Đây là một quyết tâm hết sức đúng đắn và kịp thời của Bộ Chính trị, thể hiện trí tuệ của Đảng ta và tư duy quân sự của các tướng lĩnh đã đạt tới đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Ngay sau đó, Bộ Chỉ huy Miền đã họp, quán triệt Chỉ thị của Bộ Chính trị và bàn các giải pháp thực hiện.
Ngày 8/4/1975, Bộ Chỉ huy Chiến dịch giải phóng Sài Gòn - Gia Định (sau đổi tên thành Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh) được thành lập. Tư lệnh là Đại tướng Văn Tiến Dũng (Uỷ viên Bộ Chính trị, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam); Chính uỷ - Phạm Hùng (Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Cục miền Nam).
Căn cứ vào phương châm và tư tưởng chỉ đạo của Bộ Chính trị và Quân uỷ Trung ương, Bộ Tư lệnh Chiến dịch xác định hướng tiến công chủ yếu là Bắc và Tây Bắc, trong đó hướng Tây Bắc là chủ yếu. Hướng Đông và Tây Nam là những hướng hiểm yếu và quan trọng.
Bộ Tư lệnh Chiến dịch xác định 5 mục tiêu chủ yếu trong nội thành phải nhanh chóng đánh chiếm là: Bộ Tổng tham mưu ngụy, sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tư lệnh biệt khu thủ đô, Tổng Nha cảnh sát và Dinh Độc Lập, quy định các mũi, các cánh sau khi đánh chiếm các mục tiêu và khu vực được phân công phải nhanh chóng đến hợp điểm ở Dinh Độc Lập.
Từ tháng 4/1975, các binh đoàn chủ lực trên đường hành quân tiến về Sài Gòn đã đánh địch trên đường hành tiến, phá toang các tuyến phòng ngự vòng ngoài, từ xa của địch nhất là cánh quân phía Đông do Trung tướng Lê Trọng Tấn chỉ huy, giải phóng Phan Rang, Bình Thuận, Bình Tuy, Xuân Lộc, Bà Rịa.
Xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập 11h30 ngày 30-4-1975
Ngày 9-4, quân ta bắt đầu cuộc chiến đấu tạo thế ở Đông Bắc - Tây Nam Sài Gòn và đánh địch ở toàn miền Đông Nam Bộ, đồng thời huy động lực lượng gồm 4 quân đoàn và một đơn vị tương đương quân đoàn với đầy đủ binh khí, kỹ thuật, hình thành 5 cánh quân theo 5 hướng bao vây Sài Gòn, đợi lệnh đồng loạt tấn công.
Kết hợp với đòn tấn công quân sự, đồng chí Võ Văn Kiệt đã tổ chức và chỉ đạo kế hoạch nổi dậy của quần chúng phối hợp với cuộc tiến công của các binh đoàn chủ lực của ta và thành phố, phong trào nổi dậy của quần chúng ven đô và nội đô cũng đã được chuẩn bị sẵn sàng chờ dịp vùng lên.
Ngày 26-4, cuộc Tổng tấn công quy mô lớn vào thành phố Sài Gòn bắt đầu. Quân ta đồng loạt nổ súng tiến công mãnh liệt trên toàn mặt trận. Năm cánh quân lớn của ta, hiệp đồng với các lực lượng vũ trang địa phương và được sự giúp đỡ của quần chúng nhân dân nổi dậy nhất loạt tiền công với sức mạnh vũ bão.
Chỉ trong vài ngày đầu tiên của Chiến dịch, quân ta đã tiêu diệt một bộ phận quan trọng lực lượng địch trên tuyến phòng thủ vòng ngoài, cắt đứt giao thông thuỷ bộ, chặn đường rút chạy ra biển, xuống vùng đồng bằng sông Cửu Long và siết chặt vòng vây xung quanh Sài Gòn, quân địch lúc đó như “cá nằm trong rọ”.
Chiều ngày 28-4, cuộc tập kích sân bay Tân Sơn Nhất lần 2 của không quân ta (lần 1 do đồng chí Nguyễn Thành Trung dẫn dắt, diễn ra vào ngày 8-4) đã phá huỷ nhiều máy bay địch gây cho địch nhiều thiệt hại lớn, cắt đứt chi viện hỏa lực cho quân đội và cắt đứt cầu hàng không duy nhất của địch, không cho chúng chạy ra nước ngoài.
Đại tướng, Tổng Tham mưu trưởng quân ngụy Cao Văn Viên đã chạy thoát khỏi Sài Gòn ngay trong ngày 28-4.
Đêm 28 rạng ngày 29-4, các Binh đoàn chủ lực của ta đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang địa phương đồng loạt công kích từ nhiều hướng, tiêu diệt các tập đoàn phòng ngự và các căn cứ phòng ngự cuối cùng của địch ở các căn cứ Biên Hoà, Thủ Dầu Một, Củ Chi, Hậu Nghĩa, Tân An. Diệt và làm tan rã đại bộ phận lực lượng quân sự thuộc Quân đoàn 3 ngụy và các lực lượng cơ động còn lại của chúng.
Ngày 30-4, với sự hợp đồng chiến đấu của các lực lượng đặc biệt tinh nhuệ, các lực lượng biệt động tự vệ ở vùng ven và nội đô kết hợp với sự nổi dậy của quần chúng trong và ngoài thành phố, các cánh quân hùng mạnh của ta đã thần tốc thọc sâu, bỏ qua một số cứ điểm ngoại vi, đánh thẳng vào trung tâm thành phố Sài Gòn.
Lực lượng ta nhanh chóng tiến thẳng vào chiếm các mục tiêu quan trọng, đã được phân công trong thành phố Sài Gòn - Gia Định như: Bộ Tổng tham mưu, Biệt khu thủ đô, Tổng nha cảnh sát, sân bay Tân Sơn Nhất, Đài phát thanh, Bộ Quốc phòng, Bộ tổng tham mưu ngụy và khu cảng Bạch Đằng.
10 giờ ngày 30-4, trung đoàn 66 bộ binh, cùng với xe tăng của lữ đoàn 203 thuộc Sư đoàn 304, Quân đoàn 2 tiến công thọc sâu, đập tan toàn bộ lực lượng phòng ngự của quân ngụy vượt qua sông Sài Gòn.
10 giờ 45 phút cùng ngày, quân ta chiếm Dinh Độc Lập (Phủ Tổng thống ngụy) giữa lúc ngụy quyền Sài Gòn đang họp các Tổng trưởng để ra mắt “tân nội các”. Đúng 11 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Phủ Tổng thống ngụy, Tổng thống ngụy quyền Dương Văn Minh phải chấp nhận đầu hàng không điều kiện. Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng.
Trên đà chiến thắng, từ ngày 30-4, đồng bào và chiến sỹ các tỉnh Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long đã đồng loạt tiến công và nổi dậy mạnh mẽ, lần lượt giải phóng các tỉnh còn lại.
Lần lượt Tây Ninh, Thủ Dầu Một, Long An, Hậu Nghĩa, Mỹ Tho, Trà Vinh, Bến tre, Kiến Tường, An Giang, Châu Đốc, Sa Đéc, Trà Vinh, Vĩnh Long, Cần Thơ, Chương Thiện, Ba Xuyên, Bạc Liêu, Rạch Giá, Cà Mau đã đứng lên giành quyền làm chủ. Ngày 1-5-1975, toàn bộ lãnh thổ trên đất liền miền Nam Việt Nam đã hoàn toàn giải phóng.
Cùng với các tỉnh ở đất liền, ngày 30-4, các chiến sỹ yêu nước bị địch giam giữ ở Côn Đảo đã nổi dậy, làm chủ hoàn toàn đảo này. Ngày 2-5, Quân giải phóng phối hợp với nhân dân tiến công và nổi dậy, giành quyền làm chủ hoàn toàn đảo Phú Quốc.
Trước đó, trong tháng 4/1975, quân ta giải phóng các đảo dọc bờ biển trung Trung bộ và nam Trung bộ. Trong quần đảo Trường Sa, Quân ta tiến công và giải phóng các đảo do quân ngụy chiếm giữ như: đảo Song Tử Tây, đảo Sơn Ca, đảo Nam Yết, đảo Sinh Tồn, đảo Trường Sa và đảo An Bang.
Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh (tính từ ngày 9-4 đến ngày 30-4), quân và dân ta đã tiêu diệt, làm tan rã hơn 40 vạn tên địch, gồm 10 sư đoàn quân chủ lực và tổng động viên, 12 chiến đoàn thiết giáp, 5 sư đoàn không quân, đánh sập toàn bộ ngụy quyền trung ương và địa phương gồm 22 vạn tên, giải phóng Sài Gòn - Gia Định (nay là thành phố Hồ Chí Minh) và toàn bộ các tỉnh còn lại, kết thúc oanh liệt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta.
Chiến dịch Hồ Chí Minh là đỉnh cao của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975. Thắng lợi của Chiến dịch Hồ chí Minh là thắng lợi vĩ đại nhất, trọn vẹn nhất, kết thúc 30 năm chiến tranh lâu dài, gian khổ, ác liệt nhất nhưng cũng vẻ vang nhất trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc ta, mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước.
