[Ảnh] Trung Quốc lo Taliban tiếp tục phụ thuộc vào buôn lậu ma túy

Theo nhiều ước tính khác nhau, buôn bán ma túy làm từ cây thuốc phiện và ma túy tổng hợp methamphetamine vẫn là nguồn thu nhập lớn nhất của Taliban. Việc này sẽ còn tiếp diễn trước viễn cảnh Taliban có thể chịu các lệnh trừng phạt quốc tế

Trước đây, một trong những con đường chính để heroin từ Afghanistan xâm nhập Trung Quốc là qua Pakistan và tỉnh Tân Cương phía tây Trung Quốc

Ông Wang Jinguo, một chuyên gia về các vấn đề quốc tế của Đại học Lan Châu, cho rằng Trung Quốc cần tập trung vào việc đảm bảo con đường buôn lậu không bị hồi sinh sau khi Mỹ rút khỏi quốc gia Trung Á.

Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã dẫn lời ông Vương nói: “Sau khi Mỹ rút khỏi Afghanistan, các cơ quan chống ma túy của Trung Quốc cần hết sức chú ý đến việc ngăn chặn ma túy từ Afghanistan tràn vào Trung Quốc qua con đường phía bắc”.

Văn phòng Phòng chống Ma túy và Tội phạm của Liên hợp quốc vào tháng 6-2021 cho biết Afghanistan chiếm khoảng 80% nguồn cung cấp thuốc phiện và heroin toàn cầu.

Afghanistan đã kiếm được từ 1,2 tỷ đến 2,1 tỷ USD thu nhập từ thuốc phiện vào năm 2019. Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cho biết, riêng Taliban đã thu khoảng 460 triệu USD tiền thuế từ những người trồng thuốc phiện vào năm 2020.

Kể từ khi tiến vào Kabul và nắm quyền ở Afghanistan vào tháng 8-2021 này, Taliban đã tuyên bố rằng chính phủ mới sẽ không biến đất nước này thành một quốc gia phụ thuộc vào sản xuất ma tuý.

Tuy nhiên, Zhu Yongbiao, một chuyên gia về các vấn đề Afghanistan từ Đại học Lan Châu, cho biết: Việc kiểm soát ma túy của Taliban có liên quan mật thiết đến việc mất viện trợ quốc tế, bị đóng băng tài sản và khả năng bị trừng phạt.

Afghanistan là một nền kinh tế tiền mặt và đồng tiền Afghani được hỗ trợ bởi lượng lớn đô la Mỹ chuyển từ nước ngoài đến ngân hàng trung ương của Afghanistan vài tuần một lần

Theo ông Ajmal Ahmady, cựu lãnh đạo ngân hàng trung ương Afghanistan, người đã trốn ra nước ngoài hôm 15-8, số tiền này được rút từ khoảng 9 tỷ đến 10 tỷ USD bằng ngoại tệ và vàng dự trữ cũng như các tài sản có tính thanh khoản cao như trái phiếu kho bạc Mỹ.

Nhưng Mỹ đã đóng băng khoảng 9 tỷ USD tài sản thuộc ngân hàng trung ương của Afghanistan. Và Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết vào tuần trước rằng, Afghanistan sẽ không thể tiếp cận các nguồn lực của bên cho vay nữa.

Các dòng viện trợ chiếm 42,9% trong tổng sản phẩm quốc nội trị giá 19,8 tỷ USD của Afghanistan vào năm 2020, theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới.

Trong một bài báo được công bố vào tháng 5-2021, Luo Yi, giáo sư từ Đại học Tứ Xuyên, cảnh báo rằng nếu không thể kiểm soát được hoạt động buôn lậu ma túy ở Afghanistan, an ninh của các nước láng giềng, bao gồm cả Trung Quốc, sẽ bị thách thức.

“Theo nghĩa này, vấn đề buôn lậu ma túy ở Afghanistan liên quan trực tiếp đến lợi ích quốc gia chính của Trung Quốc”, bà Luo Yi cho biết.

Ông Zhu Yongbiao từ Đại học Lan Châu cho biết, mối liên hệ giữa ma túy và khủng bố có thể được củng cố. Ông nói: “Một mối nguy hiểm tiềm ẩn là các lực lượng tham gia buôn bán ma túy có thể cấu kết với các lực lượng khủng bố cực đoan”.

Yang Shu, cựu trưởng khoa nghiên cứu Trung Á tại Đại học Lan Châu, cho biết không chắc liệu Taliban có cấm trồng cây thuốc phiện hay không nhưng Trung Quốc có thể đóng góp vào một giải pháp. Trung Quốc có thể giúp trồng thay thế bằng cây kinh tế và giúp đào tạo công nghệ chống ma túy.