Chê bảo hiểm y tế vì thủ tục phiền hà

ANTĐ - Sau 4 tháng thực hiện chính sách mới về bảo hiểm y tế (BHYT), số đối tượng tham gia BHYT đã giảm đến 1,2 triệu người, trong đó riêng đối tượng hộ gia đình giảm 15%. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là do có khá nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện chưa được tháo gỡ.

Thực hiện máy móc - người mua giảm mạnh

Sáng 12-5, ông Vũ Xuân Bằng, Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách BHYT - BHXH Việt Nam cho biết, tính đến hết năm 2014, tổng số người tham gia BHYT trên cả nước là 64,7 triệu người nhưng đến hết 3 tháng đầu năm nay, chỉ còn khoảng 63,5 triệu thẻ, giảm 1,2 triệu thẻ. Hai nhóm đối tượng tham gia BHYT giảm nhiều nhất là nhóm người nghèo, cận nghèo và nhóm hộ gia đình, trong đó riêng tỷ lệ tham gia BHYT ở hộ gia đình giảm đến 15%.

Ông Vũ Xuân Bằng cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là do người dân chưa hiểu rõ quy định mới về việc tham gia BHYT hộ gia đình, chính quyền nhiều địa phương cũng chưa hiểu rõ, thực hiện máy móc dẫn đến thủ tục phiền hà cho dân. 

Các quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện BHYT hộ gia đình cũng còn nhiều điều chưa rõ, khó thực hiện. Vừa qua, liên ngành y tế - BHXH đã tổ chức 7 đoàn kiểm tra thực hiện Luật BHYT tại 10 địa phương. Ông Lê Văn Khảm, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT – Bộ Y tế cho biết, tại thời điểm kiểm tra, đa số các xã/phường chưa triển khai lập danh sách thành viên hộ gia đình tham gia BHYT theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam vì còn nhiều vướng mắc về thủ tục.

Chê bảo hiểm y tế vì thủ tục phiền hà ảnh 1

Nhiều vướng mắc trong thực hiện chính sách BHYT tự nguyện theo hộ gia đình

Các địa phương phản ánh, theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam: “Đối với người đang tham gia BHYT vẫn có tên trong sổ hộ khẩu (ví dụ: đi nước ngoài, ly hôn….) thì Trưởng thôn/bản/tổ yêu cầu hộ gia đình phải xuất trình giấy tạm vắng, giấy ly hôn… để chứng minh”. Quy định này không thực hiện được vì khi một người đi khỏi địa bàn xã thì hộ gia đình khó có giấy tạm vắng của người đó theo hướng dẫn.

Ông Khảm cho biết thêm, khi tham gia theo hộ gia đình thì được giảm mức đóng BHYT, cụ thể, từ người thứ hai trong hộ gia đình tham gia BHYT sẽ được giảm 30% mức đóng, người thứ ba được giảm 40% mức đóng, người thứ tư được giảm 50% mức đóng, người thứ năm được giảm 55% mức đóng.

Như vậy, bình quân một gia đình có 5 người tham gia BHYT chỉ phải đóng gần 2 triệu đồng/ năm. Tuy vậy, đối với người dân ở khu vực nông thôn, đây vẫn là một khoản lớn, hạn chế nhiều đối tượng tham gia. 

Kịp thời gỡ vướng

Nắm bắt được những khó khăn, vướng mắc trên, BHXH Việt Nam đã kịp thời có công văn hướng dẫn các địa phương cũng như có giải pháp  lùi thời gian thực hiện sang năm 2016 để tạo điều kiện cho người dân tham gia. Nhưng nhiều địa phương vẫn chưa hiểu đúng và thực hiện chưa đúng theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam.

Ông Vũ Xuân Bằng cho biết, việc xã/ phường yêu cầu các hộ gia đình phải photo thẻ BHYT, giấy tạm trú tạm vắng của người trong gia đình đi làm xa là không cần thiết mà chỉ cần hộ gia đình tự khai, địa phương xác nhận là đủ. Thậm chí, với những người không có hộ khẩu, chỉ cần có giấy tạm trú, đăng ký mua bảo BHYT, sau đó lấy xác nhận của cán bộ địa phương là được mua BHYT tự nguyện theo hộ gia đình.

Ông Vũ Xuân Bằng cho biết, BHXH Việt Nam cũng đang cân nhắc, tiếp tục bàn bạc thêm về vấn đề cho phép đối tượng mua BHYT theo hộ gia đình được đóng thành nhiều lần để giảm gánh nặng tài chính; cân nhắc việc cho người dân đóng BHYT 6 tháng 1 lần.

Tuy nhiên, cái khó là thẻ BHYT cấp 1 năm, nếu cho đóng 6 tháng 1 lần thì 6 tháng sau, khi họ đã có thẻ rồi, làm thế nào để đảm bảo thu được số tiền mà họ chưa đóng. Vì vậy, trước mắt vẫn thực hiện đóng BHYT cả năm, còn việc thu nhiều lần cần tiếp tục nghiên cứu.

Ông Lê Văn Khảm nhấn mạnh, với thực tế hiện nay, muốn đạt được tỷ lệ 75% dân số tham gia BHYT trong năm 2015 như mục tiêu đề ra là không đơn giản, đòi hỏi phải kịp thời tháo gỡ ngay những trở ngại, vướng mắc giúp khuyến khích người dân tham gia.

Thời gian tới, Bộ Y tế, BHXH Việt Nam sẽ phối hợp với các ngành liên quan hướng dẫn chi tiết thực hiện BHYT theo hộ gia đình theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, giảm thiểu các thủ tục hành chính trong kê khai danh sách theo sổ hộ khẩu, sổ tạm trú…