[ẢNH] Thổ Nhĩ Kỳ muốn lấy lại Crimea từ Nga bằng chiến thắng ở Kavkaz?

Truyền thông Nga cho biết, mới đây Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyiv Erdogan đã yêu cầu trả lại bán đảo Crimea, từ đó đã thổi bùng lên ở quốc gia này một làn sóng dữ dội xoay quanh chủ đề “Crimea không phải của Nga”.

“Năm 1783, Nga đã vô cớ chiếm Crimea từ Đế chế Ottoman. Vùng đất này cần phải được trả lại cho đất nước Thổ Nhĩ Kỳ tiến bộ hiện tại", hãng thông tấn Haberler tại Ankara nói rõ và được nhiều tờ báo Nga trích dẫn lại.

Phát ngôn như vậy cho "vấn đề Crimea" không phải là lần đầu tiên ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng tại sao thời gian gần đây Ankara lại đột nhiên nhớ đến câu chuyện xảy ra từ 237 năm trước và có hành động quyết liệt như trên?

Lý do nhiều khả năng là cuộc xung đột ở Nagorno-Karabakh, và còn cuộc gặp của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan với người đồng cấp Ukraine Vladimir Zelensky, trong đó ông Zelensky bày tỏ tin tưởng vào sự giúp đỡ của Ankara.

Ngoài việc liên kết với Ukraine nhằm gây sức ép lên Nga, Thổ Nhĩ Kỳ còn được đánh giá sẽ dùng chiến thắng tại khu vực Kavkaz để buộc Nga phải chấp nhận yêu sách của mình, điều này liệu có khả thi?

Người đứng đầu chính quyền Crimea - ông Sergei Aksyonov đã viết trên trang mạng xã hội của mình: "Bất kỳ kế hoạch 'bãi bỏ chiếm đóng' nào, được nảy sinh trong đầu các 'chiến lược gia' nước ngoài, sẽ chỉ là một bầu không khí trống rỗng và gây hại cho báo chí vì ít nhất ba lý do".

"Đầu tiên là sự vắng mặt của 'sự chiếm đóng' như cáo buộc, thứ hai là sự không mong muốn của người dân Crimea đối với Ukraine, và thứ ba là sức mạnh vượt trội của các lực lượng vũ trang Nga".

Theo bà Svetlana Savchenko, thành viên của Ủy ban Duma Quốc gia về Văn hóa và là người đại diện cho khu vực Crimea thì: “Bán đảo đã hai lần xác định sự liên kết của mình đối với nước Nga".

"Đầu tiên vào năm 1991, tại một cuộc trưng cầu dân ý, cư dân của bán đảo tuyên bố mong muốn vẫn là một nước cộng hòa trong Liên bang và vào năm 2014 khi họ chọn Nga, vậy là câu hỏi đã được giải quyết".

Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin trong bài phát biểu tại câu lạc bộ thảo luận Valdai đã nói rằng lập trường của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan về vấn đề sở hữu Crimea là không quan trọng.
Ông Putin nhấn mạnh: "Các lợi ích của Liên bang Nga được bảo vệ một cách đáng tin cậy. Có vẻ như mọi thứ đều đã rõ ràng. Còn gì để thảo luận nữa"?

Nhưng tạp chí Haberler vẫn khẳng định: "Sau khi giành chiến thắng ở Kavkaz, Tổng thống Erdogan chắc chắn sẽ trình bày yêu sách của mình đối với lãnh thổ Crimea", ấn phẩm Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.

Ông Alexander Irkhin, Trưởng Khoa Khoa học Chính trị và Quan hệ Quốc tế Đại học Sevastopol nhận định: “Ankara tin rằng sau năm 2014, sự cân bằng lực lượng ở Biển Đen suy giảm nghiêm trọng. Nga đã tăng cường sức mạnh và đang tạo ra một hệ thống ngăn chặn, bao gồm cả Crimea".

"Đây là tâm điểm trong chính sách đối ngoại của Nga vì nó là bàn đạp để vượt qua sự phong tỏa ở không gian phía Nam. Thông qua đó, có một sự mở rộng quân sự - chính trị, điều này khiến giới tinh hoa Thổ Nhĩ Kỳ lo lắng. Syria, Libya - đây là những vấn đề thuộc lợi ích hàng đầu của Ankara".

Ngoài ra nhà khoa học chính trị Andrei Nikiforov bình luận: "Việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan ủng hộ người đồng cấp Ukraine Zelenskiy - người có quan điểm chống Nga, có thể gây ra những hậu quả sâu rộng đối với chính Ankara".

Theo quan điểm của nhiều chuyên gia khác, không dễ để Ankara ngay lập tức dùng thắng lợi trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh làm yêu sách với Nga, nhưng về lâu dài nếu kết hợp thêm quân bài eo biển Bosphorus hay Syria và Libya thì rõ ràng Moskva sẽ không thể coi thường.