Bảo hiểm “bao cấp ngược”

ANTĐ - Thảo luận về chính sách bảo hiểm y tế, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm tới hai nội dung: các giải pháp tiến tới thực hiện bảo hiểm y tế (BHYT) toàn dân và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh bằng BHYT. Báo cáo giám sát của Quốc hội cho biết, có đến 50% đối tượng thuộc diện đóng BHYT bắt buộc thừa nhận sẽ không tham gia bảo hiểm nếu để họ tự nguyện. Lý do là người dân còn tâm lý lo ngại không được đối xử bình đẳng, còn thái độ phân biệt đối xử đối với người khám chữa bệnh diện BHYT; chất lượng dịch vụ y tế chưa đảm bảo.

Một số đại biểu phản ánh thực trạng người có thẻ BHYT phải xếp hạng dài dằng dặc, trong khi nơi khám dịch vụ lại vắng người. Không ít bệnh nhân xếp hàng chờ mãi đến lượt mới biết phải đi photo thẻ BHYT, thế là mất cả ngày. Nhiều người phải chờ đợi vài tiếng đồng hồ làm thủ tục, cuối cùng chỉ được khám vài phút. Đó là chưa kể thời gian giải quyết hồ sơ BHYT kéo dài, thủ tục rườm rà, phức tạp.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, khu khám bệnh theo yêu cầu phải xây dựng riêng, phải dùng nguồn vốn khác, chứ không được sử dụng hạ tầng có sẵn do Nhà nước đầu tư. Phát triển y tế theo cơ chế thị trường thì người có đủ khả năng tài chính được quyền hưởng dịch vụ y tế đắt tiền hơn. Tuy nhiên, tiến tới BHYT toàn dân cần phải tạo điều kiện cho các bệnh viện vay tiền ngân hàng, vay quỹ BHYT để xây khu dịch vụ y tế “theo yêu cầu” tách riêng dịch vụ công. Hơn thế, cần xây dựng cơ chế khuyến khích tham gia bảo hiểm theo hộ gia đình. Dù đã đạt được những bước tiến dài về chăm sóc sức khỏe nhân dân, nhưng tình trạng bệnh viện quá tải, nằm ghép 2-3 người một giường vẫn không giảm.

Các đại biểu nhận xét, việc công khai, minh bạch trong cung cấp dịch vụ y tế cũng như quyền lợi của người đóng bảo hiểm còn nhiều hạn chế. Chất lượng thuốc chưa cao, tệ lót tay phong bì, thủ tục khám chữa bệnh phiền hà… là nguyên nhân khiến cho người mua bảo hiểm tự nguyện mới chỉ đạt 22%. Quỹ BHYT hiện còn kết dư gần 13.000 tỷ đồng là con số không đáng mừng vì còn nhiều bệnh nhân chưa được BHYT chi trả. Một đại biểu đặt câu hỏi: Kết dư quỹ nhiều liệu có giới hạn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm hay không? Đây là loại quỹ ngắn hạn, chỉ đóng và sử dụng trong năm, không nên để kết dư quá dài. Trên thực tế, thẻ BHYT có mệnh giá 570.000 đồng/thẻ/năm, tức là chỉ bằng một nửa… bữa  nhậu. Tuy nhiên, do quy định rải rác nên bệnh nhân không biết được hưởng gì, có khi bệnh viện làm sai quy định bệnh nhân cũng đành chịu.

Lo lắng tình trạng “bao cấp ngược” khi số kết dư BHYT không được phân bổ cho địa phương mà chuyển về Trung ương để bù đắp cho những nơi bội chi, một số đại biểu phân tích rằng, ở những tỉnh đời sống khó khăn nên người dân ít đến bệnh viện, quỹ kết dư cao, còn tại các thành phố lớn thì bội chi quỹ. Nói cách khác là người nghèo tham gia BHYT là để bù đắp khám chữa bệnh cho người giàu.