Bí mật một tập đoàn tội ác

ANTĐ - Khoảng 5.000-15.000 tay súng đóng quân ở khu vực đồi núi biên giới giữa Afghanistan và Pakistan, nhóm phiến quân Haqqani có “đại bản doanh” riêng với tòa án, văn phòng thuế và trường học chuyên đào tạo các tay súng. Nhóm này hiện là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với các lực lượng Mỹ và NATO ở Afghanistan.

Chỉ huy nhóm phiến quân Jalaluddin Haqqani

Tống tiền và buôn lậu

Với các thành viên là người Afghanistan thuộc bộ lạc Zadran, nhóm phiến quân Haqqani do Maulvi Jalaluddin Haqqani cùng con trai Sirajuddin Haqqani lãnh đạo. Duy trì mối liên hệ chặt chẽ với Taliban, nhưng thường hoạt động độc lập, nhóm Haqqani bảo vệ vùng đất chiếm giữ bằng việc đặt bom ven đường và nã đạn vào các căn cứ quân sự Mỹ. Chúng bí mật điều hành một mạng lưới các công ty trên khắp đất nước Pakistan buôn bán ô tô, bất động sản, và có mối liên hệ với ít nhất 2 công ty chuyên cung cấp hóa chất amoni-nitrat được dùng để chế tạo bom ven đường ở Afghanistan. Các quan chức tình báo Mỹ tin rằng, một dòng tiền ổn định từ những “đại gia” ở các nước vùng Vịnh giúp duy trì mạng lưới Haqqani.

Không chỉ vậy, chúng còn tống tiền và buôn lậu ở miền đông Afghanistan, tập trung ở các tỉnh Khost, Paktia và Paktika. Trong đó, buôn lậu chất Cromit là một ngành kinh doanh béo bở, tương đương với hoạt động chở gỗ lậu từ các khu rừng ở phía đông Afghanistan vào Pakistan. Ngoài buôn lậu, hoạt động bắt cóc tống tiền cũng mang lại cho nhóm nhiều lợi nhuận. Hồi tháng 5-2011, nhóm Haqqani đã tung ra một loạt các video mới quay cảnh giam giữ Bowe Bergdahl, một binh sĩ Mỹ từ tháng 6-2009. Trước đó, David Rohde, phóng viên của tờ Thời báo New York, cũng bị nhóm Haqqani bắt cóc làm con tin từ tháng 11-2008 đến tháng 6-2009.

Trong vòng 5 năm qua, do có tương đối ít binh sĩ Mỹ hoạt động ở phía đông Afghanistan, tận dụng cơ hội này, nhóm Haqqani tham gia “bảo kê” cho các công ty xây dựng. Maulavi Sardar Zadran, một chỉ huy cũ của Haqqani gọi hoạt động này là “nguồn cung cấp tài chính quan trọng nhất cho Haqqani”, đồng thời chỉ ra rằng dự án đường bộ nối tỉnh Khost và Gardez ở đông nam Afghanistan dù xây dựng trong nhiều năm nhưng ít khi bị các lực lượng phiến quân tấn công vì nó đã được nhóm Haqqani nhận tiền “bảo kê”. “Nhóm Haqqani biết rõ các nhà thầu kiếm được hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu USD, cho nên những nhà thầu này là nguồn thu rất tốt cho chúng”, Zadran nói trong một cuộc phỏng vấn. Trong khi đó, các dự án đường bộ khác trong vùng liên tiếp bị tấn công.

Không chỉ tập trung vào các hoạt động buôn lậu, tống tiền, bảo kê, nhóm phiến quân Haqqani còn thực hiện các vụ tấn công khủng bố nhằm vào các khách sạn, đại sứ quán và những mục tiêu khác nhằm gây bất ổn ở Afghanistan. Tháng trước, Cơ quan Tình báo quốc gia Afghanistan đã công bố đoạn băng ghi âm những cuộc điện thoại trong vụ tấn công khách sạn Intercontinental ở Thủ đô Kabul hôm 28-6. Trong cuộc điện đàm, chỉ huy mạng lưới Haqqani ở Pakistan hướng dẫn đám thuộc hạ bên trong khách sạn phá cửa phòng, sau đó ném lựu đạn để giết hại những người bên trong. Hơn chục người đã bị sát hại trong vụ tấn công, mà theo các quan chức Mỹ, có sự trợ giúp của Cơ quan Tình báo Pakistan (ISI).

Về cách hành xử tàn nhẫn của nhóm Haqqani, một sĩ quan NATO chịu trách nhiệm theo dõi các hoạt động của nhóm này ở đông nam Afghanistan, cho biết: “Chúng có thể xử tử ai đó ngay tại chốt kiểm soát, hoặc khi kiểm tra kỹ lưỡng chiếc điện thoại di động, nếu chúng phát hiện có mối liên hệ với chính quyền, bạn chỉ còn con đường chết. Và đó là cách để răn đe những người khác”.

Tiến thoái lưỡng nan

Theo một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ, các vụ tấn công xuyên biên giới do nhóm Haqqani thực hiện ở Afghanistan đã tăng hơn 5 lần so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó các vụ tấn công bằng bom ven đường tăng 20%.

Trong nhiều năm, các quan chức Mỹ đã thúc giục Pakistan triển khai quân tiêu diệt nhóm Haqqani đóng quân ở bắc Waziristan. Tuy nhiên, các quan chức quân sự và tình báo Pakistan đã dứt khoát từ chối với lý do quân đội nước này đang căng sức cho những chiến dịch ở các khu vực khác. Kết quả là, Mỹ lại sử dụng chiến lược quen thuộc: Sử dụng máy bay không người lái. Nhưng vì chỉ huy của mạng lưới Haqqani được cho là đang ẩn nấp ở các thị trấn có dân cư đông đúc như Miram Shah, nên Mỹ còn do dự trong việc thực hiện các cuộc không kích bằng máy bay không người lái.

Các quan chức Mỹ tin rằng, Cơ quan Tình báo Pakistan đã ngầm trợ giúp hoạt động của các nhóm phiến quân như Haqqani. Đô đốc Mike Mullen, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ gọi mạng lưới Haqqani là “cánh tay phải” của Cơ quan Tình báo Pakistan; mạng lưới này đứng sau các vụ tấn công ở Afghanistan, bao gồm cả vụ đánh bom vào hôm 11-9 và hôm 13-9 vừa qua vào đại sứ quán Mỹ ở Kabul.

Đáp lại, trong bài phát biểu mới đây, nữ Ngoại trưởng Pakistan, Hina Rabbani Khar đã cáo buộc, mạng lưới Haqqani cách đây 1/4 thế kỷ đã được CIA cung cấp tên lửa như tên lửa vác vai Stinger nhằm phá hủy hệ thống phòng không của Liên Xô tại Afghanistan. Nhưng nay, tổ chức này lại gây ra nỗi kinh hoàng cho các lực lượng Mỹ ở Afghanistan. Cho đến nay, Washington vẫn chưa liệt nhóm này vào danh sách các tổ chức khủng bố do lo ngại có thể làm mất đi cơ hội đàm phán hòa bình giữa nhóm Haqqani với Chính phủ Afghanistan.