Bê bối bán vật tư xét nghiệm Covid-19 đã qua sử dụng ở Indonesia

• Đại dịch Covid-19: Những gì đang diễn ra ở Ấn Độ hoàn toàn có thể xảy ra ở các nước khác
• Người bị nhiễm virus SARS CoV-2 phải đối mặt với hội chứng hậu Covid-19
• Cuộc khủng hoảng Covid-19 tồi tệ nhất tiếp tục “tấn công” thế giới

Quy trình “hô biến” bông tăm lấy mẫu đã qua sử dụng

Indonesia có quy định, tất cả hành khách phải có kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19 trước khi lên các chuyến bay nội địa. Sân bay Kualanamu đã kết hợp với Kimia Farma, một nhà sản xuất và phân phối dược phẩm lớn, báo cáo doanh thu hàng năm là 9,4 nghìn tỷ rupiah (650 triệu USD) vào năm 2019, cung cấp xét nghiệm cho hành khách tại sân bay. Nhiều hành khách chọn làm thủ tục tại sân bay thay vì bệnh viện hoặc phòng khám địa phương để tiết kiệm thời gian.

Cảnh sát địa phương cho biết, vụ gian lận vỡ lở khi một cảnh sát mật làm xét nghiệm tại Sân bay Quốc tế Kualanamu cho kết quả dương tính giả. Sau đó, viên cảnh sát đã xét nghiệm lại thì ra kết quả âm tính với Covid-19. “Hành vi phạm tội bắt đầu từ ngày 17-12-2020. Nếu mỗi ngày chúng có từ 50 đến 100 khách hàng thì số nạn nhân ước tính lên đến khoảng 10.000 người”, Người phát ngôn của Cảnh sát Bắc Sumatra, Đại úy Hadi Wahyudi, nhận định.

Các nhân viên của Kimia Farma có thể đã bỏ túi tới 1,8 tỷ rupiah (tương đương 125.000 USD), đồng thời nhà chức trách đã thu giữ hơn 149 triệu rupiah (10.000 USD) tiền mặt trong vụ bắt giữ. Trong số những người bị bắt có Giám đốc kinh doanh của Kimia Farma tại sân bay Medan. Mỗi nghi phạm có các vai trò khác nhau trong vụ lừa đảo, từ rửa tăm bông đã qua sử dụng, đóng gói lại bộ dụng cụ và chuyển các mẫu đến phòng thí nghiệm. Cảnh sát đã tìm thấy tăm bông tái chế, bao bì tái chế và 149 triệu rupiah (10.000 USD) tiền mặt trong cuộc đột kích bắt giữ 5 nghi phạm. Hành khách đã trả 200.000 rupiah (14 USD) cho mỗi bộ xét nghiệm kháng nguyên. Các đối tượng này đang phải đối mặt với mức án tối đa là 10 năm tù theo Luật Y tế và 5 năm tù theo Luật Bảo vệ người tiêu dùng của nước này.

Sân bay Kualanamu và quầy hàng bán bộ xét nghiệm Covid-19 “rởm” đã bị đóng cửa

Trải nghiệm tồi tệ và vụ kiện bồi thường

Hai hành khách thường xuyên đi qua sân bay Kualanamu là luật sư nhân quyền Ranto Sibarani và Kamal Pane. Từ tháng 12-2020 đến tháng 2-2021, gần như tuần nào họ cũng di chuyển trên hành trình Jakarta - Medan. “Tôi thấy mình là nạn nhân của một vụ lừa đảo nghiêm trọng”, luật sư Sibarani nói và cho biết, anh chắc chắn đã có hơn 10 lần làm xét nghiệm trong thời gian đó và ngay từ đầu đã cảm thấy nghi ngờ có điều gì đó không ổn. “Đó là một trải nghiệm tồi tệ vì họ đã lấy mẫu quá sâu và khăng khăng yêu cầu ngoáy mũi của tôi nhiều lần đến mức tôi phàn nàn rằng quy trình này không được thực hiện một cách chuyên nghiệp. Giờ biết thì đã muộn nhưng tôi hiểu ra rằng họ phải ngoáy mũi nhiều lần và làm xét nghiệm sâu như vậy là vì họ đã sử dụng tăm bông đã qua sử dụng khiến quy trình này trở nên khó khăn hơn”, anh Sibarani kể.

Một quan chức sân bay giấu tên cho biết, các nhân viên sân bay đã bị sốc trước thông tin về vụ giả mạo này. “Chúng tôi không thể tin được là có người lại làm điều như vậy. Các hãng hàng không đã tin tưởng sân bay Kualanamu để tạo điều kiện cho các cuộc xét nghiệm này, nhưng sự cố này nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi”. Hiện hoạt động của sân bay vẫn diễn ra bình thường sau vụ tai tiếng và quầy xét nghiệm của Kimia Farma tại sân bay đã bị cảnh sát đóng cửa và niêm phong.

Luật sư Kamal Pane cho rằng Kimia Farma “nên ngừng ngay lập tức tất cả các xét nghiệm nhanh trên toàn quốc và các văn phòng cũng như trung tâm thử nghiệm của nó phải được kiểm toán bởi các nhóm độc lập để phát hiện bất kỳ dấu hiệu gian lận nào nữa”. “Chúng tôi tự hỏi liệu có hành vi gian lận nào lớn hơn cần được khám phá ở đây hay không”, ông Kamal Pane nói thêm.

Đại diện công ty phát biểu với giới phóng viên hôm 2-5 rằng họ sẽ tiếp tục cải thiện các dịch vụ của mình. “Chúng tôi có một quy trình sửa sai kỹ lưỡng nhằm giảm thiểu những sự cố tương tự để chúng không xảy ra lần nữa. Những nhân viên cũ mà chúng tôi đã sa thải sẽ được thay thế bằng những nhân viên khác có tiêu chuẩn liêm chính cao và các năng lực cần thiết cho công việc”, người này nói thêm.

Hai luật sư Ranto Sibarani và Kamal Pane dự định khởi kiện tập thể vụ kiện dân sự đòi Công ty Kimia Farma bồi thường thiệt hại 1 tỷ rupiah (69.000 USD) cho mỗi hành khách bị ảnh hưởng. Ông Erick Thohir - Bộ trưởng Bộ Doanh nghiệp Nhà nước của Indonesia, trong một bài đăng trên Twitter vào tuần trước viết rằng, những người liên quan sẽ phải chịu “hình phạt rất nghiêm khắc”.