Căng thẳng Mỹ- Trung đang "nóng" lên, vai trò của Đài Loan là gì?

ANTĐ - Căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã nóng lên trong những tháng gần đây, sau khi Bắc Kinh đưa ra yêu sách về vấn đề tranh chấp biển Đông hồi tháng 5, vụ 5 gián điệp kinh tế vào tháng 6 và các cuộc tập trận Mỹ-Philippines gần đây. 
Căng thẳng Mỹ- Trung đang "nóng" lên, vai trò của Đài Loan là gì? ảnh 1
Vụ 5 gián điệp kinh tế người Trung Quốc là một trong những nguyên nhân khiến căng thẳng Mỹ-Trung leo thang


Mặc dù các sự cố liên tục xảy ra, nhưng hai bên đã không để mất kiểm soát tình hình và đã nỗ lực để giảm bớt căng thẳng bằng cách tổ chức các cuộc đối thoại. Trung Quốc cũng đã được mời tham gia vào cuộc tập trận hải quân đa quốc gia trong vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) bắt đầu vào cuối tháng 6.

Trong cuốn sách mới của mình, cựu Ngoại trưởng Mỹ, Hillary Clinton cho biết, Washington và Bắc Kinh vẫn chia sẻ lợi ích chung trong việc duy trì ổn định khu vực thương mại và hợp tác kinh tế, mặc dù họ không giống nhau về lợi ích và quan điểm về nhân quyền cũng khác nhau. Bà Clinton cũng lưu ý rằng, bà không có ý định đẩy căng thẳng Mỹ-Trung leo thang.

Trong khi đó, trong cuộc phỏng vấn gần đây bà Clinton nói rằng, Đài Loan hiện đang ở một bước ngoặt lớn và cần phải quyết định mức độ phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc đồng thời quyết định xem làm thế nào để xử lý các mối quan hệ trong thời gian tới. Bà cũng trích dẫn ví dụ điển hình trường hợp khủng hoảng Ukraine, đó là hệ quả của sự phụ thuộc kinh tế quá nhiều vào Nga. Vì vậy, Đài Loan cần phải "đánh giá lại tình hình để không mất độc lập kinh tế, bởi vì nó sẽ ảnh hưởng đến sự độc lập chính trị". 

Hoa Kỳ hy vọng sẽ thiết lập hòa bình qua eo biển Đài Loan, nhưng không sẵn sàng chứng kiến nền độc lập của Đài Loan bị đe dọa, hoặc nền kinh tế của hòn đảo này bị ảnh hưởng bởi cạnh tranh không lành mạnh. Tất cả những điều này đã cho thấy ý định của Mỹ là để Đài Loan đóng vai trò giám sát Trung Quốc.  

Mặt khác, Thủ tướng Singapore, Lý Hiển Long tại một cuộc đối thoại được tổ chức bởi Hội đồng Đối ngoại ở Washington cho rằng, Đài Loan có thể sẽ gặp khó khăn khi tham gia vào quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong bối cảnh căng thẳng đang ngày càng tăng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ông Lý cho rằng, Đài Loan tham gia vào các cuộc đàm phán TPP không chỉ là vấn đề về kinh tế, mà còn về chính trị và sẽ phụ thuộc vào Trung Quốc, cũng như các nước khác trong nhóm TPP.

Quan điểm của cả bà Clinton và ông Lý đã phản ánh tình trạng thực tế của Đài Loan là muốn tham gia vào cộng đồng quốc tế cần phải thông qua mối quan hệ với Trung Quốc. Vì vậy, các chính trị gia của Đài Loan cần phải tìm đủ mọi cách để phát triển thế mạnh của mình như là ủng hộ hòa bình, giúp tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và thuyết phục Hoa Kỳ trở lại quan hệ gần gũi với Đài Loan và Trung Quốc, những việc này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để duy trì sự ổn định trong khu vực Đông Á.