiến dịch khoan này.
Lần thứ 2 năm 2006, Trung Quốc khảo sát địa chấn 2D khu vực gần đảo Tri Tôn bằng tàu. Lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam đã xua đuổi.
Lần thứ 3 năm 2007, Trung Quốc khảo sát địa chấn 3D bằng tàu. PVN đã phản đối nhà thầu và triệu tập đại diện công ty khai thác, yêu cầu chấm dứt các hoạt động này.
Lần thứ 4 năm 2007-2008, Trung Quốc đã thuê giàn khoan của một công ty Mỹ tham gia hoạt động khoan cho Trung Quốc tại vùng biển Hoàng Sa, PVN đã phản đối quyết liệt và nhà thầu Mỹ đã từ chối khoan cho Trung Quốc. Lần này Trung Quốc tiếp tục thất bại.
Lần thứ 5, tháng 6 và 8-2010, Trung Quốc thuê tàu thăm dò địa chấn 3D khu vực các lô 141, 143 gần đảo Tri Tôn của Việt Nam bất chấp sự phản đối của Việt Nam. Các tàu Trung Quốc đã cản trở lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam, có lúc áp sát các tàu thực thi pháp luật của Việt Nam ở khoảng cách rất gần, phun nước, rú còi. Pháo trên tàu Hải quân của Trung Quốc hướng về phía tàu Việt Nam để uy hiếp, đe dọa.
Lần thứ 6, tháng 9-2010, tàu Phấn Đấu 4 của Trung Quốc hoạt động ở khu vực phía Đông đảo Lý Sơn 80-90 hải lý. Tàu thực thi pháp luật của Việt Nam đã ra ngăn cản, mở loa tuyên truyền xua đuổi, vây ép buộc tàu Phấn Đấu 4 thu cáp và rời khỏi khu vực.
Lần thứ 7, vào tháng 6, 7-2011 tàu hải cảnh của Trung Quốc hoạt động ở khu vực phía tây đảo Tri Tôn khoảng 28 hải lý, nằm trong lô 141, 143 của Việt Nam. Lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam đã tiến hành ngăn chặn và xua đuổi.
Lần thứ 8 năm 2012, Tập đoàn Dầu khí Hải Dương (CNOOC) đã mời thầu trái phép 9 lô dầu khí ở vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Vì là hành động phi lý nên không có công ty quốc tế nào tham gia gọi thầu.
Lần thứ 9, ở khu vực Tư Chính, Trung Quốc ký hợp đồng gọi là WAB 21 trái phép với công ty Mỹ, sau này công ty Mỹ đã chuyển nhượng cho một công ty tư nhân khác cũng của Mỹ nhưng đến nay nhà thầu chưa có triển khai hoạt động dầu khí gì.
Đến lần thứ 10, Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt hẳn một giàn khoan khổng lồ mang tên Hải Dương 981 nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. PVN cực lực phản đối hành vi sai trái của Trung Quốc, yêu cầu CNOOC của Trung Quốc rút ngay giàn khoan Hải Dương 981 khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam và chấm dứt các hoạt động tương tự trong tương lai.
