[ẢNH] Thổ Nhĩ Kỳ mua F-16 Mỹ để tận dụng 1.4 tỷ USD 'đã cọc' cho F-35?

Các nguồn tin ngày 7/10 cho biết thỏa thuận bán tiêm kích F-16 và phụ tùng trị giá hàng tỷ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ đang được Bộ Ngoại giao và Quốc hội Mỹ xem xét. Hai cơ quan này có thể chặn các thương vụ Mỹ bán vũ khí cho nước khác.

Bộ Ngoại giao Mỹ và đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ tại Washington từ chối bình luận thông tin này. Giới truyền thông cho biết, Ankara đã đề nghị Washington bán 40 chiến đấu cơ F-16 mới và 80 bộ phụ tùng hiện đại hóa các tiêm kích F-16 hiện có

Thổ Nhĩ Kỳ từng đặt hàng hơn 100 tiêm kích F-35 do Lockheed Martin chế tạo, song bị loại khỏi chương trình vào năm 2019 sau khi mua tổ hợp phòng không S-400 do Nga chế tạo.

Mỹ hồi tháng 12/2020 áp lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cùng Ismail Demir, lãnh đạo của cơ quan này và ba nhân viên khác.

Quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ trong 5 năm qua xáo trộn xoay quanh bất đồng về tình hình Syria, mối quan hệ chặt chẽ hơn của Ankara và Moscow cùng tham vọng hải quân của Thổ Nhĩ Kỳ ở Địa Trung Hải.

Một số nghị sĩ Mỹ cũng có thái độ tiêu cực với Thổ Nhĩ Kỳ trong những năm qua, chủ yếu liên quan đến thương vụ S-400 và vấn đề nhân quyền, khiến thương vụ mua 40 tiêm kích F-16 có thể bị gây khó dễ tại quốc hội Mỹ.

Mỹ nhiều lần cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ không mua thêm vũ khí của Nga. Tuy nhiên, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hồi tuần trước cho biết nước này có ý định mua lô S-400 thứ hai, động thái có thể làm rạn nứt thêm quan hệ với Mỹ.

Lưỡng đảng tại quốc hội Mỹ ủng hộ thúc đẩy chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden gây thêm áp lực lên Thổ Nhĩ Kỳ, liên quan đến việc mua vũ khí Nga và vấn đề nhân quyền.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ hy vọng xây dựng quan hệ tốt đẹp hơn với Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden. Trong cuộc họp báo ngày 30/9 vừa qua, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cho biết, hy vọng gặp người đồng cấp Mỹ Joe Biden để thảo luận về khoản thanh toán 1,4 tỷ USD mà Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện trước khi bị loại khỏi chương trình F-35.

"Chúng tôi đã thanh toán 1,4 tỷ USD và khoản tiền đó sẽ ra sao? Chúng tôi không hề kiếm tiền một cách dễ dàng. Họ phải giao máy bay hoặc trả lại tiền cho chúng ta", ông Erdogan nói trong cuộc họp báo mới đây.

Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35, đồng thời cắt luôn việc Ankara tham gia vào chuỗi cung ứng linh kiện cho tiêm kích thế hệ thứ 5 tối tân này.

Giới chuyên gia cho rằng, sau khi trượt khỏi thương vụ F-35, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ quay sang mua phiên bản mới nhất F-16V và linh kiện để nâng cấp những chiếc F-16 hiện có, với hy vọng sẽ tận dụng được số tiền 1,4 tỷ USD mà họ đã đặt cọc cho F-35.

Được biết F-16 Block 70/72 hay còn được biết tới với định danh F-16V Viper. Đây là phiên bản mạnh nhất hiện nay của gia đình máy bay chiến đấu hạng nhẹ F-16 Fighting Falcon của Mỹ.

Có thể dễ dàng nhận thấy sự khác biệt trong thiết kế của phiên bản này khi chúng trang bị các thùng dầu phụ dọc theo thân máy bay.

Bình thường F-16 Block 70/72 chỉ mang theo hai thùng dọc hai bên thân, tuy nhiên khi cần thiết chúng có thể mang theo thêm một thùng dọc sống lưng máy bay.

Việc trang bị các thùng dầu phụ này tuy có làm cho ngoại hình của chiến đấu cơ F-16 Block 70/72 có phần khác lạ với các góc cạnh nhưng nó lại giúp cho những chiến đấu cơ này có khả năng tác chiến trong phạm vị lớn (đây là điểm yếu của các phiên bản F-16 trước đây).

Bán kính chiến đấu của các phiên bản F-16 trước đây chỉ vào khoảng 550 km, thì nay với các thùng dầu phụ chúng có thể gia tăng bán kính tác chiến lên gấp đôi. Thậm chí khi trang bị đủ 3 thùng dầu phụ, quãng đường có thể gấp 2,2 lần trước đây.

Khi không cần thiết, F-16 Block 70/72 có thể nhanh chóng tháo thùng dầu phụ dọc thân, hoặc tháo hết luôn cả hai thùng bên hông máy bay, lúc này chúng sẽ đạt vận tốc leo cao, cũng như tốc độ cực đại

Điều đặc biệt làm nên sức mạnh của phiên bản F-16 Block 70/72 đó chính là hệ thống điện tử được nâng cấp toàn diện và sâu rộng.

Buồng lái được thiết kế mới hoàn toàn với nhiều màn hình hiển thị các thông số bay giúp cho phi công thuận tiện hơn trong việc tác chiến.

Đặc biệt phiên bản này sử dụng radar quét mảng pha điện tử chủ động tiên tiến Northrop Grumman AN/APG-80 giúp tăng khả năng phát hiện và điều khiển hỏa lực tiêu diệt đối phương, được biết radar này được phát triển dựa trên công nghệ lấy từ F-22 và F-35.

Ngoài ra, phi công điều khiển cũng được trang bị mũ bay mới nhất JHMCS II, giúp họ có thể bắn hạ mục tiêu chỉ bằng cách xoay đầu nhìn mục tiêu và bấm nút khai hỏa tên lửa cho dù máy bay đang bay ở bất cứ tư thế nào.

Về trang bị vũ khí, tuy F-16 Block 70/72 có một động cơ nhưng chúng có thể mang vác tới 7,9 tấn vũ khí trong khi Su-35S dù trang bị hai động cơ, to lớn hơn nhưng cũng chỉ có khả năng mang theo 8 tấn vũ khí.

Dù có sức mạnh đáng sợ nhưng chi phí khai thác của dòng chiến đấu cơ này ở mức 20.000 USD/giờ bay, tức thấp hơn gần một nửa so với máy bay Su-30/35 của Nga.

Tuổi thọ khung thân của phiên bản mới nhất này lên tới xấp xỉ 9.000 giờ bay. Tức gấp 3 lần so với các máy bay chiến đấu của Nga. Việc có tuổi thọ khung thân cao sẽ giúp cho việc đại tu nâng cấp sau này được thuận lợi.

Nếu mua được 40 F-16 Block 70/72, bổ sung vào phi đội hơn 100 chiếc F-16 Block 50/52, năng lực tác chiến của không quân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tăng lên rõ rệt.

Hiện F-16 là dòng chiến đấu cơ thành công nhất của Mỹ khi có tới khoảng 5.000 chiếc với các biến thể đã được sản xuất và hiện diện tại 24 quốc gia. Hiện nay Mỹ vẫn đang tiếp tục sản xuất dòng máy bay này để bán cho các đồng minh của mình.