Mục tiêu của đề án hoàn toàn có tính khả thi bởi tỷ lệ tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán đang tiếp tục có xu hướng giảm dần và đã giảm còn 11% vào cuối năm 2015 so với năm 2010.
Song nhìn vào tỷ lệ này chưa nên vội mừng vì thực tế tiền mặt vẫn được sử dụng khá phổ biến trong các giao dịch thanh toán. Kinh tế ngầm tiền mặt hiện vẫn còn diễn biến phức tạp. “Tiền tươi thóc thật”, đã trở thành thói quen cố hữu trong mọi việc mua bán từ nhỏ đến lớn trong mọi tầng lớp người dân.
Bộ Công Thương cũng đưa ra con số người dân vẫn nặng thói quen sử dụng tiền mặt, sử dụng thẻ để rút tiền mặt chiếm tới 85%. Trong khi đó, hệ thống máy sử dụng thẻ ATM còn ít, phân bổ chưa hợp lý. Có nơi đặt 4-5 máy của các ngân hàng, có nơi tìm mỏi mắt không thấy. Thậm chí, ở một số địa phương, người dân phải đi tới gần chục cây số mới tìm được điểm chấp nhận thẻ.
Chưa kể, ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, tới nay vẫn chưa có hoặc ít dùng thẻ ATM, vì thế tiền mặt vẫn là hình thức thanh toán không thể thay thế. Còn một thực tế rất đáng quan tâm, nhất là vào dịp lễ tết cuối năm, công nhân, người lao động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất muốn rút tiền mặt từ các cây ATM cũng không mấy dễ dàng.
Điểm qua thực trạng này để thấy, muốn thay đổi thói quen dùng tiền mặt của người dân, trước hết phương tiện hiện đại phải mang lại sự thuận tiện cũng như lợi ích. Chừng nào chọn thanh toán bằng thẻ ngân hàng vẫn thấy bất tiện hơn so với thanh toán bằng tiền mặt, thì lập tức người ta rút ngay ví ra, thay vì quẹt thẻ.
Thay đổi thói quen dùng tiền mặt không phải một sớm, một chiều. Song để đạt được mục tiêu trong năm 2020, ngay từ bây giờ các ngân hàng phải nâng cấp chất lượng dịch vụ, loại bỏ những loại phí vô lý và đảm bảo an toàn cho người dùng thẻ. Được thế, người dân sẽ sẵn sàng “chia tay” tiền mặt mà chẳng lưu luyến gì.
