[ẢNH] Trung Quốc trả đũa Mỹ về nguồn gốc dịch Covid-19 bằng cách không ai ngờ

Những ca bệnh đầu tiên của đại dịch Covid-19 xuất phát từ thành phố Vũ Hán, nhưng giới chức chính quyền địa phương đã tìm mọi cách che giấu, thậm chí họ còn gây sức ép đối với bác sĩ Lý Văn Lượng khi anh lên tiếng cảnh báo về bệnh dịch này.

Sự tắc trách của chính quyền địa phương tại Vũ Hán, Trung Quốc và một số hướng dẫn, cảnh báo có phần chậm chễ của WHO đã khiến cho đại dịch Covid-19 trở nên phức tạp.

Ngoài nghi ngờ virus SARS-CoV-2 gây ra bởi loài dơi, không ít nhận định cho rằng có thể Viện virus học Vũ Hán đã vô tình làm rò rỉ virus chết người này trong quá trình nghiên cứu.

Tuy nhiên Trung Quốc đã ngay lập tức phản đối thuyết rò rỉ virus trên và coi nhận định đó mang động cơ chính trị hơn là khoa học. Bắc Kinh một mực cho rằng, SARS-CoV-2 có nguồn gốc tự nhiên, và nó lây từ động vật sang người, không hề có yếu tố con người trong này.

Sau khi WHO đến Trung Quốc điều tra nguồn gốc Covid-19 mà không đưa ra được kết luận chính thức, một lần nữa thuyết rò rỉ virus từ phòng thí nghiệm tại Vũ Hán lại được mang ra. Ngay cả một số nhà lãnh đạo thuộc WHO và một số khoa học gia cũng không vội loại bỏ giả thuyết này.

Lúc này thái độ của Trung Quốc lại thay đổi, họ cho rằng virus SARS-CoV-2 có thể có yếu tố con người, và nơi rò rỉ có thể là Viện Nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm Fort Detrick chứ không phải là Viện virus học Vũ Hán.

Giới phân tích cho rằng, Trung Quốc đang áp dụng cách tự vệ của riêng mình khi giả thuyết SARS-CoV-2 thoát ra từ phòng thí nghiệm của Viện Virus học Vũ Hán được làm nóng trở lại. Chiến lược của Trung Quốc chính là thúc đẩy câu chuyện khác gây chú ý hơn, với tâm điểm là Viện Nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm Fort Detrick.

Fort Detrick là một căn cứ của lục quân Mỹ đóng tại Frederick, bang Maryland. Tuy nhiên, đây từng là địa điểm diễn ra các dự án nghiên cứu vũ khí sinh học của Mỹ từ năm 1943 đến 1969.

Sau khi chương trình vũ khí sinh học này bị đình chỉ, Fort Detrick hiện là trụ sở Viện Nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm Lục quân Mỹ (USAMRIID), một cơ quan về phòng thủ sinh học.

Điều kỳ lạ là hầu hết người dân Mỹ đều chưa bao giờ nghe nói về Fort Detrick, dù nó chỉ nằm cách Washington khoảng một giờ lái xe. Trong khi đó, hàng triệu người dân Trung Quốc lại quá quen với cái tên này.

Trong mắt các nhà ngoại giao "Chiến lang" Trung Quốc, Viện Nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm Lục quân Mỹ hiện lên như là nguồn cơn gây ra đại dịch Covid-19 toàn cầu.

Qua những bài đăng trên báo trên mạng xã hội cũng như các cuộc họp báo, họ liên tục truyền đi thông điệp rằng Fort Detrick, cách Trung Quốc nửa vòng Trái Đất, cần được điều tra như là một nguồn rò rỉ virus. Hình ảnh biếm họa của Thời Báo Hoàn Cầu (Global Time) - một tờ báo lớn của Trung Quốc.

"Nơi bùng phát cách Fort Detrick khoảng một giờ lái xe", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 22/6 đăng trên Twitter.

Bà cùng hai đồng nghiệp khác tại Bộ Ngoại giao là phát ngôn viên Triệu Lập Kiên và Vương Văn Bân đã kêu gọi điều tra Fort Detrick tổng cộng 33 lần tại các cuộc họp báo chính thức, trong đó 27 lần được đưa ra từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức hồi tháng một.

Giới phân tích đánh giá, việc bất ngờ chĩa mũi dùi vào Fort Detrick được cho là nhằm phản bác giả thuyết đang lan truyền bên ngoài đất nước rằng nguyên nhân dẫn tới đại dịch có thể là do virus bị rò rỉ từ Viện virus học Vũ Hán.

Viện virus học Vũ Hán là một trong những viện nghiên cứu hàng đầu thế giới về virus corona ở loài dơi, cùng họ với mầm bệnh Covid-19. Nơi đây "nhà khoa học virus dơi" nổi tiếng Thạch Chính Lệ đang công tác.

Việc giới chức ngoại giao Trung Quốc nghi ngờ căn cứ Fort Detrick vô tình rò rỉ virus SARS-CoV-2 đã chính thức phủ nhận tuyên bố của chính họ vào năm 2020 khi họ cho rằng, tuyên bố virus gây ra đại dịch Covid-19 có yếu tố con người là sự dối trá và mang động cơ chính trị.

Ông Jean-Pierre Cabestan, giáo sư chính trị tại Đại học Baptist Hong Kong, nhận định cường độ phản pháo của Trung Quốc là dấu hiệu cho thấy các nhà ngoại giao nước này đã trở nên quyết liệt như thế nào trong những năm gần đây.

"Trước kia, Trung Quốc bị động hơn. Họ sẽ giữ một mức độ lấp lửng nhất định nhưng không phản ứng bằng cách tung ra những cáo buộc mà không đi kèm bất kỳ bằng chứng nào như vậy", ông nói.

Khi dịch Covid-19 xuất hiện lần đầu tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, hồi cuối năm 2019, phần lớn giả thiết được đặt ra là virus đã truyền từ động vật sang người, như cách đại dịch SARS lan truyền vào năm 2003.

Tuy nhiên giờ đây, ngày càng có nhiều nhà khoa học và chính trị gia kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập, toàn diện hơn về nguồn gốc Covid-19, bao gồm cả nghi vấn virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán. Trung Quốc một mực cho rằng nếu vậy, phòng thí nghiệm Fort Detrick của Mỹ cũng nên bị điều tra để đảm bảo công bằng.

Tháng 8/2019, phòng thí nghiệm an ninh bậc nhất BSL-4 của Fort Detrick bị Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đóng cửa vì vi phạm an toàn liên quan đến việc xả thải các nguyên liệu nguy hiểm.

Fort Detrick được mở cửa trở lại vào tháng 4/2020, song quãng thời gian cơ sở này đóng cửa cũng đủ tạo nên một "dấu vết" gây hoài nghi ở Trung Quốc, đặc biệt là giới chức chính trị gia ngoại giao.

Dòng hashtag Fort Detrick bằng tiếng Trung Quốc có hơn 270 triệu lượt truy cập trên mạng xã hội Weibo, thường với chủ đề là Mỹ che giấu vũ khí sinh học và nghiên cứu các virus gây chết người tại đây.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng không đứng ngoài cuộc. Báo Global Times, People's Daily, China Daily đã đăng hơn 100 bài viết về Fort Detrick.

"Đây là hình thức đáp trả mới. Có thể họ tin rằng điều này sẽ thỏa mãn dư luận trong nước. Nó không phải thông tin đáng tin ở bên ngoài Trung Quốc, nhưng ở bên trong Trung Quốc, những người theo chủ nghĩa dân tộc sẽ hài lòng với nó", giáo sư Cabestan nhận xét.

Hiện nguồn gốc đại dịch Covid-19 vẫn là câu hỏi để ngỏ mà chưa có lời giải, dù rằng tìm ra nguồn gốc có yếu tố quan trọng trong việc ngăn chặn đại dịch hiện tại và tương lai. Mỹ và Trung Quốc vẫn tiếp tục đổ lỗi cho nhau về nguồn gốc gây ra đại dịch.

WHO đã cử đoàn chuyên gia sang Trung Quốc điều tra nguồn gốc đại dịch, nhưng báo cáo của họ cũng chưa chỉ ra được nguyên nhân thực sự. Ngoài ra một số thành viên của đoàn điều tra WHO tố Bắc Kinh gây khó dễ cũng như không cung cấp dữ liệu đủ để phục vụ cho cuộc điều tra.

Trong khi đó sự tàn phá khủng khiếp của SARS-CoV-2 gây ra cho nhân loại tiếp tục gia tăng. Theo thống kê của Worldometers, tổng số ca nhiễm đã lên tới gần 193 triệu, số người chết lên tới gần 4,2 triệu.

Tâm dịch hiện tại là Indonesia và Ấn Độ với hàng chục ngàn người nhiễm mới và cũng có hàng ngàn người chết mỗi ngày.

Các quốc gia đang đẩy nhanh chiến lược tiêm chủng vaccine Covid-19 để ngăn chặn đại dịch, tuy nhiên nguồn cung vaccine có hạn trong khi nhu cầu lại đang rất lớn.