- Tình trạng doanh nghiệp sử dụng 2 bảng lương vẫn diễn ra ở nhiều nơi
- Tăng lương tối thiểu sẽ khiến doanh nghiệp cắt giảm lao động?
Số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần có chiều hướng gia tăng
Theo thống kê của Ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) tình trạng người lao động đã đóng 10-15 năm BHXH, sau đó rút sổ BHXH để hưởng chế độ một lần có chiều hướng gia tăng. Bình quân hằng năm có trên 600.000 người nhận BHXH một lần.
Chỉ tính riêng năm 2017 là 660.000 người xin hưởng BHXH một lần, đồng nghĩa với việc chừng đó người lao động không còn cơ hội được hưởng lương hưu và các chế độ an sinh xã hội.
Bàn về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi cho rằng, người lao động cần ý thức rằng thời gian đóng BHXH chính là quá trình tích lũy “của để dành” cho mình. Nếu so sánh giữa việc hưởng lương hưu hàng tháng và việc lĩnh trợ cấp BHXH 1 lần cho cùng một khoảng thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hàng tháng sẽ cao hơn gấp nhiều lần. Vì vậy, người lao động cần tỉnh táo và cân nhắc kỹ trước khi quyết định.
Theo Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp, việc gia tăng số người hưởng BHXH một lần xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Hiện nay, điều kiện về việc làm, thu nhập của người lao động còn thiếu sự ổn định, đời sống của người lao động còn gặp nhiều khó khăn.
Trong khi đó, quy định về thời gian đóng góp được hưởng lương hưu của người lao động kéo dài, độ tuổi hưởng lương hưu có xu hướng gia tăng... là những trở ngại không nhỏ đến quyết định bảo lưu và theo đuổi việc đóng góp để nhận được khoản lương hưu hàng tháng của người lao động.
Để giải quyết thực trạng này, ông Doãn Mậu Diệp cho rằng cần thực hiện nhiều giải pháp một cách đồng bộ. Nghị quyết số 28-NQ/TW vừa được Ban Chấp hành Trung ương Đảng thông qua cũng đã đề cập tới một số giải pháp như: Cần tăng cường các giải pháp kinh tế vĩ mô nhằm tạo sự ổn định về môi trường kinh doanh, việc làm và thu nhập cho người lao động.
Đây được coi là giải pháp căn cơ nhất để giúp duy trì việc làm, ổn định thu nhập và khả năng đóng góp của người lao động. Bên cạnh đó, thực hiện các giải pháp nhằm khuyến khích người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động lựa chọn việc bảo lưu thời gian tham gia BHXH thông qua sửa đổi chính sách theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian, giảm quyền lợi nếu hưởng BHXH một lần.
Ví dụ, người lao động khi nhận BHXH một lần sẽ chỉ được nhận lại phần đóng góp của bản thân (8%), sẽ không được nhận phần do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng.
Mặt khác, kết hợp thực hiện đồng bộ các giải pháp khác, như nghiên cứu sửa đổi chính sách bảo hiểm thất nghiệp theo hướng chú trọng các giải pháp phòng ngừa, hỗ trợ doanh nghiệp duy trì sản xuất, đảm bảo việc làm thay vì chỉ tập trung các giải pháp xử lý hậu quả như chi trả trợ cấp thất nghiệp.
Ngoài ra, một trong các chính sách cần tính đến như có thể hỗ trợ một phần tiền lương, hỗ trợ đóng BHXH cho các lao động có nguy cơ bị sa thải mà sẽ rất khó tìm việc làm ở các doanh nghiệp thực sự khó khăn. Nhờ đó, người lao động vẫn nằm trong hệ thống BHXH, có điều kiện tìm kiếm việc làm khác để đóng góp vào tăng trưởng và năng suất lao động quốc gia.
