Khoảng 50 loài cá trên toàn thế giới khi sống ở trong hang không có ánh sáng mặt trời nên đã mất luôn đôi mắt.
Theo nhà nghiên cứu sinh học Cristiano Bertolucci, tại Đại học Ferrara tại Italia: “Tìm hiểu về loài cá sống trong hang là một cách tốt để hiểu sâu về tác động của ánh sáng mặt trời tới sự tiến hóa”.
Nghiên cứu này có thể tìm ra những thông tin mới về cách hoạt động của đồng hồ sinh học của động vật. Nhịp sinh học giúp các loài động, thực vật thích nghi với hoạt động hàng ngày theo chu kỳ ngày và đêm. Nó không tuân thủ một cách chính xác thời gian 24 giờ mỗi ngày, vì thế để khớp với thế giới tự nhiên nó đã điều chỉnh theo những dấu hiệu như ánh sáng mặt trời.
Loài cá sống trong hang trong hàng triệu năm đã mất đi đôi mắt
Nhà nghiên cứu Bertolucci và đồng nghiệp đã tìm hiểu về loài cá Somali sống trong hang, loài đã sống tách biệt khoảng 1,4 đến 2,6 triệu năm dưới hang trong lòng sa mạc. Họ so sánh thói quen bơi lội và hoạt động của đồng hồ sinh học của cá ngựa vằn (zebrafish) – một loài cá bình thường, với loài cá sống trong hang.
Cá ngựa vằn có đồng hồ sinh học với chu kỳ theo nhịp ngày - đêm đồng đều. Đối với loài cá mù trong hang, không quá ngạc nhiên khi chúng không cùng phản ứng đồng bộ trong ánh sáng. Tuy nhiên, vào một thời điểm hàng ngày, khi mà đám cá được cho thức ăn, thì cả “đồng hồ” của cá ngựa vằn lẫn loài cá bị mù đều khớp nhau. Điều này cho thấy “đồng hồ” của loài cá sống trong hang có thể hoạt động tốt nếu được đưa ra một dấu hiệu quen thuộc.
“Có lẽ những loài vật này đang trong quá trình đánh mất dần nhịp sinh học của chúng”, nhà nghiên cứu Nicholas Foulkes, nhà sinh vật học tại Học viện kỹ thuật Karlsruhe nói.
Cơ chế hoạt động phức tạp này rất khó để thay thế, phần lớn chúng không thể thay đổi thành một loài khác và vì vậy phải mất rất lâu thì một giống cá mới mất đi. “Nghiên cứu này đặt ra sự hiểu biết đầy đủ hơn về việc đồng hồ sinh học có thể thích nghi với môi trường như thế nào”, ông Foulkes nói thêm.
