Ba thủ đoạn chiếm đoạt tài sản qua các sàn thương mại điện tử

• Nhân viên bảo hiểm dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tiền tỷ
• 'Sập bẫy' tuyển cộng tác viên bán hàng, người phụ nữ mất 1,2 tỷ

Cảnh giác với lời mời "có cánh" khi mua hàng qua sàn TMĐT

Là nạn nhân của trò lừa đảo khi mua hàng qua sàn TMĐT, chị Cẩm Linh (Long Biên- Hà Nội) cho biết: “Tôi đặt mua đôi giày công sở trên sàn TMĐT. Sau khi liên lạc với người bán hàng thì họ cho tôi số tài khoản thanh toán trước với giá ưu đãi hơn giá công khai trên sàn. Tôi làm theo hướng dẫn và chờ đợi nhưng không thấy giao hàng; Liên lạc lại với người bán đã không được nữa”.

Theo chị Cẩm Linh, dù đơn hàng này chỉ hơn 200.000 đồng nhưng sự việc khiến chị e ngại khi mua sắm trực tuyến. “Shop thật shop ảo nhiều như vậy người tiêu dùng rất khó phân biệt. Cả reviews sản phẩm bây giờ cũng khó tin nên dịp gần đây, các cửa hàng đã hoạt động nhộn nhịp trở lại, tôi có thời gian lại đi xem hàng trực tiếp”- chị Cẩm Linh nói.

Khác với tình huống bị lừa mất tiền của chị Cẩm Linh, chị Bích Vân (Hoàng Mai- Hà Nội) lại nhận được món hàng “từ trên trời rơi xuống”.

“Tôi có đặt hàng là chiếc váy trên sàn TMĐT, giá gần 300.000 đồng. Người giao hàng gọi điện khi tôi đang đi làm nên tôi không nhận trực tiếp, họ báo đơn hàng từ sàn TMĐT có giá hơn 100.000 đồng. Tôi cũng nghi ngại nhưng nghĩ mình quên đơn, giá trị hàng lại không lớn nên nhờ nhận hộ. Sau đó xem lại mã vận đơn tôi mới biết mình bị lừa”- chị Bích Vân nói.

Trên đây chỉ là hai trong số nhiều thủ đoạn lừa đảo qua TMĐT thời gian gần đây, trong đó có những thủ đoạn không mới. Tuy vậy, không ít người tiêu dùng vẫn “sập bẫy”.

Theo đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT&KTS- Bộ Công Thương), tình trạng các đối tượng lợi dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật thông qua các sàn TMĐT đang diễn ra phổ biến. Điều này tác động và ảnh hưởng xấu đến lòng tin của người tiêu dùng đối với hoạt động TMĐT.

Trong đó, 3 thủ đoạn được các đối tượng sử dụng nhiều nhất là: đối tượng thường lập tài khoản người bán với thông tin giả trên sàn TMĐT, sau đó giả mạo các cửa hàng, công ty kinh doanh trên thực tế để tạo lòng tin cho khách hàng.

Các đối tượng sẽ đăng bán các sản phẩm có mức giá rẻ hơn giá niêm yết từ 3-4 lần, cùng với đó là những dòng mô tả như "giảm giá sốc", "thanh lý xả kho", những mặt hàng này đều có giá trị cao, nhỏ gọn, dễ có hàng giả, hàng nhái như đồ điện tử, điện thoại…

Khi người mua đặt đơn hàng, các đối tượng sẽ được sàn TMĐT cung cấp thông tin cá nhân của người mua và sử dụng các phương thức liên lạc như: Zalo, Facebook để chủ động liên lạc, dụ dỗ mua các mã giảm giá (voucher) để giao dịch trực tuyến không thông qua sàn với mức giá thấp hơn mức giá đang niêm yết. Sau khi người bị hại chuyển khoản thanh toán, các đối tượng chặn liên lạc hoặc gửi bưu kiện trong đó có các vật phẩm không giá trị.

Thủ đoạn thứ hai là các đối tượng cài đặt đơn hàng ở trạng thái treo hoặc hủy đơn hàng nhưng vẫn tạo đơn vận chuyển của các công ty vận chuyển đến địa chỉ người mua.

Khi đó đối tượng tráo hàng, thay đổi hàng thật bằng các mặt hàng giả, hàng nhái hoặc vật phẩm không có giá trị. Người bị hại sử dụng phương thức thanh toán trả trước và không kiểm tra sản phẩm khi nhận hàng hoặc lầm tưởng đây là sản phẩm mình đặt mua trên sàn nên vẫn tiến hành thanh toán tiền bình thường khi nhận hàng.

Do việc giao dịch của người bị hại ngoài phạm vi của các sàn TMĐT nên không được đảm bảo quyền lợi đổi trả, hoàn tiền sản phẩm vì hệ thống các sàn không ghi nhận bất kỳ giao dịch mua hàng hay xác định người dùng bị thiệt hại.

Thủ đoạn thứ ba là các đối tượng tự nhận là nhân viên của các sàn hỗ trợ về việc đổi trả về đơn hàng mà khách hàng đã đặt trên các sàn trước đó. Lợi dụng nhu cầu phát sinh đổi trả từ, các đối tượng sẽ hứa thu hồi và hoàn tiền, đền tiền gấp 3 lần, sau đó lừa bạn bấm vào link lừa đảo và yêu cầu người bị hại cung cấp thông tin cá nhân như: Số điện thoại, tên định danh, chi tiết thông tin thẻ tín dụng/tài khoản ngân hàng (bao gồm cả mật khẩu và/hoặc OTP) để chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Các đối tượng gửi tin nhắn, thực hiện cuộc gọi với nội dung "Bạn được nhận một phần quà vì bạn là khách hàng may mắn trúng thưởng của chương trình nào đó" hoặc "Bạn là khách hàng thân thiết"… Các đối tượng này sẽ yêu cầu người bị hại phải trả thêm phí vận chuyển hoặc phí hỗ trợ.

Sau đó, các đối tượng sẽ gửi tin nhắn đến người bị hại hoặc đăng tin tuyển dụng trên các trang thông tin trôi nổi bằng các giả mạo là nhân viên, nhân sự cấp cao của các sàn TMĐT để lừa đảo tuyển dụng bằng các lời chào mời như "có thể dễ dàng kiếm tiền bằng điện thoại di động". Nội dung tin nhắn yêu cầu bị hại kết bạn trên ứng dụng thông tin khác nhằm trục lợi thông tin cá nhân cũng như mục đích không tốt khác.

Đại diện một sàn TMĐT lớn tại Việt Nam hiện nay thừa nhận, nạn lừa đảo qua sàn TMĐT diễn ra nhức nhối. “Sàn đã gửi cảnh báo trực tiếp đến tài khoản khách hàng hoặc thông qua các phương tiện truyền thông song khách hàng vẫn mắc bẫy. Có ngày chúng tôi nhận được hàng chục phản ánh từ khách hàng mà không thể hỗ trợ đổi trả”- vị này chia sẻ.

TMĐT phát triển mạnh mẽ trong đại dịch. Cùng với đó là các thủ đoạn lừa đảo, mặt trái phát sinh. Cùng với sự vào cuộc của cơ quan chức năng, người tiêu dùng cũng cần thận trọng trước những lời mời chào “có cánh” để tránh rủi ro.